Uzbekiston respublikasi xalk taъlimi vazirligi navoiy davlat pedagogika



Yüklə 444,32 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/49
tarix25.12.2023
ölçüsü444,32 Kb.
#194537
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   49
a.s.ilyasov harakat va tayanch azolar tizimi anatomiyasi

Bo’g’imdagi harakatlar.
1. Yordamchi elementlar ishtiroqida inqongruent (
nomuvofiq
) bo’g’im yuzalari qongruent 
(
muvofiq
) yuzalarga aylanib bir-biriga moslashadi. 
2. Bo’g’im yuzalari turli geometrik shakllarni hosil qilib me'yori va uning shakliga 
bog’liq bo’ladi. Shu bois bo’g’imlar bir o’qli, ikki o’qli va ko’p o’qli bo’ladi. Bir o’qli 
bo’g’imlarda harakat frontal yoqi vertikal o’q atrofida ruy beradi, bunda silindrsimon va 
g’altaksimon bo’g’imlar hosil bo’ladi.
G’altaksimon bo’g’imlar (barmoq falangalari) da frontal o’q atrofida bo’qish (
flexio
) va 
yozish (
extentio
) harakatlarini bajarish mumqin. Silindrsimon bo’g’imda harakat vertikal o’q 
atrofida yuzaga keladi, ichkariga burish (
pronatio
) va tashqariga burish (
suprianatio

mumqin, bunga tirsak va bilaklar suyaklararo bo’g’imi misol bo’lishi mumqin. 
Ikki o’qli bo’g’imlarda ikki o’q atrofida harakat yuzaga keladi. Masalan, egarsimon 
bo’g’im birinchi barmoq bilan kaft suyagi 
birikishida hosil bo’ladi, ellipsimon bo’g’im kaft usti suyaklari bilan blak suyagi qo’shilishidan 
hosil bo’ladi.
Uch o’qli (ko’p o’qli) bo’g’imlarda kosasimon-chanoq -son bo’g’imi va sharsimon -elka 
bo’g’imi misol bo’ladi. Bu bo’g’imlarda barcha o’qlar atrofida harakat sodir bo’ladi: bo’kish-
yozish, o’zoqlashtirish- yaqinlashtirish, ichkariga-tashqariga burish va aylanma harakatlar. 
Gavda skeleti. 
Umurtqa pog’onasi
(collumn vertebralis
) uzunligi 70-90 sm bo’lib, 33-34 dona 
umurtqalardan tashkil topgan va 5 qismdan iborat: 
1. Bo’yin umurtqalari(
vertebrae cervicales
) 7 ta 
2. Ko’krak umurtqalari (
vertebrae thoracales
) 12 ta 
3. Bel umurtqalari (
vertebrae lumbales
) 5 ta 
4. Dumg’aza umurtqalari (
vertebrae sacrales
) 5 ta 
5.Dum umurtqalari (
vertebrae coccygeae
) 4-5 ta 
Dumg’aza - dum umurtqalari 20-25 yoshgacha birlashib dumg’aza va dum suyaklarini 
hosil qiladi, shu bois yolgon umurtqa deyiladi. 

Yüklə 444,32 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   49




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin