Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва
Yüklə 24,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Texnik qarash.
Mashinalarning detallari va uzellarining mudatidan oldin yoki sinishning oldini olish maqsadida davriy ravishda o‘tkaziladigan texnik qarash (ko‘zdan kechirish) quyidagilardan iborat: mashinani tozalash, mashinani ko‘zdan kechirish va mayda nuqsonlarni bartaraf etish; ko‘zdan kechirish imkoni bo‘lgan mahkamlash detallari, shponkali birikmalar va tirak halqalarining holatini va mavjudligini tekshirish, shuningdek, nosoz mayda detallarni almashtirish; ishqalanuvchi sirtlarning qizish darajasini tekshirish; moylash asboblarining, moy quvurlarining, sovutish sistemasining, zichlashtirgichlar va nazorat qiluvchi asboblarning ishlashini tekshirish; dvigatelning ishlashini, ishga tushirish va tormozlash qurilmalarini va boshqarish sistemasi ishini tekshirish; tasmali uzatishlar, zanjirlar, arqonlar va boshqalarning taranglik darajasini va holatini tekshirish; yurish qismi holatini tekshirish; biriktiruvchi muftalarni ko‘zdan kechirish va tekshirish; himoya to‘siqlari holatini tekshirish va nosozliklarni bartaraf etish; mashina korpusi va elektromotorda yerga ulanish mavjudligini tekshirish; mashinaga yonilg‘i, moy va suv quyish. Joriy ta’mirlash. Bunda xizmat muddati ta’mirlash davri oralig‘iga teng yoki karrali bo‘lgan, lekin ta’mirlash siklining yarmidan katta bo‘lmagan (mashinadan foydalanish bo‘yicha qo‘llanmaga muvofiq) xizmat muddatli detallar ta’mirlanadi yoki ishdan chiqqanlari almashtiriladi, bunga quyidagi ishlar kiradi: ta’mirlash yoki almashtirishni talab etuvchi detallarni yechib olish; uzellarni ta’mirlash uchun detallarga ajratish yoki xizmat muddati ta’mirlash siklining yarmiga teng, karali 303 yoki yaqin bo‘lgan detallarni ta’mirlash yoki almashtirish; o‘tkazishlarni (posadki) tiklab va rostlash bilan uzellarni yig‘ish; sinash; bo‘yash (qisman). Joriy ta’mirlash ishlari xajmi foydalanish tajribasi asosida oldindan o‘rnatiladi va ta’mirlash ishlari bajarilayotganda ko‘zdan kechirib aniqlashtiriladi. Kapital ta’mirlash. Bunda ta’mirlashning barcha undan oldingi turidagi ishlar amalga oshiriladi va bundan tashqari, xizmat muddatlari ta’mirlash siklining kattaligiga yaqin yoki teng bo‘lgan detallar, shu jumladan bazoviy va yirik o‘lchamli detallar ta’mirlanadi yoki almashtiriladi, quyidagi ish turlarini o‘z ichiga oladi: mashinani uzellarga va uzellarni detallarga ta’mirlash yoki almashtirish; o‘tkazishlarni tiklash va rostlash bilan uzellarni yig‘ish; detallar va uzellarning holatini tiklagan holda mashinani yig‘ish; sinash; bo‘yash (to‘la). Kapital ta’mirlashda maksimal imkoniyat darajasida mashinaning texnik tavsifi tiklanadi. Yuk ko‘tarish mashinalarini texnik ko‘rib tekshirish. Yuk ko‘tarish mexanizmlari, shuningdek olinuvchi yukni tutish moslamalari ishga ruxsat etilishidan avval texnik nazorat idoralari tomonidan texnik ko‘rib tekshirishdan o‘tkazilishi va qayd etish kerak. Yuk ko‘tarish mashinalari kamida 12 oyda bir marta davriy texnik ko‘rik tekshiruvdan o‘tkazilishi kerak. Navbatdan tashqari ko‘rik-tekshiruv mashina rekonstruksiya qilingandan va amalga oshirilgan kapital ta’mirlashdan so‘ng o‘tkaziladi. Texnik ko‘rib tekshirish natijasida yuk ko‘tarish mashinasining texnik nazorat talablariga mos kelishi, uning xavfsiz ishlashni ta’minlovchi soz holatda bo‘lishi va mashinaning xizmat ko‘rsatishi texnik nazorat qoidalariga va xavfsizlik talablariga mos kelishi aniqlanadi. Texnik ko‘rib tekshirishda yuk ko‘tarish mashinasi ko‘zdan kechiriladi, statik va dinamik sinovlardan o‘tkaziladi. Statik sinov mashinaning mustahkamligini va uning ayrim elementlari mustahkamligini tekshirish maqsadida mashinaning yuk ko‘tarish qobiliyatidan 25% ortiq yuklanish bilan amalga oshiriladi. Ko‘prikli kranni statik sinovdan o‘tkazish quyidagi tartibda amalga oshiriladi: a) kran yo‘llar tayanchlari ustiga o‘rnatiladi; b) kran aravachasi eng katta egilishga to‘g‘ri keluvchi holatga o‘rnatiladi; v) yuk ilgakka ilinadi va 200-300 mm 304 balandlikka ko‘tarilib, shu holatda 10 min mobaynida tutib turiladi, bunda kran ko‘prigining egilish o‘lchanadi; g) tutib turilgandan so‘ng yuk pastga tushiriladi va kran ko‘prigining qoldiqli egilish yo‘qligi tekshiriladi. Dinamik sinov yuk ko‘tarish mashinaning mexanizmlarini xarakati va ularni tormozlarini tekshirish maqsadida mashinaning yuk ko‘tarish qobilyatidan 10% ortiq yuklanish bilan amalga oshiriladi. Texnik ko‘rib tekshirish natijalari yuk ko‘tarish mashinasining pasportiga yozilib, keyinga ko‘rik – tekshirish muddati ko‘rsatiladi. Yechib olinadiga yuk tushish moslamalari (stroplar, zanjirlar, qisqichlar, traversalar va boshqalar)ni ishni boshlashdan avval ko‘zdan kechirish, ko‘rib tekshirishda esa ularning nominal yuk ko‘tarish qobiliyatidan 1,25 marta ortiq yuklanish bilan sinovdan o‘tkazish zarur. Ishlatish (foydalanish) jarayonida yechiluvchi yuk tushishi moslamalari va idishni quyidagi muddatlarda davriy ko‘zdan kechirib turish zarur: har 6 oyda traverslar; bir oydan keyin – qisqichlar; 10 kundan keyin – stropalar va idishlar. Yechib olinuvchi yuk tutish moslamalari va idishni ko‘zdan kechirish natijalari maxsus hisobga olish va ularni ko‘zdan kechirish jurnaliga yoziladi. Yuk ko‘tarish mashinalarini va yuk tutish moslamalarini nazorat qilish, saqlash va xizmat ko‘rsatishini ta’minlash korxonalarning rahbarlari zimmasiga yuklanadi, mashinalarning soz holatini ta’minlash uchun javobgarlik tashkilot rahbariyati buyrug‘i bilan tegishli malakaga ega bo‘lgan muhandis-texnik xodim zimmasiga yuklatiladi. |