Uglevodorod radikallar nomlarida qo‘llaniladigan tarkibiy qismlar
Uglevodorod radikal nomlarida qo‘llaniladigan tarkibiy qismlar -yl- suffiksi yordamida yasalgan uglevodorodli radikalning nomlari dorivor moddalar nomlarini yasovchi murakkab otlardan iborat:
Benzylpenicillinum, Aethylmorphinum, Acidum acetylsalicylum
Ba’zan radikallarning nomlari mustaqil so‘z holida ishlatiladi:
Methylii salicylas, Phenylii salicylas, Amylii nitris
Kimyoviy ma’noga ega bo‘lgan tarkibiy qismlarning orfografiyasini esda tuting:
meth- metil guruh
aeth - etil guruh
phen - fenil guruh
benz - benzol guruh
Mashqlar
I. Quyida berilgan dori vositalarini lotin tilida yozing, qaratqich kelishigi birlikka qo‘ying:
kaliy yodid, temir laktat, mis sitrat, gidrokortizon atsetat, adrenalin gidroxlorid, strixnin nitrat, kalsiy glitserofosfat, platifillin gidrotartrat, vismut asosli nitrati, oleandomitsin fosfat, papaverin gidroxlorid, kaliy atsetat, kalsiy xlorid, magniy sulfat, magniy asosli karbonati, kaliy arsenit, kofein-natriy benzoat, testosteron propionat, efedrin gidroxlorid, qo‘rg‘oshin atsetat, litiy karbonat, litiy benzoat, metilandrostendiol.
II. Quyida berilgan tuz va efir nomlarini lotin tiliga o‘giring:
simob (metil, fenil, natriy) salitsilat; etilmorfin (adrenalin, platifillin, oksitetrasiklin) gidroxlorid; oleandomitsin (kodein, kalsiy, natriy) fosfat; strixnin (kumush, natriy) nitrat; rux (atropin, bariy, streptomitsin) sulfat.
IV. Quyida berilgan retseptlarni lotin tiliga tarjima qiling:
1. Ol:Metilen ko‘ki 0,5
Glukoza eritmasi 25% - 50 ml
Shunday dozalarda ber ampulalarda 3 dona
Belgila: sianid kislota bilan zaharlanganda vena ichiga yuborilsin 2. Ol:Kumush nitrat 0,25
Vinilin 1,0
Vazelin 30,0
Aralashtir, malham hosil bo‘lsin
Berilsin. Belgilansin: zararlangan teri sohalariga surtilsin 3. Ol:Fenoksimetilpenitsillin 100 000 TB
Shunday dozalarda berilsin tabletkalarda 10 dona
Belgilansin: 1 tabletkadan kuniga 4 marta 4. Ol:Mentol 0,1
Fenilsalitsilat 0,3
Vazelin moyi 10 ml gacha
Aralashtir. Ber. Belgila: burun tomchisi 5. Ol:Xloroform
Kungaboqar moyi
Metilsalitsilat 15 ml dan
Aralashtir, surtma hosil bo‘lsin
Ber. Belgila: surtish uchun 6. Ol:Morfin gidroxlorid 0,015
Apomorfin gidroxlorid 0,05
Eritilgan xlorid kislota 1 ml
Distillangan suv 200 ml gacha
Aralashtirilsin, berilsin, belgilansin: zaharlanishda 1 choy qoshiqdan har 2 soatda 7. Ol:Streptosid
Norsulfazol 1,5 dan
Natriy benzilpenitsillin 25 000 TB
Efedrin gidroxlorid 0,05
Aralashtir, kukun hosil bo‘lsin
Ber. Belgila: burunning har yarmiga tortilsin yoki yuborilsin kuniga 3 marta 8. Ol:30 dona metilandrostendiol tabletkalari 0,025
Berilsin. Belgilansin: konyunktivitda ko‘z hammomi uchun kuniga 2 marta 9. Ol:Platifillin gidrotartrat 0,003
Natriy bromid 0,15
Kofein-natriy benzoat 0,05
Aralashtir, kukun hosil bo‘lsin
Shunday dozalarda berilsin 12 dona
Belgilansin: 1 kukundan kuniga 3 marta 10. Ol:Barbamil 0,3
Distillangan suv 25 ml
Aralashtirilsin. Berislin. Belgilansin: huqna uchun 11. Ol:Kodein fosfat 0,015
Atsetilsalitsil kislota 0,5
Askorbin kislota 0,1
Rutin 0,02
Dimedrol 0,02
Kalsiy laktat 0,1
Aralashtir, kukun hosil bo‘lsin
Shunday dozalarda ber 20 dona
Belgila: 1 kukundan kuniga 3 marta 12. Ol:Etilmorfin gidroxlorid 0,1
Vazelin 10,0
Aralashtir, malham hosil bo‘lsin
Ber. Belgila: ko‘z malhami 13. Ol:Natriy tetraborat eritmasi 20% 30 ml glitserinda
Ber. Belgila: shilliq pardaga surkash uchun 14. Ol:Linkomitsin gidroxlorid 0,25
Shunday dozalarda ber kapsulalarda 20 dona
Belgilansin: 2 kapsuladan ovqatdan 2 soat oldin 15. Ol:Natriy tiosulfat 10,0
Natriy xlorid izotonik eritmasi 100 ml gacha
Aralashtirilsin. Berilsin. Belgilansin: zaharlanishda 2 osh qoshiqdan har 10 daqiqada 16. Ol:Tiamin bromid eritmasi 3% - 1 ml
Shunday dozalarda berilsin ampulalarda 10 dona
Belgilansin: 1 ml dan mushak orasiga 17. Ol:25 dona 0,125 oleandomitsin fosfat qobiqli tabletkalari
Berilsin. Belgilansin: 1 tabletkadan kuniga 4 marta