qöməq kömək. 1. bir yerə, verilən, atılan, bağışlanan, bir yerdən, kimsədən alınan, gələn, yığılan pay, pul, nərsə. salma. sağma. səpmə. (salman. sağman. səpmən: el içində gəzib bir törk, hünər göstərərək para toplayan) yardım. eanə. - bu kəndin çox işləri salmalıq parası ilə yollanır. 1. salvaş. sarvaş. yardım.
qöməyə -susqunluq dolu söz, danışmağa dillə göz, qulaq gəlir köməyə, beyin varsa kəllədə.
qömmə -yamaq, nərsə qoymaq üçün duvar içinə quylaq, gömmə yapılan yer: kovzuluq. kovuzluq.
qönlə - kimsə sezməz, qulaq duymaz, ağız dinməz, ayaq gedməz, əl dəğməz, könlə sığmaz. -könlə yatqın, uyqun, asılı faydalı nərsə: sağqur. sağqır.
qönləmək könləmək. könükləmək. köysəmək. küysəmək. istəmək. - boylu qadın yeməyə köysəkçi olur: ürəyindən keçənə iştahlı olur.
qönlü -başı boş ağzı dolu, qarnıda tox könlüpozuq, neylirəm paslı atılmış köşəyə bir yaşamı. -sizi görmək istəmək, könlü istəmək: sizsəmək. - sizidən bu kötülük, qabalıqları gördükdən son, artıq sizsəmərəm.
qönlüm - gəlib çatdım könlüm sağaldı (sağa buldu) (sığa: sıya. sıyğa. sağa. səfa). -dəli könlüm talvasma, dincək yerim yurdumda, oxu öğrən çin içdən, adım sanım yurdumda, qış qutarıb gögərbən, coşub yazın, yazlanıban yurdumda.
qönüllərtə -çiçək olsan solarsan, budaq olsan qoparsan, sözlər sözü söz olsan, könüllərdə yaşarsan.
qönüllü -tutuşlu düşünüklü, diləkli könüllü, iradəli, müsəmməm bir işə girşmək:salınmaq. - bir amacda doğru doğru salınmaq üçün, o işi iyi düşünüb qavranmaq gərəkir.
qönültən -dil sevgisi coşmuş olur könüldən, batsan içə dalsan sözə görərsən, dil yoxdusa söz anlamı tapılmaz, söz yoxdusa heç bir qavram yapılmaz, başlar kütər, beyin küsər, heç bir kimlik arınmaz, nə bir duyqu, nə bir savsal, nə bir kimlik yarınmaz. (savsal: fəlsəfə). (yarınmaz: yaranmaz) -sağkönüldən: səmimi qəlbdən.
qönültəti -yox dəğəri sevginin, duysa qulaq söz ilə, yox gözəlin dəğəri , baxsan ona göz ilə, könüldədi sevgi seviş kişidə, ona yiyə yaxcı gedər işində.
qönüyə -günü günüyə gün verməz, gönü gönüyə nə verməz. (könükmək. könmək: sevmək). (gönü: məhbub).
qöp köp. çox . - köp bilən ged, öz başnla yürə. (yürə: davran. rəfdar ed) -köp bilən get, özbaşınla yür. (yür: qıl). (köp : çox). (çoxuyla danış, öz bilənin ed).
qöpçiliq köpçilik yığva. məclis.
qöpəq - izləməkdə köpək bıraxmaq: qopay salbamaq. bir yerə, biri üstünə it ötürmək. (salmaq: salbamaq: bıraxmaq. sərbəs ötürmək).
qörəməmək görəməmək. görməmək. sayımamaq. sayınmamaq. say eləmək. mütəvəccih olmamaq.
qörən görən. saçıcı. seçici. saçan. seçən. saçman. seçmən. tanığan. dalqan. dalıqan. ayıran. fərq edən. intixab edən. -götün görən baş gözünü qurtlamaz. -ölüm yaxın görən yox, umut qıssa bilən yok, yollar uzun gedən yok, gedənlərdən dönən yok. -siz aytan dallar, dirəklik olub, siz görən dağlar düzəlik olub . (sizaytan: söylədiyiz). (dallar: 1. söğütlər. 1. budaqlar) -ayaq altı, aralıq işləri görən: padov. salağ. pa dov.
qörənməz -düğün salan düğünləri çözənməz, yaman olan yaxşılığı seçənməz, əz başını yaman görsən hər yerdə, yaman olan yaxşıları görənməz.
qörər -göz yolu uzaq görər ayaq yaxın. -kim bilirki kimi sevə kimini, gözdü görər ürək tutar birini. - səyil olsada görər. (səyil: səğil. səhil. az. bir az. qısa).
qörərsən -dəğirmanlar fırlanar, evrən çönər sırlanar, sıra düşər bizədə, tələsmə sən görərsən. (sırlanar: sır, boya, don dəğişər). -dil sevgisi coşmuş olur könüldən, batsan içə dalsan sözə görərsən, dil yoxdusa söz anlamı tapılmaz, söz yoxdusa heç bir qavram yapılmaz, başlar kütər, beyin küsər, heç bir kimlik arınmaz, nə bir duyqu, nə bir savsal, nə bir kimlik yarınmaz. (savsal: fəlsəfə). (yarınmaz: yaranmaz).
qörərsin -yaşın aşsa altmışı, tez görərsin yetmişi, bassan ayaq yetmişə, qatılmışlar keçmişə.
qörməyən -gün görməyən, şeh, nəmli, soğuq yer: quz. quy. quzey. quyaz. -günəş görməyən quytu, quyluq yer: quyaq. quysaq. quyey. quzey. quzay. kovzay. kovzey. kövrəz. kövərəz. -keçmşləri daşıyan, çətin çata yarına, olmaq içrə ölməyini görməyən, çox zor çəkər anlam verə yaşına.
