Üç dağ qoynunda yatan Tarovlum Kitab, dünyasını dəyişmiş tarovluların
Yüklə 7,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Allah rəhmət etsin! Şərif Nüşrə van oğlu Ağalarov
|
224 ___________________ ________Üç dağ qoynunda yatan T arovlum 225 Hüseynquliyev Hüsü Nəbi oğlu 1924-ci ild ə Qubadlı rayonunun Tarovlu k ə ndind ə kolxozçu ailə sin- d ə anadan olmuşdur. Bir neçə ay keç dikd ə n sonra Z ə ng əzur bölgə - sind ə öz igidliyi ilə tanınan Nəbi kişi xainc əsınə öldürülmüş, oğlu Hüsü xalası Nigar xanımın himayə sind ə böyümüşdür... 2006 - cı ildə Sumqa- yıt şə h ə rind ə v əfat etmişdir. Böyük V ə t ən müharibə si ill ə rind ə ə halinin dola nışığı çətin olduğundan kolxoz - çular ə m ək gününə düşən buğda ilə El şad Eyvazov_____________________ ______________________ 226 dolana bilm ə dikl əri üçün kolxoz tarlasındakı taxıl biçilib qurtar dıqdan sonra sahə l ə rd ə yer ə tökülmüş sünbüllə ri toplayıb, istifadə edirdil ə r. O za mankı kolxoz sə drl ə rind ə n birinin ata sının vaxtı ilə Hüsünün atası Nə bi il ə mü - nasib ə tl ə ri pis oldu ğundan Hüsünü şə rl əyib hüquq - müha - fiz ə orqanlarına şika y ə t edir. Kolxoz s ədrinin şikayə ti əsasında Hüsünü, azyaşlı olmasına baxmayaraq, hə bs edib c əza çə km ək üçün Bakı şə h əri Qaradağ rayonuna göndə rirl ə r. Onun h əbs müddə ti bitdikd ə n sonra Tarovlu k ə ndin ə qayıtması, kimlə r ə s ə sığınmaq ümidi olmadığı üçün Allaha güvə n ə r ək yeni salınan Sumqayıt şə h ə rin ə p ə nah g ətirir. Peşə m ə kt ə bind ə qaynaqçı ixtisasına yiyə - l ə ndikd ən sonra Sumqayıt şə h ə rinin tikinti sah ə l ə rind ə çalışır. Bir müddə t yataqxanada qal dıqdan sonra yaxşı işlədiyi üçün dövlə t t ə r ə find ə n ona baraklardan (alman ə sirl ərinin Sumqayıt şə h ə rind ə bir v ə ya iki m ə rt ə b ə li tax- tadan tikdiyi evl ə r o zaman bel ə adlanırdı) bir otaqlı mə n- zil verilir. O Tarovlu k ə ndind ə n olan h ə mk ə ndlisi Q ə - dimal ı yeva T ərgül Əsgər qızı ilə ail ə qurur. Onlar altı öv - ladı dörd qız, iki oğlan dünyaya gə tirib t ə rbiy ə edibl ə r. Hüsü kişi söylə yirdi ki, bizim evimizd ə uzun müddə t stul v ə masa olmamışdır. Uzun müddət süfrə salıb yerdə nahar ed ə rdik. H əyat yoldaşı Tə r gül xanım da onunla b ə rab ə r tikintid ə qay naq işləri görmüşdür. Hüsü kişi və onun h ə yat yolda şı təqaüdə çıxanadək Sumqayıt şə h ə r «Santexdetal» adla nan zav odda işləmiş dil ər. Hüsü kişi ə m ə k f ə aliyy ə tind ə gös t ə rdiyi xidm ə tl ə r ə görə sovet dönə mind ə iki çağırış Sumqayıt Şə h ə r Sovetinin de putatı seçilmişdir. Sumqayıt şə h ə rind ə yaşayan ilk tarovlulardan biri Hüsü kişi olmuşdur. Onun evi həmişə qonaqlı olmuş, k ə ndd ə n Sum qayıta gə l ə nl ə r ə əl tutmuş, onların işlə, yaşayış yerl ə ri il ə t əmin olunmasında ə lind ə n g ə l əni etmişdir. Bu gün də tarov lular Hüsü kişini xatırlayaraq ona rə hm ə t oxuyurlar. ___________________ ________Üç dağ qoynunda yatan T arovlum 227 El şad Eyvazov_____________________ ______________________ 228 Nüşrəvan Şərif oğlu Ağalarov 1935-ci ild ə Tarovlu k ə ndind ə kolxo zçu ailə sind ə anadan olub. İlk tə hsilini