Umurtqasizlar zoologiyasidan

Xeropicta
avlodiga 
mansub qorinoyoqli mollyuskalar va qo‘shimcha, ya’ni ikkinchi oraliq 
xo‘jayini 
Formica
va 
Proformica
avlodlariga mansub chumolilar 
hisoblanadi (27-rasm).
)
27-rasm . Lansetsim on ikki so‘rg‘ichiisining tuzilishi va taraqqiyot sikli:
1-voyaga yetgan shakli; 2-asosiy xo'jayinlari; 3-tuxumi; 4-birinchi oraliq x o ‘jayini
va 5-9-lichinkalik taraqqiyoti (5-miratsidiy; 6-7-sporosistalar; 8-serkariy; 9-
serkariy tugunchalari); 10-ikkinchi oraliq x o ‘jayini-chumoli; 1 1-metaserkariy.
74

---

Moliyuskalar oziqlanganda o ‘t bilan birga tashqi muhitga tushgan 
nashtarsimon ikki so‘rg‘ichlining tuxumlarini ham yutib yuboradi. 
Moliyuskalar tanasida parazit tuxumlaridan miratsidiy lichinkasi chiqadi 
va sporosistaga aylanadi. Sporosistalar partenogenetik yo‘l bilan 
ko‘payadi. Birinchi tartibdagi sporosistaning embrioni hujayralari dan 
ikkinchi tartibdagi sporosistalar chiqadi, bulardan o‘z navbatda 
serkariylar taraqqiy etadi.
Shunday qilib, nashtarsimon ikki so‘rg‘ichlisida rediy davri 
boMmaydi. Serkariylar faol harakatlanib, mollyuskalami nafas olish 
organlariga kirib oladi. Mollyuskalarning nafas yoMida serkariylarning 
100-300 tasi to‘planib umumiy bir po‘stga o‘raladi. Bu to‘plam shilliq 
tugunchalari deyiladi. Keyinchalik bu tugunchalar mollyuskalarning 
nafas olish teshigi orqali tashqi muhitga chiqib, o ‘simlik va boshqa 
narsalarga yopishadi. Ikkinchi oraliq xo ‘jayini-chumolilar serkariylari 
bor shilliq tugunchalami, ya’ni to‘plam sistalarni yeb, ulami o‘zIariga 
yuqtiradi. Chumolilar organizimida 26-62 kundan keyin serkariylar 
metaserkariylarga aylanadi.
Asosiy xo‘jayinlari suv va o'sim liklar bilan birga zararlangan 
chumolilarni yutib yuborishi orqali o‘zlariga yuqtiradi. Odam ham xuddi 
shu yo‘l bilan zararlanishi mumkin. Asosiy x o‘jayini organizimiga 
o'tgan metaserkariylar jigar va o‘t yo‘llarida taraqqiy etib, 1,5-3 oydan 
keyin jinsiy voyaga yetadi. Nashtarsimon ikki so‘rg‘ichlilar keltirib 
chiqaradigan kasallik dikrotselioz deyiladi.