qörməyinə - kimsənin, bir yerin görməyinə sürəli gedmək:bir yerə çox gedib gəlmək. nərsəni sürürb çoxmaqdan (çoxatmaqdan), ona alışmaq. siyrə yapmaq. sirə yapmaq: (siyrə: sirə. uzun. uzanan).
qörməz -gözü əllərdə qalan, könül toxluğu görməz. -alçaq görməz ucalmaz, endirilmədən ər olmaz, duzlu sudan buz olmaz. -unutmasan keçəni, dönüm görməz yaşamın. (dönüm: dəğişiklik. təhəvvül) -yaşam böylə, biri görməz tüstüsün, cana alar istisin -eldə düzər, el pozar, qulaq duyar göz görməz. (tapmaca). (söz).
qörpə -körpə, yeni cücərmiş bitgi: sitil. şitil. (< sütül). -sixə, şişə soxulmalı, çəkilməli gəvrək, yumşaq, körpə ət, nərsə: soğuş. soxluq. ox qabı. (siklik. sixlik) şişlik. kabablıq olan. -körpə, yeni cücərmiş, baş vermiş bitgi, nərsə: sivrik. -körpə beşiyin içinə qoyub yırqalanan qutuq, qoyuq: sallancaq. salıncağ. - salıncağ çevirmək, yırqalamaq. -kiçik körpə: göyüt. göysüt. göysüq. sağraman. sağran. sağır. səğir. sütəmər.
qörpü -pişik quyruğun edməmiş körpü, olursa siçan siçanoğlu siçan.
qörpütür - ata ana körpüdür, sevgi yara çatınca.
qörsə -qaykişilərlər gizlər özün görsə qonaq uzaqdan. (qaykişilər: (qay: pis). namədlər) -qucaq açar ər yerdən , görsə qonaq qıraq yerdən uzaqdan, bir qapını qırx qapar, qaykişilər uzaq olsun qonaqdan. (qaykişilər: (qay: pis). namədlər) -daşlar ağır çəkiylə, kişi ağır söziylə, min duymaqdan yeğ basar, kişi görsə göziylə.
qörsən -düğün salan düğünləri çözənməz, yaman olan yaxşılığı seçənməz, əz başını yaman görsən hər yerdə, yaman olan yaxşıları görənməz.
qörsətmək -bir nəyi nərsə sayağın, sıyağın tutmuş kimi görsətmək: sınıtmaq. sıynıtmaq. sıynıtmaq. sıyınıtmaq. sıyanıtmaq. oxşatmaq.
qörtüqün -gördügün işlər verər öz pöhrəsin, gül əkirsin gül bitimiş, arpa əksən arpa vermiş toprağın.
qörtüm -çətin gördüm güclü olan dinc ola. -dosluq bilən, ara güdəndə gördüm, dosda qurban ara pozandan oldum. (ara: fürsət). (ara güdəndə fürsəttələb).
qörtün -kötü gördün üz vermə, yaman gördün yol vermə, iyi tapsan qolun dola boynuna, yala yolun ipək döşə yoluna.
qörtüyün -satın alsan qulağdan, satın satsan ağızdan. (alanda qulağıva inanma, gözüvə inan, satanda gördüyün önəmli deyir, danışdın iş alır).
qörünən -az tapılan, bulunan, görünən: seyrək. səğrək. səkrək. seydəm. saldan. sayğan. kəm kəm. aralıqlı. arada bir. endik. endər. nadir. azaraq. araraq. ayaraq. çox az. tənik. (# tünük) dar. qıt. qırtaq. nüdrətən. nadir halda. nadirən. ziyq. kovarğan (moğol) (# tovarğan: toğarğan: doğarğan: bolarğan. bol bol. sıx sıx. sulumlu. bərəkətli. saysız) (sınırlı. qısıtlı).
qörünən -kəsilmiş nərsədən görünən üz: silət. yalıt. -uzaqlığdan gözü saran, su kimi ağ, süt kimi görünən aldatıcı görüngə, mənzərə: sarap. sarab. sarqağuc.
qörünqə mənzərə. -uzaqlığdan gözü saran, su kimi ağ, süt kimi görünən aldatıcı görüngə, mənzərə: sarap. sarab. sarqağuc.
qörünqən görüngən. seçilgən. sezilgən. sayılqan.
qörünmək görünmək. 1. sırıtmaq. sırtarmaq. soycatmaq. dışa vurmaq. - onu ələk qəlbir eləyib için sırtardıla, sıyrıtdılar. 1. saçılmaq. seçilmək. dalqınmaq. fərq edilmək. ayırd edilmək. 1. seçilmək. sezilmək. sayılmaq. - birbirindən seçilmir. - o bu günlər çox tutqun sayrılır: görünür. - seyrək, açıq göy üzündə bulutlar seçilməyə başladı. - dağ başında bir ağac siçilirdi. - salğımolubgörünmək: gözə qaraltı kimi gəlmək, bəlirmək. xəyal miyal görünmək -gedən kimi görünmək: barımsımaq. -nərsənin sayağın, sıyağın tutunan kimi görünmək, meyillənmək: sınmaq. sıyınmaq. sıyanmaq. sınınmaq. sıyınmaq. sıyanmaq. oxşanmaq. -tutmamazlığı, yaraşmazlığı, uyqunsuzluğu açıqca görünmək: sıyıtmaq. sırıtmaq. gözə çarpmaq. yamaq olmaq. - burda sıyıtan bir nə görülmədi. - bu boya üzərində sarı sırıtır. -yapar, istəkli kimi görünmək: satmaq. - bir yerdə görünmək: bir yerə gəlmək. qara salmaq.