1. yapi malzemeleri
Yüklə 1,46 Mb.
|
|
12.2.3. Plastik Sıvalar Günümüzde geleneksel sıvaların yanında; uygulama kolaylığı, doku ve renk zenginliği olan, bağlayıcısı PVA, PVA- akrilik kopolimerleri, akrilik esaslı emülsiyonlar sağlayacağı dokuya bağlı olarak çeşitli boyut ve renklerde kum, çakıl ve dolgu oluşturucu, düzeltici katkılarla desteklenmiş çağdaş hazır sıvalar yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu hazır sıvalar yapı kimyasallarının önemli bir kısmını oluşturmaktadır(Atmaca ve Çorbacıoğlu,1998). 12.2.4. Boyalar Boya; film yapıcı ve bağlayıcı madde, dolgu-örtme ve renk vermeye yarayan pigment, çözücüler ile boyaya istenen değişik özellikler kazandırmak amacıyla katılan kimyasal katkılardan meydana gelir. Boyaya katılan bu katkılara kimyasallar denir. 12.2.5. Yapıştırıcılar Yapıştırıcılar, iki ayrı parçanın uygulama sırasında akışkan olan ve daha sonra sertleşerek iki parçayı ayrılmaz bir bütün haline getiren malzemelere verilen genel bir kavramdır. Yapıştırıcı olarak önceleri bitkisel ve hayvansal tutkallarlar kullanılmaktaydı. 1930’lu yıllardan sonra, polimer kimyasında büyük gelişmeler oluşmuş ve yeni yeni yapıştırıcılar üretilmeye başlanmıştır.Polimer kimyasının gelişmesiyle elde edilen plastik yapıştırıcılar, çeşitli şekillerde sertleşmektedirler. Tek bileşenli olanlar, çözücünün buharlaşmasıyla, ortamdan O2, CO2 veya nem alarak katılaşmaktadırlar. Bu tür yapıştırıcılara örnek olarak; PU tek bileşenliler, izosiyanatlar vb. sayılabilir. Çift bileşenli olanlarda reçine ile karıştırılan sertleştirici, belirli bir süre ve sıcaklıkta reaksiyona girerek yapıştırma sağlarlar. Bunlara örnek olarak da; epoksi, poliüretan, üre folmaldehit, melamin ve poliester vb. reçineler sayılabilir(Atmaca ve Çorbacıoğlu,1998). 12.2.6. Ahşap Koruyucular Çok eskiden beri ahşap özenle korunan bir yapı malzemesi olmuştur. Bu dönemlerde ahşabı korumanın en iyi yolu, ahşabı tamamen doğal yollarla kurutmak şeklindeydi. Daha sonraları ahşabın dış ortamla ilişkisini azaltmak için; yüzey çeşitli maddelerle (boya, katran, zift vb.) kapatılmış, dış kısımlarda bir miktar yakma işlemi uygulanmıştır(Atmaca ve Çorbacıoğlu,1998). Bilimin gelişmesiyle günümüzde; renk ve görüntüyü bozmayan, çok zehirli, işlemleri tamamlandıktan sonra insanlara zararı olmayan, çok kullanışlı koruyucular üretilmektedir. Bunların bir kısmı yüzeye sürülerek, bir kısmı da bu koruyucuya daldırılıp bir süre bekletilerek, bir kısmı da otoklavda basınçla koruyucu emdirilerek uygulanır(Dinçel ve ark.,1977). Günümüzde ahşabın özelliğine, kullanıldığı yerin özelliğine uygun olarak seçilen çok çeşitli koruyucular kullanılmaktadır. 