Vazirligi b. M

Uzluksiz zagotovkalash stanlarini kalibrlash

Uzluksiz prokatlashni asosiy sharti sekund ichida xar bir klet orqali o„tuvchi metall xajmining tengligi xisoblanadi.

𝑞₁u_𝑛1 = 𝑞₂u_𝑛2 = 𝑞₃u_𝑛3 = ⋯ = 𝑞_iu_𝑛i = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡, (2.54)

bunda 𝑞 - jo„vadan chiqishdan keying yo„lak oralig„i m²; ʋ_n - jo„vadan chiquvchi yo„lak tezligi, m/s; qʋ_n - sekundda xar bir klet orqali o„tuvchi metall xajmi;

Uzluksiz zagotovkalash stanida kalibrlashni xisoblashda (ayniqsa qattiq kinematik bog„liqlik bilan) A.P.Chekmaryovga ko„ra kletlar bo„yicha prokatlash tezligini xisobga olish kerak.
Yo„lak tezligi jadallashishni xisobga olib
u_𝑛1 = u_b1 · I_o1 , u_𝑛2 = u_b2 · I_𝑜2 , u_𝑛3 = u_b3 · I_𝑜3 , … , u_𝑛u = u_bu · I_𝑜u ,

bunda u_b1 , u_b2 , ..., u_bu - jo„valarni aylana tezligi m/s; I_o1 , I_𝑜2 , .... I_𝑜u - jadallashish koeffitsienti.

Shunung uchun (2.54) tengligini quydagi ko„rinishda yozish mumkin;
𝑞₁ · u_b1 · I_o1 = 𝑞₂ · u_b2 · I_𝑜2 = ⋯ = 𝑞_uu_bu · I_𝑜u ,

bundan

_{𝑞1 =} u_b2· I_{𝑜2 =}

; ^𝑞2 = ^{ub3· I𝑜3} =

_{, … ,} ^𝑞i−1 ₌ ^ubu ^{· I𝑜}u
= 𝜇 , (2.55)

𝑞₂
u_b1· I_o1
2 _𝑞3
u_b2· I_𝑜2 ³
𝑞_i
u_{b −1} · I_𝑜 ⁱ

_i u−1

bu yerda μ - cho„zish koeffitsienti.

Bir sekundda bitta klet orqli o„tuvchi metall xajmi kengligini quydagicha yozish mumkin;


𝑞₁ · 𝐷_к2 · ₁ · I_o1 = 𝑞₂𝐷_к2 · ₂I_𝑜2 = ⋯ = 𝑞_i𝐷_{к2 i}I_𝑜2 = 𝑐_к, (2.56)

bunda D_к - jo„va xarakatlanuvchi diametri mm; ω - jo„vani aylanish chastotasi с^-1; с_к - kalibrlash konstantasi, mm³/s.

Aniq konstantaga rioya qilish cho„zilishlarsiz prokatlashga asos bo„ladi. Amaliyotda bunga erishib bo„lmaydi, chunki sezillarsiz o„zgargan deformatsiya sharoitlarida - prokatlangan metall xarorati, kalibrlar yeyilish natijasidagi

ishqalanish koeffitsienti, podshibniklar yeyilishi natijasida jo„valar oralig„idagi tirqish - jadallashish kattaligi va chiquvchi yo„lak o„lchamlari o„zgaradi.
Uzluksiz zagotovkalash stanlarida (tirgakli) kletlar oralig„ida ilmoqli uskunaning buzilish xavfi tufayli qo„llanilmaydi. Odatda kletlar oralig„idagi kichik cho„zilgan tasmalar prokatlanadi. Buning uchun bir sekundda xar bir klet orqali o„tuvchi metall hajmi avvalgi kletga nisbatan 1…2% ko„proq qilib qabul qilinadi.xuddi shunga taxlam qalinligini kamaytirish maqsadida jadallashishning o„sish natijalarini solishtirib chiqish tasmasining o„sish tezligini kritamiz. Bu xisob ko„rsatgichlarida с_к = q · D_к · ω qo„llab jadallashish koeffitsientini xisoblamasak bo„ladi.
Yakka dvigatel yuritmali stanlarda bir sekundda bitta klet orqali o„tuvchi metall hajmining tengligini dvigatel aylanalar sonini tanlash xisobiga ta‟minlash mumkin, qattiq knimatik bog„liqlikli stanlarda - kalibr jo„valari, ularning diametrini tanlash bundan tashqari jo„valar oralig„idagi trqishlarni to„g„irlash orqali erishiladi.
Konstantni to„g„irlash mumkin: siqish Δh va yo„lak balandligini o„zgartirib, tasma kengligi b ning o„zgartirib kengayish darajasini (o„zgarmas siqish va balandlikda) o„zgartirib; yo„lak kengligi va balandligini bir vaqtda o„zgartirib; xarakatlanuvchi jo„va diametirini o„zgartirib; cho„zilishni o„zgartirib.
To„rtinchi usulni uzluksiz zagotovkalash stanlarida slyablarni prokatlashdagi qovurg„ali bo„shatish uchun qo„llaniladi.
Konstantani boshlang„ich diametrda kamaytirib to„g„irlash agar u jo„valarni zaiflashishiga va tutish burchagining maksimaldan yuqori ortishiga olib kelsa u holda tavsiya etilmaydi.
Kvadratli zagotovkalar uzluksiz zagotovkalash stanlarida qutili (2.16 a - rasm), rombli (2.16 b - rasm) va kvadrat (2.16 d - rasm) kalibrlarda prokatlanadi.

