Va istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot instituti

«Poyezd» metodi.
Poyezd vagonlari ko‘rinishidagi alohida qog‘ozlarga bitta 
gapning har bir so‘zi alohida-alohida yoziladi va aralashtirib yuboriladi. 
O‘quvchilarning vazifasi vagonlarni shunday terishi kerakki, natijada to‘g‘ri gap hosil 
bo‘lsin. Masalan: ikkinchi, bizning, qavatda, joylashgan, sinfimiz. To‘g‘ri javob: 
Bizning sinfimiz ikkinchi qavatda joylashgan.
«Eslab qol» o‘yini.
O‘quvchilarga kasseta orqali kichik bir matn o‘qib 
eshittiriladi. O‘quvchilar tayanch so‘zlarni yozib boradilar, so‘ngra ushbu so‘zlar 
yordamida tinglangan matnni tiklaydilar. Kimning matni to‘liq va to‘g‘ri tuzilsa, 

---

o‘sha yuqori bahoga sazovor bo‘ladi. Bu o‘yin o‘quvchilarning xotirasini 
mustahkamlashga yordam beradi. 
«Unlilar» o‘yini
. Bu nomni istalgan mavzu asosida o‘zgartirish mumkin. Katta 
ekran orqali tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lgan ixtiyoriy matn namoyish qilinib, 
undan matndagi unlilar miqdorini imkon qadar tezroq va to‘liqroq aniqlash 
topshiriladi. Chunki bu mavzu nisbatan sodda hisoblanadi.
«O‘zing top» o‘yini.
Proyektor orqali o‘tilgan mavzular asosida ixtiyoriy 
ertakdan biron tasvir ko‘rsatilishi aytiladi. O‘quvchilar (3 nafar) taklif qilinadi. 
O‘quvchilar tasvirga teskari qaragan holda turadilar. Qolgan o‘quvchilar ertak bilan 
bog‘liq bittadan ma’lumot aytadilar. O‘quvchilar bilim darajasiga ko‘ra avval yoki 
keyin ertakning nomini aytishlari mumkin.
«Kim nima qiladi?» o‘yini
. O‘quvchilar 2 guruhga bo‘linib, doska yoniga har 
bir guruhdan bittadan o‘quvchi taklif etiladi. Doskaga birinchi guruh ishtirokchisi 
kim?
so‘rog‘iga javob bo‘ladigan so‘zlarni yozsa, ikkinchi guruh ishtirokchisi 
nima 
qiladi?
so‘rog‘iga javob bo‘ladigan so‘zlarni yozadi. Natijada yig‘iq gaplar vujudga 
kelishi kerak.
Qolgan ishtirokchilar esa gaplarni daftarlariga ko‘chirib yozadilar. Bunda 
o‘quvchilarning yozma savodxonligiga ham hisobga olinadi. Qaysi guruh a’zosi 
topshiriqni bexato bajarsa, shu guruhga «rag‘bat» kartochkasi topshiriladi.