U. T. Berdiev

Sinxron generatorning sinxronlovchi quvvati va momenti. Elektr tarmog‘i bilan parallel ishlayotgan SG ning normal ish rejimi buzilsa, uning sinxron ishlashini ta’minlovchi sinxronlovchi quvvat va moment bo‘lishi kerak, bu holda SG yuklanish burchagi  ning ma’lum bir o‘zgarish oralig‘ida o‘zining normal ishlashini saqlaydi. Demak, generatorga berilayotgan mexanik quvvat va uning elektromagnit quvvati orasidagi muvozanat buzilganda, generatorning sinxron ish rejimini tiklovchi quvvatga sinxronlovchi quvvat deyiladi. Ayon bo’lmagan qutbli mashinaning sinxronlovchi quvvati P_s ni aniqlash uchun elektromagnit quvvat P_em dan yuklanish burchagi  bo‘yicha hosila olinadi:
, (22.15)
sinxronlovchi moment esa
. (22.16)
Ayon qutbli sinxron mashina uchun sinxronlovchi quvvat
P_s (mUE_o x_d)cos  [m (1 x_q – 1x_d)]cos2, (22.17)
sinxronlovchi moment esa
M_s [ mUE_o  (₁x_d)]cos  [(m / )(1x_q – 1x_d)]cos2. (22.18)
U₁U_N va I_qo’zI_qo’z.N bo‘lganda maksimal quvvat P_max ning nominal quvvat P_N ga nisbatiga sinxron mashinaning ortiqcha yuklama bilan ishlash qobiliyati deyiladi va k_o.yu bilan belgilanadi:
k_o.yu  P_max P_N  M_max M_N . (22.19)
Ayon bo’lmagan qutbli sinxron mashinalar uchun ortiqcha yuklama bilan ishlash qobiliyatini quyidagicha yozish mumkin k_o.yu  1sin_N.
Standart bo‘yicha quvvati 160 MW gacha bo‘lgan turbogeneratorlar uchun k_o.yu1,7; quvvati 500 MW gacha bo‘lgan turbogeneratorlar uchun k_o.yu1,6. Quvvati 800 MW gacha va undan katta quvvatli turbogeneratorlar uchun k_o.yu=1,5 ga tengdir. Standart bo‘yicha gidrogeneratorlar uchun k_o.yu 1,7 dan kichik bo‘lmasligi kerak.