13. YALITIM MALZEMELERİ Yapi zeminden ve zemin üzerinden çok degisik etkenlerle karsi karsiyadir. Yapi biyolojisi ve ömrü yönüyle isi, ses, su etkenleri ideal performanslarla çözümlenmelidir. Çesitli malzemeler hem su hem de isi etkilerine karsi kullanilmakta, ses yalitim malzemeleri ise kendine özgü özellikler içermektedir. Yalitim malzemeleri genel bir degerlendirme ile; 1. Organik, 2. Anorganik, 3. Sentetik, esasli malzemelerden olusmaktadir. Organik esasli yün, pamuk, jüt, ipek, kil, saman, ahsap yonga lifleri vs.; taneli sekilde olanlar mantar, turb vs.; toz malzeme veya köpük sekillerinde bulunmaktadirlar. Anorganik olanlar portland çimentosu veya diger anorganik baglayicilar seklinde; sentetik olanlar ise PVC, poliüretan, polistren vb. gibi plastik köpüklerdir(Remna,2000). 13.1. SU VE RUTUBETE KARŞI KULLANILAN İZOLASYON MALZEMELERİ Su geçirimsizliği sağlayan malzemelere su yalıtım maşzeleri denilir.Ülkemizde su ve rutubet yalıtımında kullanılan malzemeler genellikle şunlardır: Tabii asfalt, suni asfalt, mastikasfalt, bitüm, katran, bitüm emülsiyonu , ruberoit (asfaltla doyurulmuş karton), asfaltlı cam tülü,yalıtım pestili, asfaltlı cam dokuma yalıtım pestili, katran vb. ile birlikte kullanılan kanaviçe vejüt bezi, harçlar içerisine % 2-15 oranları arasında katılarak kullanılan su yalıtımını sağlayan katkı maddeleridir.megep Su yalıtım malzemelerini kullanım alanlarına ve özelliklerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırmak mümkündür: 1. Yapısal Malzemeler
2. Sürme Esaslı Malzemeler
3. Su Yalıtım Örtüleri
Genel Sınıflamaya Göre 13.1.1. Asfalt Malzemeler En eski su yalıtım malzemesi olarak bilinir. Su yalıtımında kullanılan asfaltlar; doğal, yapay ve mastik asfaltlar diye üçe ayrılır. Doğal asfaltlara örnek olarak Trinidat asfaltı verilir. Yapay asfalt doğal asfaltlara madeni maddeler karıştırılarak elde edilir. Mastik asfalt, doğal asfalta % 14-20 oranında bitüm ilave edilerek üretilir ve yüzeye sürülerek kullanılır(Özer,1982). 13.1.2. Bitümlü Malzemeler Yalıtımda; bitüm, bitüm emülsiyonları ve katran kullanılmaktadır. Bu malzemeler yalıtılacak yüzeylere değişik şekillerde uygulanırlar. Ayrıca bitüm ve katran emdirilmiş levhalar da yaygın olarak kullanılmaktadır. Levhalar; özel karton, kanaviçe, jüt bezine ve tekstil ürünlerine bitüm veya katran emdirilerek elde edilir. Genellikle 1.0m. genişlikte, değişik uzunluklarda rulo halinde piyasaya sunulur(Özer,1982). 13.1.3. Polimer Bitüm Örtülü Malzemeler Esneme yeteneği fazla olan elastomer, sert, dayanıklı ve şeklini koruyan plastomer, plastomorik polimer ile modifiye edilmiş bitüm olan plastomerik bitüm bu tür malzemelerdendir. Elastomorik bitüm, elastromerik polimer ile modifiye edilmiş bitüm olup, bir çok yerlerin (temellere, tünellerde, viyadüklerde, çatılarda, teraslarda, vb.) onarımında kullanım kolaylığından dolayı çok kullanılır. Hiç su geçirmediklerinden polyester keçeler de su yalıtımında çok tercih edilmektedirler. Akrilik esaslı elastik malzemeler; kullanımları kolay, sağlam, uzun ömürlü ve boyanabilen özelliklerinden dolayı çok değişik yerlerde kullanılmaktadırlar. Bunların haricinde ıslak zeminlerin su yalıtımında toz veya sıvı olarak kullanılan çimento esaslı elastik malzemeler bulunmaktadır(Atmaca ve Çorbacıoğlu,1998). Bitüm kaplanmış cam yünü levhalarla Bitüm kaplanmış cam yünü levhalarla yalıtım Isı ve su yalıtımının birlikte çözümlendiği bir