|
Nümunəvi dördqütblülər
Rabitə texnikasında nümunəvi dördqütblülər dövrəyə sönmə tətbiq etməklə gərginliyin qiymətini azaltmaq üçündür. Bu məqsədlə sönmə mağazası geniş tətbiq olunur. Sönmə mağazası - giriş ilə çıxış arasında cərəyanı, gərginliyi və gücü müəyyən nisbətdə bölən passiv dördqütblüyə deyilir və yüksək keyfiyyətli rezistorlardan yığılır. Sönmə mağazası neper və desibellə dərəcələnir, sönmə və güclənməni ölçdükdə istifadə olunur.
Sönmə mağazası sxemin quruluşuna görə simmetrik və qeyri - simmetrik olurlar. 600 kHs tezlik diapazonuna qədər simmetrik, daha yüksək diapazonlarda qeyri - simmetrik sxemli sönmə mağazasından istifadə olunur. Şəkil 5.3 – də rezistorların birləşmə sxemlərinə görə müxtəlif sönmə mağazalarının sxemləri göstərilmişdir:
Şəkil 5.3. Sönmə mağazasında rezistorların birləşmə sxemləri: a) T şəkilli, b) H şəkilli c) П şəkilli ç) körpü
d) T şəkilli örtülü e) T şəkilli simmetrik
Sönmə mağazasının manqalarının sayı 3 - dən artıq birləşdirilmir. Əks halda müqavimətin qiyməti çoxalır və siqnalın ötürülməsi çətinləşir. Sönmə mağazası ayrıca cihaz şəklində və ya avadanlığın tərkibində olur.
Köməkçi qurğular
İstehsalatda ölçməni asanlaşdırmaq üçün köməkçi qurğulardan istifadə olunur. Bu qurğular aşağıdakılardır:
Gərginlik bölücüləri. Aktiv müqavimətlərdən, tutumlardan və induktivliklərdan yığılır. Sxemlərinə görə paralel və ardıcıl olurlar. Bölücülərdən kiçik güc tələb edən sxemləri qidalandırmaq üçün istifadə etmək olur. Gərginlik bölücülərinin prinsipial sxemləri şəkil 5.4 – də göstərilmişdir:
Şəkil 5.4.. Gərginlik bölücülərinin prinsipial sxemləri
Siqnalları artıq harmonikalardan təmizləmək üçün ölçü süzgəclərindən istifadə olunur. Ölçü süzgəcləri əsasən alçaq tezlikli və yüksək tezlikli olur.
Şəkil 5.5.a - da alçaq tezlikli ölçü süzgəcində, şəkil 5.5. b - də isə yüksək tezlikli ölçü süzgəcində sönmə xarakteristikası göstərilmişdir.
Dostları ilə paylaş: |