Tarovlu k ənd dördillik mə kt ə bd ə almışdır. Ail ə v ə ziyy ə tinin bir q ə d ər çətin olması ilə ə laq ə dar olaraq uşaq vaxtlarından zə hm ə t ə qatlanıb. Zə hm ə tsev ə r idi. K ə nd t ə s ə r rüfatı bağçılıq və heyvandarlığın sirlə rini d ə rind ə n bilir- di. Tarov lu, Çardaxlı, Əyin, Xə l ə c, Xudular k ə ndl ə rinin yay- laqları olan Qan bel sah ə l ə rin ə çox yaxşı bə l əd idi. Qardaş v ə bacısının öv ladla rının qayğısını çə km əyi öz övladlarından seçmə zdi. Ana sı Nazxanım arvad daim qohumluq ə laq ə l ə ri v ə münasi b ə tl ə ri haq qında ona də y ə rli m ə sl ə h ə tl ə r ver ə rdi. Nüşrəvan kişi 1967 -ci ild ə N ə c əfalı kişinin qızı Müşü ilə ail ə qurmuşdur. Dörd övladı var. Nüşrəvan kişi 2009– cu ild ə Sumqayıt şə h ə rind ə dünyasını dəyişib. Allah rəhmət etsin! Şərif Nüşrə van oğlu Ağalarov 4 dekabr, 1971-ci ild ə Tarovlu k ə n- dind ə kolxozçu ailə sind ə anadan olub. 1985-ci ild ə Tarovlu k ə nd s ə kkizillik m ə kt ə bini, 1987-ci ild ə Çar dax lı kə nd orta m ə kt ə bini bitir miş dir. H ə min ild ə Öz b ə kistan Respublika sının Daş k ə nd şə h ə rin ə ged ə r ə k tikinti sah ə sind ə ça - lışmışdır. 1989 -1991-ci ill ə rd ə or du sı - ra sın da xidm ət etmiş dir. Orduda xid- m ət dövründə yüksə k nizam-intiza mı - na gö r ə h ə rbi hiss ə nin koman danlığı t ə r ə find ə n t əşəkkür mə ktubu valideynl ə rin ə gön d ə ril miş di. Or du sı rala rından qayıtdıq dan son ra Şərif Ağa larov taleyini Sumqa yıt şə h ə rin ə bağlayır və sahibkar lığın ilk pil l ə sini qoyaraq ki çik müə ssis ə yaradır. Bir qə d ər çalışdıqdan son ra Rusiya nın No ril iski şə h ə rin ə gedir v ə orada yaşayan qardaşı Ağalarov Mü bar ə kl ə bir q ə d ə r ticar ə tl ə m əşğul olur. 1997 -ci ild ən ona doğ ma olan Sumqa yıt şə h ə rind ə m ə skunla şan va - lideynl ə ri nin yanına qayıdır. Şərif Ağalarov artıq qə rara g ə lir ki, işin i Sum qayıt şə h ə rind ə da vam etdirsin. Bir çox sa h ə l ə r- ___________________ ________Üç dağ qoynunda yatan T arovlum 229 d ə çalışır, nə hay ət «Şans» çox sah ə li ticar ət firmasını yaradır v ə ha zırda həmin firma şə h ə rd ə v ə respublikanın ra yonla rın - da böyük quruculuq işlə ri apa rır. Şə h ə rd ə t əşkil edi l ə n xey- riyy ə t ə dbirl ə rind ə Şərif Ağa larov h əmişə yaxından iş tirak edir. Şə h ə r r ə hb ə rliyi toplan tılarda və şə h ə r m ə tbua tın da onun xeyriy əçiliyindən şə r ə fl ə danışılır. Mə lum hadis ə l ə rl ə ə laq ə dar olaraq Tarovlu k ə ndind ə köçkün düşmüş aztə mi- nat lı ailə l ə r ə daim maddi v ə m ə n ə vi dayaq durur. Ail əlidir, üç övladı - iki qızı, bir oğlu var. Oğlu Nüşrəvan babası Nüşrə va- nın mə rd liyini, dostluğa sə daq ətini, işgüzarlığını özündə for- ma laşdırması ilə b ə rab ər, oxuduğu mə kt əbin şə r əf lövhə sin- d ə şə kili as ılıb. Mə kt ə bd ə keçirilən müx t ə lif f ə nn v ə intellek- tual ya rışmalarda sinif yoldaşlarından seçilir. Tarovlu kə ndi- nin tarixi il ə yanaşı kənd adamları haqqında atasından bil - gil ər alır. Şərif Ağalarov doğulub boya başa çatdığı Tarovlu kə ndin- d əki xoş v ə çətin günlə rini tez- tez