Vao’rtamaxsusta’limvazirligi alisher Navoiy nomidagi Samarqand davlat universiteti pedagogika fakulteti “Boshlang’ichta’limdagumanitarfanlarnio’qitishuslubiyati”kafedrasi

Boshlang’ich ta’lim va sport, tarbiyaviy ish yo’nalishi bitiruvchi kurs talabasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIYVAO’RTAMAXSUSTA’LIMVAZIRLIGI

Alisher Navoiy nomidagi Samarqand davlat universiteti PEDAGOGIKA FAKULTETI

“Boshlang’ichta’limdagumanitarfanlarnio’qitishuslubiyati”kafedrasi

5141600- Boshlang’ich ta’lim va sport, tarbiyaviy ish yo’nalishi bitiruvchi kurs talabasi

Ro’ziyevaDilnozaning

MALAKAVIY BITIRUV ISHI

MAVZU: “O‘qish darslarida qayta hikoyalash turlaridan foydalanish (III sinf)”

Ilmiyrahbar: o’qit.N.Shavazova

Samarqand-2011

REJA

KIRISH

ASOSIYQISM

bob. O’quvchilarni monolog nutqqa o'rgatish bo'yicha ish mazmuni va vazifalari

O’quvchilarni hikoya qilib berishga o'rgatishda foydalaniladiganusullar.

Adabiy asarlarni qayta hikoya qilish

2bob.Kichikyoshdagio’quvchilarnihikoyatuzishgao'rgatishuslubiyati

1. O’quvchilarni rasmga qarab hikoya qilishga o'rgatish

2.2.O'yinchoqlargaqarabhikoyaqilishgao'rgatish

XULOSA. Adabiyotlar ro’yxati

KlRISH

Mavzuning dolzarbligi.Ma’lumki, ta’lim har bir jamiyatning ajralmas qismi, madaniyati va rivojlanishning asosiy ko`rsatkichidir. Har qanday mamlakat istiqbolli rejalar tuzar ekan, avvalo ta’limga e’tiborni kuchaytiradi. Shu ma’noda mustaqilligimizning ilk kunlaridan boshlab Prezidentimizning “Kelajak bugundan boshlanadi. Hozir tarbiya masalasiga e’tibor qilinmasa, kelajak boy beriladi. Тarbiyadan hech narsani ayamaymiz!” degan da’vatlari ostida ta’limni isloh qilishga kirishilib, avvalo “Тa’lim to`g`risida” gi Qonun, so`ngra “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” yaratildi. Komil inson tarbiyasi davlat siyosatining ustuvor sohasi deb e’lon qilindi.

Respublikamizda amalga oshirilayotgan ulkan bunyodkorlik ishlari, islohotlar, mamlakatimiz iqtisodiy qudrati oshib borish natijasida jamiyat ijtimoiy sohasining markaziy bo`g`ini hisoblangan xalq ta’limida ham tub islohotlar ro`y bermoqda. U yangilanmoqda, yoshlar ta’lim-tarbiyasini takomillashtirish, ularning mazmunini, uzluksizligini ta’minlab beradigan yangi hujjatlar, pedagogik texnologiyalar, amaliyot uslublari bilan boyib bermoqda. Prezidentimiz I.A.Karimov ta’kidlaganlaridek, “...Xalq ta’limini tubdan isloh qilish, mazkur dasturni amalga oshirish bizdan nihoyatda katta kuch, mablag` va imkoniyat talab qilmoqda. Lekin, istiqbolimiz, istiqlolimiz ko`zi bilan qaraganda, ham iqtisod, ham siyosat, ham ma’naviyat nuqtai nazaridan bu sarf- xarajatlarga nazar tashlasak, undan keladigan manfaat har qanday xarajatlarni qoplashi va oqlashi muqarrar”1.

Mavzuning ishlanganlik darajasi.Har bir asar o’quvchilarda jamiyatimiz uchun zarur bo'lgan sifatlarni tarbiyalashi va rivojlantirishi kerak. Qayta hikoya qilish uchun asar tanlanganda quyidagi talablarga amal qilish kerak: yuqori badiiy qimmatga, g'oyaviy-mantiqiy yo'nalishga ega bo'lishi, jo'shqinligi, fikrning yangiligi va bayonning obrazliligi, voqealarning ketma-ketliligi, mazmunining qiziqarliligi. Shu bilan bir qatorda, badiiy asarning hajmi va uning o’quvchi yoshiga mos kelishini ham hisobga olish muhim ahamiyatga ega.

1I.Karimov. “Barkamol avlod O`zbekiston taraqqiyotining poydevori”.T. “Sharq”. 1997 yil. 19-bet.

Ushbu talablarga xalq ertaklari, hajmi uncha katta bo'lmagan hikoyalar misol bo'la olishi mumkin. Shuningdek, dasturda o’quvchilarning qayta hikoyalariga bir qancha talablar qo'yilgan:

ma'nosiga tushungan holda, ya'ni matnni to'liq tushunib hikoya qilish;

asarni to'liq bayon etish, ya'ni asardagi muhim joylarini tashlab ketmasdan bayon etish;

izchillik (ketma-ketlik) bilan hikoya qilish;

muallif matnidagi lug'atlardan va iboralardan foydalanish, ayrim so'zlarni ularning sinonimlari bilan almashtirish;

to'g'ri ohangdan foydalanish, uzoq pauzalarning bo'lmasligi;

og'zagi nutq madaniyatiga e'tibor berish: qayta hikoya qilayotganda gavdani to'g'ri tutish, tinch turish, tinglovchilarga murojaat qilish, nutqning intonatsion ma'nodorligidan (ifodalili- gidan) foydalanish, yetarlicha baland ovozda tovushlarni aniq talaffuz etish.

Tadqiqotning