171
Yoshiga muvofiq yondashish o‘quvchilarning psixik xususiyatlari, shaxsiy
rivojlanganlik darajasi, ma'naviy-axloqiy sifatlari, ijtimoiy yetukligini baholay
olishni nazarda tutadi. Agarda qo‘yilayotgan talablar yoki ta'limning tashkiliy
tuzilishi o‘quvchilarning yoshi imkoniyatlaridan ortda qolsa yoki ilgarilab ketsa,
o‘quv faoliyatining samarasi pasayadi. Individual yondashish o‘quvchilarning
murakkab ichki dunyosini o‘rganish, yuzaga kelgan munosabatlar tizimini tahlil
qilish va shaxs shakllanishi sodir bo‘ladigan ko‘p turdagi sharoitlarni aniqlashni
talab etadi.
Ta'limda bilim ko‘nikma va malakalarni puxta va mustahkam
o‘zlashtirish tamoyili
muhim didaktik talab va qoidalarni, ya'ni o‘quvchilar
tomonidan tizimli va ongli o‘zlashtirilgan ilmiy bilimlarni mustahkam, esda saqlab
qolish hamda o‘zlashtirilgan ilmiy bilimlarni o‘z turmush faoliyatlarida qo‘lay
olish malakalari bilan qurollantirishni nazarda tutadi.
Ta'limning chuqurligi va mustahkamligi talabi didaktikada an'anaviy
hisoblanadi va u yuzakilikka qarama-qarshi qo‘yiladi. Chuqur, mustahkam
bilimning asosiy belgisi eng fundamental g‘oyalar, qoidalar, tushuncha,
kategoriyalarni tushunish, chuqur o‘zlashtirish, o‘rganilayotgan materiallar
mazmunini puxta anglashdan iborat.
Ta'limning tushunarliligi tamoyili
o‘quvchilarning mavjud imkoniyatlarini
hisobga olish, jismoniy va psixik sog‘lig‘iga yomon ta'sir etuvchi intellektual va
emotsional qiyinchiliklardan voz kechishni talab etadi. Ta'limning tushunarli
bo‘lishi o‘quvchilarning yoshi, bilish imkoniyatlarini hisobga olib o‘qishning
mazmunini to‘g‘ri aniqlash demakdir, ya'ni, har bir o‘quv fani bo‘yicha o‘quvchilar
egallab olishi zarur bo‘lgan bilim, amaliy ko‘nikma va malakalari hajmini to‘g‘ri
aniqlashdir. Bu tamoyil o‘quv jarayonining o‘quvchilarda qiyinchiliklarni yengish
istagini hosil qiluvchi va shaxsiy muvaffaqiyatlarining natijalaridan quvonish
tuyg‘usini yuzaga keltirishga yo‘naltirilganligini ifodalaydi. Bu bolalarda ko‘zga
tashlanuvchi qattiq hayajonlanish, shuningdek, o‘quv masalalarini yechishdagi
ishonchsizlikni yo‘qotishga yordam beradi.
Dostları ilə paylaş: 