xatırlayır. Deyir ki, uşaqi - k ə n evimiz ə yaxın olan zə mi ə kin sah ə sind ə «Yalyu xa rı» -da- kı nə h əng palıd ağaclarında alaçün (yellə k ə n) etm ək üçün q ə zild ən hazırlanmış iplər olmadıqda, onları ağacların uzun bu daqları hə min ipl ə ri ə v ə z ed ə rdi. Bir d ə ki, h əmin ağacların budaqlarında qaçdı - qovdu oyunlarını, Kə sb ə l yerind ən meşə çiyə l əyinin yığılmasını heç unuda bilmirəm... Qış aylarında Pirverdi yerind ə dovşan ovuna çıxırdıq, uşaq k ən tülkü tut - maq üçün onun yuvasının ağzında ocaq qalayıb, tüstü va si- t ə si il ə tülkünü tutardıq. Əziyyətli günlə rim ə g ə ldikd ə is ə onu dey ə bil ə r əm ki, bağ - bostan suvarmaq üçün Ağa çayından ayrılan su arxı Ermənistanın Zeyvə k ə ndi ə razisind ən keç di- yind ə n bir q ə d ər çə tinlikl ər törədirdi. O müə lliml ə rimd ə n ibti- dai sinif müəllimi Möhübbə t Q ə dimal ı yevin, az ə rbaycan dili v ə ə d əbiyyatı müəllimi Oqtay Şahbazovun, Ta rix- Coğ rafiya müə llimi Nem ə t Q ədimalıyevin də rsl ə rini da ha çox xatırlayır. Şərifin qardaşı Ağalarov Mübarə k 1966- cı ili n 1 aprel tari- xind ə Tarovlu k ə ndind ə anadan olmuşdur. İlk tə hsilini k ə nd s ə kkizillik m ə kt ə bind ə almışdır. Sumqayıt şə h ə r Politexnik Tex nikumunun İnşaat - Mühəndis fakültə sini bitirib. Ail ə lidir, üç övladı - iki qızı, bir oğlu var. Rusiyanın Noriliski şə h ə rind ə ya şayır. Şəxsi firması var. Kommersiya sahə sind ə çalışır. El şad Eyvazov_____________________ ______________________ 230 ___________________ ________Üç dağ qoynunda yatan T arovlum 231 Xanqulu Misir oğlu Cə milov 1955- ci il mart ayının 2 -d ə Tarovlu k ə ndind ə kolxozçu ailə sind ə anadan ol muşdur. Atası Misir kişi ailə si il ə bir- likd ə Bakı şə h ərinin Qızıldaş qə s ə b ə - sin ə köçür. Misir kişi orada bir müddə t işlə y ə r ə k ail əsini dolandırır. Qızıldaş q ə s ə b ə si nin kü l ə kli, toz lu olmasından bu mü hitd ə ya şa ya bilm ə diyini n ə z ə r ə alıb ailə siyl ə birlikd ə doğ ma k ə ndi olan Tarovluya qa yıdırlar. Bu za man Xan- qulu ar tıq ikinci sin ifi bitir miş di. (Deyir ki, üçüncü sinifdə oxuyanda ibtidai sinif müə llim ə m Q ədimalı yeva Suraya müə llim ə idi.) O gözə l insan, qay ğıkeş bir ana idı . M ə n d ə rsl ə rimi ə la oxudu ğum - dan h ə mi şə m ə ni si nif yoldaş lar ımın arasında tə rifl ə y ə rdi. El ə bununla da ə laq ə dar olaraq d ə f ə l ə rl ə valideynl ə rim ə t əş - ə k kürünü bildirmişdi. Müə lliml ə rimd ə n kimya- biologiya müə l- limi Əli Qə dim alıyevi, riyaziyyat müəllimi Yusif Əliyevi, tarix müə llimi N ə hm ə d Q ədimalı ye vi, coğrafiya müə llimi Arif R ə - sulovu, ə d əbiyyat müə llimi M ə d ət Bağırovu daha çox xatır - layır. 