yalıtımtürüdür.Yalıtımda, ısı yalıtımında kullanılan üzerine silikon kaplanmış yüksek yoğunlukta özel kalın elyaflı camyününün, bir yüzüne bitüm emdirilmiş cam tülü ve polipropilen kaplı olanları kullanılır. Bitümlu vepolipropilen kaplı yüzey, sıcaklıkta eriyebilecek şekilde seçilmiştir. Bitümlü üst yüzey, üzerine gelecek olan suyalıtım malzemesi için yapışma yüzeyi sağlayacaktır. Su Yalıtım Kimyasalları Sürme/püskürtme esaslı Çimento/Akrilik esaslı çift kompenantlı: Toz ve sıvı kompenantlıdır.Sıvı/toz oranına göre elastikiyeti değişir.Fırça ile uygulanır.Fileli uygulanması tavsiye edilir.Uygulama öncesi yüzey nemlendirilmelidir. Akrilik: Tek başına uygulanır. Poliüretan: Püskürtme ve fırça ile uygulanır.Kimyasal veya hava ile kürlenen tipleri vardır.Aderansı , UV dayanımı ve elastikiyeti iyidir. Bitüm Kauçuk: Fırça,püskürtme ve rulo ile uygulanabilir.UV dayanımı düşüktür. Kristalize: Uygulama öncesinde, kristalize olduğu belirtilen malzemelerin ,hangi beton sınıfında , nekadar süre ile ve ne kadar derinliğe işleyeceği ürün sahibi firmadan talep edilmelidir.
Akrilik Bitüm esaslı Silikon (DIN 18545,DIN 52452) Poliüretan Polisülfit Neopren esaslı Epoksi esaslı Kauçuk esaslı, Katran esaslı Üretan esaslı
TS 3078’e göre PVC (Polivinilklorür) su tutucu bant tasarlanır.Bu standartda beton kütle boyutları, su yapısının türü, dilatasyonun tipi gibi kriterlere göre seçim yapılır.ANSI (American National Standards Institute) ve ASTM (American Society for Testing and Materials) standartlarında CRD-C 513 yada CRD-C 572 standartlarında yer alır. TS 3078 deki bant tipleri ; B , I ,V,A,O,OL ,M , DO , DI , DT ,KP,KPO,KPT,DK dır. Harç uygulamalı yalıtım Harçlı su yalıtımında iki aşama vardır.Birincisi, içerisine sugeçirimsizliği sağlayan katkı malzemeleri vb. solüsyon katılmış % 3-5 eğim verilmiş 3 cmkalınlıkta eğim betonunun dökülmesi, ikincisi ise yalıtım tabakasının uygulanmasıdır.Uygulamalarda içerisine kimyasal maddeler katılmış harç kullanılabilir. Diğerleri Bunların yanında piyasada çeşitli bitümlü emilsiyonlar, çeşitli kimyasal katkılarla ve değişik metodlarla üretilen; glazol,Ev-Rok, Akrileks, Haserp gibi hazır sıvalar, badana malzemeleri ile yapılan Kaletrasit vb. malzemeler bulunmaktadır. 13.2. ISI YALITIM MALZEMELERİ Ülkemizde ısı yalıtımında kullanılan malzemeleri genellikle şunlardır: Cam yünü, plastik köpük (polistren, poliüretan, vb.) perlit, mantar, sentetik elyaflar, odun lifi, yonga, rende talaşı, vb.prese edilmiş kamış levhalar, amyant levha, boşluklu beton, gaz beton, delikli tuğla, boşluklubriket, bims tuğlalar, asmolen gibi malzemelerdir. Isı tutucu malzemeler bosluklu yapiya sahiptirler. Yogunluklari düsük olmak zorundadir. islandiklari zaman isi tutucu özelliklerini kaybetmeye baslarlar. Genellikle uygulamada sadece su veya sadece isiya karsi yapilan yalitim azdir. Genelde birarada kullanilirlar. Bu nedenle isi tutucu malzemeler su ve nemden etkilenmeyecek biçimde detaylanmalidirlar. Bunun yaninda malzemeden istenen degisik beklentiler bulunmaktadir.
