Urganch davlat universiteti texnika fakulteti «transport tizimlari»

2. Faza va liniya kuchlanishlari orasidagi nisbat.
Agar 3.2-rasmdagi sxemadagi konturlarida liniya kuchlanishlari faza kuchlanishlarining geometrik ayirmasiga teng bo’ladi:


(3.4)
Ushbu tengliklardan foydalanib, faza va liniya kuchlanishlari orasidagi nisbatni aniqlash mumkin. Buning uchun ixtiyoriy O nuqtadan faza kuchlanishlarining vektorlari o’zaro 120⁰ farq bilan chiziladi. So’ngra faza kuchlanishlarining ma’lum qiymatlariga ko’ra (3.4) ifodaga binoan liniya kuchlanishlarining vektor diagrammasini qurib, uning qiymatini aniqlaymiz (3.4-rasm). Ushbu vektorlar diagrammasidan ko’rinadiki, uchala liniya kuchlanishlari o’zaro teng va faza

jihatdan bir-birlariga nisbatan 120⁰ga siljigan. Teng yonli OMN uchburchakdan quyidagilarni aniqlaymiz:

Agar bo’lsa, u holda
(3.5)
Demak, elektr iste’molchilari yulduz usulida ulanganda liniya kuchlanishi faza kuchlanishidan marta katta bo’lar ekan.


3 . MANBA VA ISTE’MOLChILARNI UCh SIMLI YuLDUZ USULIDA ULASh
Generatorning (yoki uch fazali tarmoqning) fazalariga ulanadigan qarshiliklar o’zaro teng va bir xil xarakterga, ya’ni bir xil sig’im va induktivlikka ega bo’lsa, bunday yuklama simmetrik hisoblanadi. Simmetrik yuklamada liniya toklarining geometrik yig’indisi nolga teng, ya’ni
(3.6)

(3.6) ifodaga mos vektor diagramma 3.5-rasm, a da ko’rsatilgan. Ushbu vektorlar diagrammasidan ko’rinadiki, simmetrik yuklamada nolinchi simdan tok o’tmaydi. U holda nolinchi simga ehtiyoj qolmay, manba va iste’molchini uch simli yulduz usulida ulash mumkin bo’ladi (3.5-rasm, b). Uch fazali simmetrik iste’molchilarga uch fazali sinxron dvigatellar, uch fazali induktsion pechlar, shuningdek uch fazali simmetrik yuklama hosil qiluvchi barcha iste’molchilar misol bo’la oladi.

Simmetrik yuklamada faza va liniya kuchlanishlari o’zaro teng bo’ladi. Uch simli yulduz usulida ulashda ifoda yuklama simmetrik bo’lgandagina kuchga ega.