Умаров Умид Дильшод ўғли

Xulosa

Bank tizimini qullab-quvvatlash bugungi kunda banklarimizning umumiy aktivlari hajmi aholi va yuridik shaxslarning hisob raqamlaridagi mablag’lardan ikki barobardan ham ko’pdir. Bu esa ushbu mablag’larni ishonshli himoya qilish hamda ularga o’z vaqtida va to’la hajmda xizmat ko’rsatishni kafolatlaydi. Umumdavlat dasturini hayotga tatbiq etish iqtisodiyotning tez o’zgarib turadigan bozor talablariga javob berishini ta’minlaydigan zamonaviy tuzilmalarini shakllantirishda, yangi ish o’rinlarini tashkil qilishda va bank tizimida daromadlarini oshirishda qanchalik o’ta muhim vazifa bo’lib hisoblanadi.
Bugungi kunda ATB “SQB”da asosiy vositalar yangiliash ishlab chiqarish fondlarini kengaytirish va ularning buxgalteriya hisobini me’yorlashtirish bo’yicha xujjatlarda izox sifatida ATB “SQB”da asosiy vositalar hisobining o’ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqib, buxgalteriya hisob ma’lumotini qayta ko’rib chiqishi va uni hisobida ko’rsatish ta’kidlangan. Demak, «O’zbekiston Respublikasi Banklarida asosiy vositalarning buxgalteriya hisobi to’g’risidagi» yo’riqnomada bu talablar ko’rsatib o’tilgan.
Bunday tadqiqot jarayonida quyidagi xulosa va takliflar ishlab chiqildi:

1. 
   Hozirgi kunda tijorat banklari buxgalterlari asosiy vositalar buxgalteriya hisobi milliy standartlarini xalqaro standartlarga moslashtirish darkor deb o’ylaymiz. SHuningdek, buxgalterlar asosan quyidagilar alohida e’tibor qaratish darkor deb:
   

• 
  asosiy vositalar hisobining to’g’ri yuritilishi va bank moliyaviy hisobotlarining xaqqoniy;
  
• 
  bank moliyaviy-xo’jalik faoliyati baholashning to’g’riligi va buning imkoniyati mavjudligi (asosiy vositalar, nomoddiy aktiv (intellektual mulk)larni baholash);
  
• 
  asosiy vositalarni boshqarishning yanada samaraliroq tizimini shakllantirish bo’yicha tavsiyalar tayyorlash;
  
• 
  asosiy vositalar hisobida “muammoli vaziyat”ni aniqlash maqsadida daromadlar va xarajatlar tarkibini tahlil qilib borish (asosiy, moliyaviy va investitsion faoliyatdan daromadlar va qilingan xarajatlar);
  

• 
  tijorat banklarida asosiy vositalar hisobining maqsadi va vazifalari;
  
  • 
    ATB “SQB”da asosiy vositalarni sotib olishni hisobga olish optimallashtirish (soliq stivkalarini kamaytirishga qaratilgan shora-tadbirlar);
    
  • 
    ATB “SQB” garovga egalik huquqini qo’llash yo’li bilan olingan asosiy vositalarni hisobga olish bankning iqtisodiy faoliyati holati to’g’risidagi ma’lumotlarni aniq tuchunarli shaklda va qisqa muddatlarda taqdim etib borish (moliyaviy hisobot shakllarini soddalashtirish).