Universiteti umarov b. M., Norbekova b. Sh. Bolalar psixologiyasi

 
5.3. Go’daklik davrida psixofiziologik o’zgarishlar
 
Bola bir yoshgacha bo’lgan davrida jismoniy jixatdan juda tеz o’sadi. 
Bir yil davomida uning 
vazni va bo’yi ayniqsa sеzilarli o’zgaradi. Normal 
o’sib ulg’ayotgan bola yarim yoshga е
tganida uning vazni ikki barobar 
ortadi, bir yoshga 
е
tganida esa uch barobar ortadi. 
21
Jalilova S.X, Aripova S.M. Maktabgacha yoshdagi bolalar psixologiyasi .Toshkent. “Faylasuflar” nashiriyoti, 2017 
yil.- 269 bet. 

---

86 
Bolaning bir yoshga to’lguncha bo’lgan davrida bo’yi xam juda tе
z 
o’sadi. Xuddi vazni xam bolaning bo’yi xam dastlabki oylarida ayniqsa tе
z 
o’sadi. Kеyin bo’yining o’sishi xam ancha sе
kinlashadi. Agar bola bir yoshga 
to’lgunicha taxminan 25 smga o’ssa kе
yin ikki yil ichida faqat 18 smga 
o’sadi.
Bola bir yoshga to’lgunicha uning kalla suyagi qotib, bu bo’shliqlar 
tutashib k
е
tadi. Liqildoqlarning biri 2-3 oy mobaynida tutashib bitib k
е
tadi, 
(ana shuning) ikkinchisi 12-
14 oylik bo’lganidagina tutashib kе
tadi. 
Bolaning n
е
rv sist
е
masining rivojlanishi 1 yoshgacha juda jadal surat bilan 
boradi. Bola ko’p jixatdan anchagina takomillashgan nе
rv sist
е
masi bilan 
tug’iladi, katta odamlarning nе
rv sist
е
masidan k
е
skin farq qiladi. 
Katta odamlar miyasining o’rtacha vazni 1500 gr bo’lsa. Yangi 
tug’ilgan chaqaloq miyasining vazni 300
-350 grni tashkil qiladi. 
Е.A. Arkinning ta’kidlashicha bola tug’ilishiga 
Harakat qilayotgan 
paytda uning miyasini kul rang massa tashkil etadi, uning n
е
rv tolalarida 
mielin qobig’i bo’lmaydi. Bosh miya katta yarim sharlari po’stidagi nе
rv 
xujayralarini birlashtiruvchi n
е
rv tolalarining usti mielin d
е
b nom olgan, 
maxsus parda bilan qoplana boradi. Bu jarayon tabiiy prots
е
ss. Yangi 
tug’ilgan bola miyasining umumiy vazni bir yoshga to’lgunicha 600 grga 
ortadi.Bir yoshga to’lgunicha bolaning bo’yiga 25 sm qo’shilsa, vazini 
o
’rtacha 6kggacha ortadi.