Va axborot texnologiyalari 11-sinf toshkent – 2021

Yulduz (star) topologiyasi
Agar kompyuterlar markaziy tugun (odatda, svitch yoki xab)ga ulangan 
bo‘lsa, bunday topologiya
 yulduz 
(star) deb ataladi. Yulduz topologiyasi 
juda samarali va tezkor hisoblanadi, chunki har bir qurilma markaziy tu
-
gun bilan bevosita bog‘langan. 
Yulduzsimon topologiya simsiz tarmoqda ham keng qo‘llaniladi. 
Afzalliklari
Kamchiliklari
– ma’lumotlarni uzatish vaqti ma’lum; 
– ma’lumotlar to‘qnashuvi yuz bermaydi; 
– barcha kompyuterlar bir xil mavqega ega; 
– foydalanuvchilar soni katta ahamiyatga 
ega emas.
– sekin ishlashi; 
– birorta kompyuterning ishdan chiqishi 
tarmoq faoliyatini to‘xtatib qo‘yadi; 
– nosozlikni qidirishning murakkabligi.
Afzalliklari
Kamchiliklari
– oson o‘rnatiladi; 
– kompyuterlar sonini istalgan vaqda ko‘paytirish 
mumkin; 
– markazdan boshqarish va nazorat qilish 
mumkin; 
– biror kompyuterning ishdan chiqishi tarmoqqa 
ta’sir qilmaydi; 
– yulduzsimon topologiyada foydalaniladigan 
aloqa simlari arzon va ma’lumotlar oson uzatiladi.
– markaziy tugun (xab)ning ishdan 
chiqishi butun tarmoqni ishdan 
chiqarishi mumkin; 
– bitta qurilmadagi buzilish tarmoqning 
qolgan qismiga ta’sir qilmasa ham, 
markaziy tarmoq qurilmasidagi har 
qanday nosozlik tarmoqning to‘liq 
ishlamay qolishiga olib kelishi mumkin; 
– kabel ko‘p miqdorda ishlatiladi. 

---

3-DARS
TARMOQ TOPOLOGIYASI
TARMOQ TOPOLOGIYASI
169
To‘rli (mesh) topologiya
Ushbu tarmoq topologiyasida har bir aloqa moslamasi tar-
moqdagi barcha boshqa qurilmalar bilan bog‘langan. Bunday 
tarmoq katta miqdordagi trafikni boshqarishi mumkin, chunki 
bir vaqtning o‘zida bir nechta tugun ma’lumot uzatishi mum-
kin. Bundan tashqari, bunday tarmoqlar (hatto tugun ishlatil
-
masa ham) boshqa tugunlar orasidagi ma’lumotlarni uzatish
-
da uzilishga olib kelmasligi bilan ishonchli. Topologiya boshqa 
topologiyalarga nisbatan xavfsizroq, chunki ikkita tugun orasi-
dagi har bir kabel turli ma’lumotlarga ega. Ammo kabellarni 
o‘rnatish juda murakkab, bunday tarmoqlarni yaratishda ka
-
belning narxi baland, ortiqcha yoki foydalanilmagan ulanishlar 
juda ko‘p bo‘ladi.