12. 
    - rasm. Uzluksiz zagotovkalash stanini kalibrlash sxemasi
    

Romb - kvadrat sxemali zagotovkalarni prokatlash odatda 120x120 mm dan ko„p bo„lmagan oraliqlar uchun qo„llaniladi. Bu sxemaning asosiy avfzalligi - yaxshi burchakli kvadrat orqali tuzilishdagi prokatlash jarayoni turg„unligi va bir qancha o„lchamli kvadrat orqali tayyor profillarni olish imkoniyatlari mavjud.
Kalibr qutilaridan farqli ravishda romb - kvadrat sxemasi yo„laklar kengligining deformatsiyalanish bir tekismasligi bilan xarakterlanadi. Rombik kalibrli kvadrat yo„laklar va kvadrat kalibrli rombik yo„laklarni prokatlashda yo„lak kengligi bo„ylab absalyut siqish kuzatiladi. Kvadrat kalibrda rombik yo„lakni prokatlashda kengayish A.P. Chekmarov tomonidan diametr 500 va 800 mm jo„vali stanlarda romb - kvadrat sxemalarni kalibrlash ishlari taxlili asosida (2.17 rasm) qurilgan kvadrat tomonlari cho„zish koeffitsientini kengaytirish grafigi bilan aniqlanadi.
Romb - kvadrat sxemali cho„zilgan kalibr juftlarini xisoblash sxemasini ko„rib chiqamiz. Berilgan kvadrat yo„lak o„lchamlarida (kvadrat tomonlari s_kv) kvadrat kalibr o„lchamlari h_kv = 1,41 s_kv; b_kv = h_kv.

12. 
    - rasm. ΔВ kvadrat kalibrda rombli tasmani prokatlashda aylana diametrik yoki kvadrat tomonlar o„lcham kengayishi yoki jo„va diametri 500 мм
    

(а) va 800 мм (b) oval tasmali doira kalibrda jo„valar bog„liqligi

kv
Aylanalar xisobga kalibr maydoni q_kv = 0,98 · 𝑠² ga teng. Romb - kvadrat

juft kalibrlarda cho„zishning umumiy koeffitsienti 𝜇_𝑝kv
= ^𝑞0 , bu yerda q

0
^𝑞kv
- rombik

kalibrda berilgan kvadrat ko„ndalang kesimli zagotovkalar maydoni, mm².
Rombik kalibrdan keyingi ko„ndalang kesim yo„lagi o„lchamlari

p_к
2𝑞_pк ℎ_𝑝𝑘𝑣 = 𝑏_𝑘𝑣 − ∆𝑏_𝑘𝑣, 𝑏_pк = _0,98ℎ
Kvadrat kalibrda siqish ∆ℎ_𝑘𝑣 = 𝑏_𝑝к − ℎ_𝑘𝑣 ; romb kalibrda ∆ℎ_𝑝к = 1,41𝑐₀ = ℎ_𝑝к; bu yerda c₀ - romb kalibrda berilgan kvadrat zagotovka tomonlari. Rombik kalibrda kengaytirish ∆𝑏_𝑝к = 𝑏_pк − 1,41𝑐₀.

Xisob natijalarini tutish burchaklari bilan tekshirish zarur.
Ba‟zan ikkinchi gurux birinch kletlarida ishchi va bo„sh to„g„ri burchakli, bundan tashqari aylantirgich kalibrlar qo„llaniladi. Ishchi kalibrlarda taxlamni siqish, amalga oshiriladi. Bo„sh kalibrlar yo„lakni ko„chirish yoki aylantirish uchun hizmat qiladi. Gorizontal klet orasidagi yo„laklar o„zgartirish jo„valari yoki gelikoidal o„tkazgichlar yordamida aylantiriladi.
Gorizontal va vertikal jo„vali zamonaviy uzluksiz zagotovkalash stanlarida kletlar oralig„ida alishtiriluvchi yo„laklarni prokatlashni ta‟minlovchi to„g„ri burchakli kalibrlar sistemasida qo„llaniladi. Agar romb - kvadrat sxemasi qo„llanilsa u xolda romb kalibrlar vertikal jo„valarda kesiladi.
Uzluksiz zagotovkalash stan jo„valarida uch va undan ko„p kalibrlar joylanadi, bu esa turli o„lchamlardagi zagotovkalarni jo„vasiz prokatlash va ishchi jo„valar davomiyligini oshirish, imkonini beradi, stan samaradorligini oshiradi, nisbiy sarfni qisqartiradi.
Yangi turdagi uzluksiz zagotovkalash stanlarida prokatlash tizimlari gorizontal va vertikal jo„valarni sozlash imkoni mavjud.

11.