2. Yeterli çekme mukavemeti, 3. Buhar diffüzyon direnci,
6. Boyutsal kararlilik, 7. İslenebilirlilik,
10. Parazitlere dayanim, 11. Su ve neme dayanim, 12. Siva tutma, 13. Çürümezlik, 14. Kokusuzluk, 15. Ucuzluk, malzeme seçimindeki önemli kriterlerdir.
· Ana Maddeleri, · Bünye Yapisina göre gruplandirilabilirler. Bir baska sekilde; · Bitkisel ve Hayvansal Kökenli, · Mineral, · Sentetik yapilarina göre de siniflandirilmaktadir. Bünyelerine göre de; · Lifli, (Cam Lifleri vs.) · Taneli (Perlit vs.) · Köpük-Hücresel yapili, (Kapali, açik hücreler; cam köpügü vs.) · Kompozit olarak adlandirilmaktadir.Dogada varolan isi tutucular saz, kamis, yün, pamuk, mantar, hayvan kili gibi maddelerdir. Amyant, cam yünü, cam lifleri gibi mineral yapili ve polimer ürünleri seklinde yapay olarakta üretimleri bulunmaktadir. Kompozit bünyeli olanlar; 1. Baglayici madde ile uygulanan aglomereler, Perlit betonu, Styropor betonu vb gibi. · Çimento baglayicili, · Alçi baglayicili, · Sinterlesmemis kompozitler, · Bitüm baglayici kompozitler, · Rijit köpük halinde kompozitler, · Polimer baglayici kompozitler, · Asfalt baglayici kompozitler,
· Ahsap, ·Plastik,
Yün, pamuk, jüt, saman, tahta, kamış vb. lif esaslı oldukları gibi tane ve köpük esaslı olanları da vardır. Ancak bu tür yalıtım malzemeleri pek kullanılmamaktadır. 13.2.2. İnorganik Malzemeler Bu malzemeler de; lif, toz ve tane şeklindedir. Değişik malzemelerden çeşitli şekillerde üretilmektedir. 13.2.3. Sentetik Malzemeler Strapor sentetik malzemelere en iyi bir örnektir. Tavan, duvar ve döşemelerde kullanılır. Hafif, esnek, darbeye karşı dayanımı az olduğundan tek başına kullanılmazlar. Örneğin dış duvar ısı izolasyonunda özel dübellerle yüzeye tutturulur, üzerine plastik file yerleştirilir, file üzerine sıva ve sıva üzerine boya yapılarak uygulanır(Kemal,1995). En Çok Kullanılanlar - Cam yünü Ülkemizde yerli olarak üretilmektedir.Ham maddesi kum, soda, boraks gibi inorganik maddelerin karışımıdır. Yapılarda, araçlarda, tesisat ve sanayide ısı ve ses yalıtımı amacıyla kullanılır. Bağlayıcısız olarak dayanım sıcaklığı üst sınırı 550 ºC, organik bağlayıcı (bakalit) ile 650ºCtır. Yangın sınıfı A (yanmaz) olup, yangın güvenliğinin arzulandığı konstrüksiyonlarda güvenle kullanılmaktadır. Yapılarda (döşemelerde, duva)rlarda, çatılarda vb.)araçlarda, tesisat ve sanayide ısı ve ses yalıtımı amacıyla kullanılır(URL-8). Mikrobik ve yanıcı olmaması, paslanmaması, işçiliğinin kolay olması, yalıtım değerinin yüksek olması ısı yalıtımda aranan bir malzeme olmasına neden olmuştur. Yapıların; iç ve dış duvarlarında, sandoviç duvarlarda, çatı izolasyonu gibi birçok yerlerde kullanılır(Özer,1982). -Curuf Metal sanayisinin yan ürünü olan curufun sıvı haldeyken life dönüştürülmesiyle elde edilir. Özellikleri yönünden camyününe yaklaşır. Çok yaygın olmasalar da; asbest lifleri, keçeler, pres talaş levhalar gibi malzemeler sayılabilir. Bunların haricinde; gazbeton, perlit betonu, alçı blok ve paneller, hafif betonlar, izolasyon tuğlaları, odun lifi malzemeler vb. sayılabilir. Taş yünü Ülkemizde yerli olarak üretilmektedir. Hammaddesi