Tuychiyeva Ravshanoy Quchqarxojayevna

Muammoning o„rganilganlik darajasi. Biz o„rganayotgan Ulug‟bek
Hamdam ijodi bir qator adabiyotshunos olimlar, adabiy tanqidchilar tomonidan 
muayyan aspektlarda o„rganilgan. Jumladan, O.Sharafiddinovning “Ijodni
anglash baxti”
2
(2004), U.Normatovning “Ijodkorning haroratli so‟zi” (2015) 

asarlari, D.Quronovning “Zavqimdan bir shingil”

3
( 2013) risolasi, D.Quronovning 

“Mutolaa va idrok mashqlari”

4
( 2013) kitobi, Y.Solijonovning “Haqiqatning 

sinchkov ko„zlari”

5
(2009), “Mo„jizalar sehri”

6
(2013) kitoblari, R.Rahmatning 

“Adabiyotdan chiqish”
7
(2015), U.Ali “Ko„ngilga sayr”

8
. (2009), Sa‟dulla Quronov 

“Ifoda va ifodaviylik”
9
(2012) kitoblarida Ulug‟bek Hamdamning ijodi yuzasidan 

adabiy-tanqidiy qarashlar mavjud. M.Qo„chqorovaning “Muvozanat” romanida

shartli ramzlar” maqolasida romandagi ramziy obrazlar va ularning talqinlarini 
yoritib
berilgan. 
U.Rasulovning
“Ishq diyorining mangu qo„shig„i”, 
Sh.Botirovaning “Sabo va Samandar” romanida ruhiyat ifodasi” maqolalarida
obrazlarning ruhiy kechinmalari yoritib beriladi, Sh.Doniyorova “Bugunning 
manzaralari” maqolasida “Muvozanat” romanidagi yutuq va kamchiliklar haqida
o„z fikrlarini bayon etadi. S.Sodiq “Isyonning hududi bormi... itoatning-chi?” 
maqolasida romanning kamchiliklarini izohlaydi. L.Rahimovaning “Badiiy
konflikt talqini” maqolasida romanda qo„llangan konflikt turlari tahlil etiladi. 
I.Yoqubov “O„zbek romanining ma‟naviy-ruhiy asoslari” maqolasida hozirgi
o„zbek romanlariga fikr bildirgan holda, Ulug‟bek Hamdamning romanlarida ham
millat kishisining ruhiy-ma‟naviy iztiroblari jonli obrazlar orqali tiniq
tasvirlanganligini ko„ramiz. Adib asarlari yuzasidan qardosh va chet el 
2
Sharafiddinov O. Ijodni anglash baxti. –Toshkent.: 2004-yil. 

3
Quronov D. Zavqimdan bir shingil. –Toshkent.: Akademnashr, 2013-yil. 

4
Quronov D. Mutolaa va idrok mashqlari. –Toshkent.: Akademnashr, 2013-yil. 

5
Solijonov Y. Haqiqatning sinchkov ko„zlari. –T.: A.Navoiy nomidagi O‟zbekiston milliy kutubxonasi, 2009-yil. 

6
Solijonov Y. Mo‟jizalar sehri. –Toshkent.: 2013-yil. 

7
Rahmat R. Adabiyotdan chiqish. –T.: Akademnashr, 2015- yil. 

8
Ali U. Ko„ngilga sayr. –T.:Yangi asr avlodi, 2009-yil. 

9
Quronov S. Ifoda va ifodaviylik –T.: 2012-yil. 

---

---

6
adabiyotshunosligi ham munosabat bildirilganligi bu ijod namunalarining o„ziga 

xos o„rnidan dalolat beradi. Xususan, turk, rus, ingliz tillarida maqolalar e‟lon

qilingan. Masalan, Н.Ильин “Повест Улугбек Ҳамдама Одиночество”, 
“Предисловие”, “В поисках утраченного рая...”, Хегей Мировоззренчески,
К.И.Панченко “Божественний полет тупики души”, “Духовно – 
културологические основие “религиозний тематики в современной русской и
узбекской литературе”, B.Xolbekov “Бунт и смырение” kabilar shular 
jumlasidan.
Tadqiqotlarni xarakter va mohiyatiga ko„ra shartli ravishda uch guruhga 

ajratish mumkin.

- Ulug‟bek Hamdam ijodiga dastlabki munosabatlar; 
- monografik tadqiqot va ilmiy maqolalar;
- xorij olimlarining tadqiqotlari: Michigan universiteti muallimasi Reychel 
Xarel va Kolumbiya universiteti o„qituvchisi Richal Narrid tadqiqotlari;
Ushbu tadqiqotda yuqorida ko„rsatilgan ilmiy va adabiy manbalarga 
tayangan holda Ulug„bek Hamdam ijodi an‟ana va novatorlik tamoyillari asosida
o„rganiladi. Ulug„bek Hamdamning yozuvchi sifatida o„zbek adabiyoti, umuman, 
adabiyot rivojiga qo„shgan novatorona hissasi ilmiy tadqiq etiladi.