İradə insanın məqsədli fəaliyyəti prosesində qarşıya çıxan çətinliklərin aradan qaldırılması zamanı təzahür edir. İradənin istənilən təzahüründə onun üç əsas struktur komponenti əks olunur.
1.İdraki komponent-məlumatvermə funksiyasını yerinə yetirir. İradi fəaliyyətdə ixtiyari hərəkətlərin nəticələrinin qiymətləndirilməsi, düzgün həll yolunun seçilməsi və nəzarət fünksiyaları idraki komponentə tabedir.
2.Emosional komponent-idraki və icra komponentlərini gücləndirir. O, fəaliyyətin əxlaqi motivlər əsasında həyata keçirilməsində ifadə olunur. Özünübəyənmə, özünüinandırma, özünüsakitləşdirmə, özünürəğbətləndirmə və özünücəzalandırma kimi düşünülmüş iradi aktlar vasitəsilə insan vacib davranışa sahib olur. Belə müsbət keyfiyyətlər sayəsində insan borc, şərəf, inam və s. kimi hissləri yaşayır, qarşıya qoyduğu məqsədə çatmaq üçün enerjisini səfərbər edir, fəallığını artırır.
