Umumiy psixologiya

Avtoritaruslubdagio‘qituvchiningo‘quvchilario‘qituvchisinfdabo‘lmaganvaqtlardao‘z-o‘ziniboshqarishmalakasibo‘lmaganligiuchunhamintizomgamutlaqobo‘ysunmaydilar. Buasosan, to‘polondanamoyonbo‘ladi. Buuslubo‘qituvchiningmustahkamirodasiniko‘rsatadi, lekinbuirodanatijasidao‘quvchida"ustozimmeniyaxshiko‘radi" deganfikriemas, balkiqo‘rquvhissimavjudbo‘ladi.

Demokratikuslubo‘qituvchibilano‘quvchio‘rtasidado‘stonamunosabato‘rnatilishigaasosbo‘ladi. Darsdagiintizommajburiyemas, balkimuvafaqqiyatgaerishishgarovisifatidabolalarijobiyemotsiyani, o‘zigaishonch, o‘zmuvafaqqiyati, yutuqlaridanquvonishi, do‘stlaribilanfaoliyatdahamkorlikhissiniberadi. Demokratikuslubbolalarnibirlashtiradi. SHubilanbirgao‘ziningfaoliyatinatijalarigaqiziqishuyg‘otganholda, o‘ziuchuno‘ziharakatqilishilozimliginianglatadi, o‘zini-o‘ziboshqarishga, o‘zxatti-harakatinio‘zinazoratqilishgao‘rgatadi. Harbirishgamas’uliyatbilanyondoshishhissio‘qituvchiningshuYoshdagibolalarbilandemokratikmuomalamunosabatiasosidaginashakllanadi.

Liberaluslubkasbiylayoqatiyo‘qbo‘lgano‘qituvchilargaxosbo‘lganuslubdir. Bundayo‘qituvchidarsjarayoniniyaxshitashkiletaolmaydi. Bundaydarslardaharbirbolao‘ztarbiyalanganlikdarajasigaqarabo‘zinitutadi. Bolao‘zmajburiyatlariniyaxshihisqilmaydi. Muomalamunosabatdagiliberaluslubpsixologiyavapedagogakafanlarigamutlaqoziduslubhisoblanib, bolalarshaxsinishakllantirishvatarbiyalashjarayonidabuusulniqo‘llabbo‘lmaydi. SHundaykilib, boshlang‘ichsinfo‘quvchilaribilanmuomala-munosabatdagiimperativuslub, asosan, ma’lumbirchegaralargaasoslanganholdabolashaxsirivojigasalbiyta’sirko‘rsatadi. Demokratikuslubo‘qituvchidanmuomala-munosabatdajudakattakasbiymahoratnitalabetganholda, bolashaxsiningijobiytomonlarinirivojlantiruvchiyagonauslubhisoblanadi. Liberaluslubesao‘quvchiniemotsionalzo‘riqtirmaydi, lekinuningshaxsirivojigahamsamaralita’sirko‘rsatmaydi.

Boshlang‘ichmaktabdabolalaryangitalablarniqabulqiladilarvaulargaqat’iyatlilikbilanamalqilishgaharakatqiladilar.Bolauchuno‘qituvchiuningpsixologikholatinibelgilabberuvchiasosiyfigurahisoblanadi. CHunkiuningbolagabo‘lganmunosabatiuningnafaqatsinfdagi, balki, umumantengdoshlaribilanbo‘ladiganmunosabatiga, bumunosabatesao‘z-o‘zidanoilasidagimunosabatlarigahambevositata’siriniko‘rsatadi. Shuningdek, bumunosabatlaruningo‘quvfaoliyatimuvaffaqiyatinihambelgilabberadi.

O‘qituvchiningbolagamunosabatiuningo‘rtoqlarivaoilasibilanbo‘lganmunosabatigahambevositao‘zta’siriniko‘rsatadi. SHunihamaloxidata’kidlabo‘tishkerakki, yangimuloqotningxarakterikichikmaktabYoshidagio‘quvchita’liminingmotivlariga, undagiaxloqiysifatlarningrivojlanishiga, o‘z-o‘zigaberiladiganbahoningshakllanishigahamdabolaningqiziqishlaridarajasigasezilarlita’sirko‘rsatadi. Bolalarningo‘quvfaoliyatimuvaffaqiyatihamdashaxsiningshakllanishiko‘pjihatdanularningo‘qituvchisibilanmunosabatlaridagio‘zigaxosxususiyatlariga, sinfdagio‘zmavqeiniqaydarajadaanglabetishiga, tarkibtopgano‘quvchilarjamosibilano‘zaromunosabatlarigabog‘liqbo‘ladi.