bazalt kayasıdır. Yapılarda, araçlarda, tesisat sanayinde ısı ve ses yalıtımı ile yangın durdurucu olarak kullanılır. Bağlayıcısız olarakdayanım sıcaklığı üst sınırı 750 C, organik bağlayıcı (bakalit) ile 650 C tır. Yangın sınıfı A(yanmaz) olup ,yangın güvenliğinin arzulandığı konstrüksiyonlarda güvenle kullanılmaktadır. Yapılarda (döşemelerde, duvarlarda, çatılarda vb.)araçlarda, tesisat ve sanayide ısı ve ses yalıtımı ile yangın durdurucu olarak kullanılır. Poliüretan esaslı malzemelerle Poliüretan esaslı malzemelerle ses yalıtımı, yüzey artırılarak yapılmaktadır. Ses bu malzemelerce emilerek yansıması önlenir. Poliüretan malzeme için sesin indirgeme değeri 30 dB’ dir. Ses emici akustik malzemeler, genellikle yüzeyi piramit şekilli, renkli, elastik ve poliüretan esaslı bir üründür. Gözenekler içine giren sesler,gözeneklerde şiddetini kayıp ederek sesin yutulmasını sağlar. Ses yalıtımında kullanılır. • Polistren İthal ham maddede ile ülkemizde üretilmektedir. Ham maddesi petrol türevidir. Yapılarda ısı yalıtımı amacıyla kullanılır. Dayanım sıcaklığı üst sınırı 110-120 ºC’tır.Zor alev alan (B1) üretilmektedir. Yapılarda ısı yalıtımı amacıyla kullanılır. • Kauçuk köpük İthal ham maddede ile ülkemizde üretilmekte veya doğrudan mamul madde olarak ithal edilmektedir. Ham maddesi petrol türevidir. Tesisatlarda ısı yalıtımı amacıyla kullanılır. Dayanım sıcaklığı üst sınırı 105 ºC’ tır. Class 0 veya claas 1 tipi üretilmektedir. Tesisatlarda ısı yalıtımı amacıyla kullanılır(URL-8). 13.3. TESİSAT YALITIM MALZEMELERİ Bir binanın ısıtılması veya soğutulması için harcanan enerjinin azaltılmasında, mekanik tesisat yalıtımının önemi, gözardı edilemeyecek kadar büyüktür. Özellikle binaların ısıtma ve soğutma tesisatlarının, ısıtılmasına ve soğutulmasına gerek olmayan mahallerden geçen bölümleri ve bu bölümlerdeki vana ve armatürler yalıtıldıklar takdirde sağlanacak enerji tasarrufu çok önemli mertebelerdedir. Bu yüzden mekanik tesisatı oluşturan boruların, tankların, depoların, klima kanallarının, vanaların ve armatürlerin, içinden geçen akışkanın sıcak veya soğuk oluşuna göre uygun özelliklere sahip ve uygun kalınlıktaki yalıtım malzemeleri ile yalıtılmaları gerekmektedir. Enerji kazanımı, sıcak veya soğuk olan yüzeyin büyüklüğüne, yalıtılacak olan yüzey ile ortam sıcaklıkları arasındaki farka ve ısı yalıtım malzemesinin özelliklerine bağlıdır. Bu yüzden kullanılacak olan yalıtım malzemesinin özelliklerini ve nerelerde kullanılabileceğini çok iyi bilmek gerekmektedir. Bir mekanik tesisat yalıtım malzemesinde aranması gereken temel özellikler aşağıdaki gibidir: · Isı iletkenlik katsayısı (λ) · Buhar difüzyon direnç katsayısı (µ) · Yangına dayanıklılık · Uygulama rahatlığı · Korozyon riskinin az oluşu · Ekonomiklik · Dayanım sıcaklığı · Malzemenin yangın esnasında çıkardığı zehirli gaz miktarı (Toksisite), · Duman yoğunluğu (Opasite) Bütün bu özellikler yalıtılacak olan tesisatın soğuk, ılık veya sıcak oluşuna göre önem kazanmaktadır. Piyasada bulunan yalıtım malzemelerinin maksimum dayanım sıcaklıklarına göre isimleri aşağıda verilmektedir.
