104 Mehnat shartnomasi — ichki tartibga rioya etish bilan
birgalikda muayyan mutaxassislik, malaka, lavozim bo‘yicha
ishlarni bajarish to‘g‘risida tomonlarning kelishuvi bilan
belgilangan shartlarda xodim va ish beruvchi o‘rtasidagi
kelishuv.
17- §. ISHGA QABUL QILISH MEHNATGA OID MUNOSABATLAR SOHASIDA XODIMLAR MANFAATLARINING DAVLAT TOMONIDAN HIMOYA QILINISHI Bozor munosabatlari rivojlanishi sharoitida mehnat shartnomasini tuzayot-
gan taraflarning har biri korxona faoliyatini yaxshilashdan manfaatdor, chunki
bunda har bir xodimning farovonligi ham oshadi. Shu bilan birga mehnat faoli-
yati jarayonida mehnat huquqining alohida norma(me’yor)larini qo‘llash saba-
biga ko‘ra kelishmovchilik va nizolar kelib chiqishi mumkin.
Mehnat kodeksiga muvofiq (21-modda) mehnatga oid munosabatlar-
da xodimlarning manfaatlarini himoya qilishni korxonadagi kasaba uyush-
malari, ularning saylab qo‘yiladigan idoralari (kasaba uyushmasi qo‘mitalari)
mehnat nizolari komissiyalari hamda tuman va shahar sudlari amalga oshi-
rishi mumkin. Korxonada xodimlar manfaatlarini ifoda etayotgan tashkilot-
lar faoliyati faqat ularni saylagan xodimlarning qaroriga binoan, shuningdek,
amaldagi qonunlarga zid harakatlar amalga oshirilganida — sud tomonidan tu-
gatilishi mumkin.
MEHNAT SHARTNOMASI Ishchi va ish beruvchining o‘zaro huquq va majburiyatlarini aniqlashda
kollektiv va yakka tartibdagi
mehnat shartnomasi (kontrakt) muhim o‘rin
tutadi. U mehnat munosabatlarining vujudga kelishi uchun asos bo‘lib xizmat
qiladi.
MEHNAT SHARTNOMASI SHARTLARI Agar taraflar ularning huquq va burchlarini belgilab beradigan shartlarga
doir kelishuvga erishgan bo‘lishsa, mehnat shartnomasi tuzilgan hisoblanadi.
105 Taraflar tomonidan ishlab chiqiladigan shartlar ko‘p sonlidir, shu muno-
sabat bilan mehnat qonunlari ikki guruhdagi shartlarni ко‘rib chiqadi: asosiy va
qo‘shimcha. Qo‘shimcha shartlar to‘liq kelishayotgan taraflarga bog‘liq va qo-
nun tomonidan cheklanmaydi.
