«Uch o‘lchamli kompyuterli modellashtirish dasturi 3d studio max» Imomqoriev H. M

II bob. 3D Studio Max dasturida ob’yektlar bilan ishlash. 

2.1. 3D Studio Max dasturida ob’yektlar yaratish 
Ob’yekt toifalari. 3 Ds max dasturi yordamida ob’yektni bir necha toifalarga 

ajratish mumkin:

 Geometry (Geometriya) 
 Shapes (Shakllar)
 Lights (Youg’lik manbai) 
 Camers (Kameralar)
 Helpers (Yordamchi ob’yektlar) 
 Space Wars (deformasiya hajmlari)
 Systems (qo’shimcha qurilmalar). 

---

15 

3D-MAX dasturi orqali standart sodda geometrik shakllarni ixtiyoriysini qurish
mumkin.Biz quyida misol tariqasida paralellopipedning panjarali (karkasli) qurili-
shini ko`rib o`tamiz.
Buning uchun Create (yaratish) buyruqlar panelidagi Geometry (geometriya) 
ob`ektiga kiramiz, natijada ob`ektga ta`lluqli tugmalari ro`yxatidan Extended
Primitives (sozlangan sodda shakllar) tanlanadi va Object Type (ob`ekt turi) 
Compound Objects - article Systems Patch Grids MURBS Surfaces Dynamics
Objects ro`yxatidan oddiy 7 qulay turlariga mos keluvchi yozuvli tugmalar paydo 
bo`ladi.
So`ngra Chamfer Box (paralellopiped) tugmasi tanlanadi. Buyruq panelining 
quyi qismida uch yozuv:Creation Method (yaratish usuli), Keybo`rd Entry (klavia-
turali kiritish) va Parameters (parametrlar) paydo bo`ladi. Sichqonchaning chap 
tugmasi bilan Perspective proyeksiyasi oynasini tanlang va tugmani qo`yib yubor-
masdan, parallelepiped asosini chizish uchun kursorni diagonal bo`yicha tortib 
boramiz, Parameters (parametrlar) da length (uzunligi) va Width (kengligi)
parametrlar miqdorining o`zgarishini kuzating). Asos uzunligi va kengligini 
o`rnatish uchun sichqon tugmasini qo`yib yuborish mumkin. Paralellopiped
balandligini berish uchun sichqoncha korsatgichini yuqorida qo’yib yuborilgan 
nuqtada kursorni joylashtirish va sichqonchaning chap tugmasini bosib, so’ngra
kursorni biror masofa yuqoriga siljiting va yana chap tugmasini bosish kerak 
bo`ladi. Hozir siz o`lchagan masofa, 450 burchak bilan qirqiluvchi faska
kengligiga teng bo`ldi. Faska balandligini shuningdek Fillet (faska) parametri 
yordamida ham berish mumkin. Faska sirtini siliqlovchi Smooth (silliqlash) reji-
mini ulagach, natijada, yasalgan parallelepiped ko`rsatilgan ko`rinishga ega bo`li-
shi kerak.
Biz segmentlar soni birga teng bo`gan paralellopiped hosil qildik. Segmentlar 
sonini o`zgartirish uchun Lengs Segs (uzunligiga ko`ra segmentlar) va Width Segs
(kengligiga ko`ra segmentlar) parametrlarni ko`rsatish mumkin. Segmentlar sonini 
oshirish ob`ektining turli qobig`ini tahrirlash uchun zarur bo`ladi. Faska chega-

---

16 

rasida segmentlar sonini Fillet Segs (faska bo`yicha segmentlar) o`zgaruvchisi
yordamida berish mumkin. 

Odatdagi BOX ni asos qilib oliob va unga biroz segmentlar qo’shib, hatto uchlarini

oddiy siljitish bilan qiziqarli ob’ekt hosil qilish mumkin.