1970 -ci ild ə Tarovlu k ə nd s ə kkizillik m ə kt ə bini bitirdik- d ə n sonra, 1970-73- cü illə rd ə, Əli müə llim t ə r ə find ə n ə sa sı qoyu lan axşam, mə kt ə bini bi tirmiş dir. O 1973-75-ci ill ə rd ə Ukray nanın Ternopol şə h ə rind ə h ə rbi xidm ə td ə ol muşdur. Onun xidm ə t etdiyi h ə rbi hiss ə Daxili İşlə r Nazirliyinin tabe- liyind ə oldu ğu üçün daha mə suliyy ə tli idi. M ə hz bu na görə d ə o r ə hb ə rlik ara sında böyük nüfuz qazanmışdı. İd manla ciddi m əğul olduğun dan Ukrayna h ə rbi hiss ə l ə ri ara sında s ə rb əst güləş üzrə birinci yeri tut muşdu. Hə rbi xidm ə td ə n sonra Erm ə nista nın Kacaran şə h ə rind ə yerl əşə n mis m ə d ə - nind ə işlə m ə kl ə ya naşı Qafan şə h ə rind ə sürücülük mə kt ə - bini d ə bitirmişdir. Xan qulu C ə milov 1977-1993-cu ill ə rd ə Ta- rovlu k ə ndin ə qayıdır və Qubadlı ra yon “ kolxozlarara sı avto - n ə qliyyat d ə st ə si ” idar ə sind ə sürücü işləyir. Sürücü iş l ə diyi dövr d ə k ə nd ca maatının tə s ərrüfat işlə rinin ir ə li apa rılması El şad Eyvazov_____________________ ______________________ 232 üçün tə m ənnasız olaraq yardım edir di. H ə tta bu t ə s ə r rüfat işlə rind ə sürücülük l ə b ə rab ə r onlara fi ziki kömə k lik göstə rirdi. 1992- ci iln qışında Əliyar Əliyevin rə hb ə rlik etdiyi batalyona könüllü olaraq yazılmışdı. Xanqul u K ərt dağı uğ runda v ə dig ər qaynar nöq t ə l ə rd ə ged ən döyüş l ə rd ə düşmə n ə qar şı m ə rdlikl ə vuruşmuşdur. O müharibə vetera nıdır. Xan qulu C ə milov K ərt dağının mü dafi ə sind ə ged ən döyüşü belə xatır - layır: “ Bizim d ə st ə Ala quş dağında öz sə ng ə rimizd ə k ə ndin müdafiə sind ə idi. Bu zaman d ə st ə üzvü olan Fə r ə c m ə lumat verdi ki, K ərt dağının yük s ə kliyind ə ki z ə mi yerind ə üçbucaq şə klind ə ki sovetl ə rd ə n qal mış də mir dir əyin üstündə adam görünür. Biz bir qə d ər müşa hid ə d ə n sonra tam ə min olduq ki, erm ə ni quldur d ə st əsi özü n ə mövqe seç m ə k ist ə yir. Bu m ə - lu matı tə cili olaraq birinci batalyonun r ə hb ə ri Sadiq b ə y ə çat - dırdıq. O , bizim s ə ng ə r ə g ə ldi v ə plan laşdırıldı ki, sübh tez - d ən saat beş ta mamda Zor k ə ndi ə razisind ə n K ərt dağa qalx malıyıq. Həmin günü sübh tezdə n k ə nd sakinl ə rind ə n ibar ət olan müdafiə d ə st ə sind ə n on- on beş nə f ər silahlı Sa - diq b ə yl ə birlikd ə ə raziy ə getdik. Qanlı döyüşlər başladı. Hə r iki t ə r ə fd ə n itki ve rildi. Çox təə s süflə r olsun ki, bu döyüşdə biz h ə mk əndlimiz Əbülfə z B əbir oğ lu Mehdiyevi v ə Çardaxlı k ə ndind ən olan Hüseynquliyev Elşad Cə f ər oğlunu itirdik. Döyüşün nə tic ə sini analiz ed ə rk ə n m əlum oldu ki, döyüşçü - l ə rimizi k ə nardan ə lav ə erm ə ni d ə st ə si izl əyirmiş. Allah h ə lak olanlarımıza rə hm ə t el ə sin. Onla rın ə ziz xatir ə si dig ər şə hid- l ə rimizl ə birlikd ə daim q ə lbimizd ə ya şayacaq” . Xan qulu Qubadlı rayonunun işğalından sonra ail ə üzvlə ri il ə birlikd ə Qaradağ ra yonunun Sahil q ə s ə b ə sind ə m ə skun- laşmışdır. 1994 -2014- cü illə r ə rzind ə Respublika Neft Şirkə - tind ə sürücü və çilingər işləmişdir. O 1976 - cı ildə İldırımov İsrafil kişinin qızı Nazilə il ə ail ə qurmuşdur, dörd övlad atası - dır. Ürək ağrısı ilə deyir ki, m ən doğma kə ndim ə qayıdaraq vax tı ilə q ə drini bilm ə di yim o dağların, düzlərin, meşə l ə rin hava sını udmaq və ağır döyüş yolu keçdiyim Kərt dağına qalxmaq ist ə yir ə m. O ba baları Cə mil v ə R əhim kişinin igid - likl əri haqqında övladlarına daim xoş xatirə l ər söylə yir. |