Binalardaki mekanik tesisat içinden geçen akışkanın sıcaklığına göre 3 ana gruba ayrılmaktadır. Bu gruplar ve kullanılması önerilen yalıtım malzemeleri aşağıda verilmiştir. Tablo 13.02.: Akışkan Sıcaklığına Göre Tesisatlar
Ilık hatlarda mevcut akışkan sıcaklığının, ortam sıcaklığından daha düşük olması durumunda kullanılan camyünü ısı yalıtım malzemesinin yüzeyine alüminyum folyo veya buhar kesici bir malzemeyle sürekli olarak kaplanmalıdır. 1. ISITMA TESİSATININ YALITIMI Binaların ısıtma tesisatı ılık hatlar sınıfına girmekte olup ısıtma tesisatlarında kullanılan ısı yalıtım malzemeleri polietilen köpük, elastomerik kauçuk köpüğü ve camyünüdür. 2. SOĞUTMA TESİSATININ YALITIMI Soğuk tesisatlarda açık gözenekli ısı yalıtım malzemeleri kullanılması durumunda yoğuşmanın engellenmesi için dıştan buhar kesici bir malzeme ile kaplanması gerekir. Kapalı gözenekli malzemelerde ilave bir kaplamaya gerek yoktur.Yoğuşma ve korozyon oluşumu gibi yalıtımın kalitesini düşüren ve istenmeyen durumların oluşmasına engel olabilmek için yalıtım malzemesinin su buharı difüzyon direnç katsayısının (µ) yeterince yüksek olmasına, uygun yalıtım kalınlığı seçilmesi ve doğru uygulama detayı seçilmesine dikkat edilmelidir. Soğutma tesisatında yalıtım uygulamalarında malzemelerin bindirme aralıklarında sızdırmazlık mutlaka sağlanmalıdır. Bunun için kendinden yapışkanlı buhar kesici bantlar kullanılmalıdır. Bazı yalıtım malzemelerinin su buharı difüzyon direnç katsayıları aşağıda verilmiştir: Tablo 13.03.: Bazı Malzemelerin Buhar Difizyon Dirençleri
3. VANALARIN VE ARMATÜRLERİN YALITIMI Bir vanayı yalıtmamanın aynı çaplı borudan yaklaşık 3-4 m 'yi yalıtmamakla aynı olduğu ve bu vanadan olan ısı kaybının 3-4 m borunun ısı kaybına eşdeğer olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Vana ve diğer armatürlerin yalıtımları şimdiye kadar galvaniz saçtan kutu yapılarak bunların içine camyünü yada taşyünü doldurmak sureti ile yapılmaktadır. Fakat bu yöntem vananın bakımını zorlaştırmakta, bir sızıntı durumunda yalıtım malzemesinin özelliğini bozmakta ve uygulama güçlükleri yaratmaktadır. Günümüzde vana yalıtımları için demonte edilebilen yalıtım ceketleri imal edilmektedir. Vana ceketleri, sıcak su ve buhar gibi ısıtma sistemlerinde vana yüzeyinde olan ısı kaybını, soğutma sistemlerinde ise ısı kazancını ve yoğuşmayı önlemek amacı ile kullanılmaktadır. 4. YALITIM KALINLIĞI Uygun yalıtım malzemesi seçiminden sonra sıra uygun yalıtım kalınlığının seçilmesine gelir. Bu seçimde önemli olan optimum yalıtım kalınlığının seçilmesidir. Bu kalınlık seçimi tesisat konusunda çalışan makine mühendislerine danışılarak yapılmalıdır. Tablo 13.04.:. Isıtma Ve Sıcak Su Kullanım Tesisatlarında Kullanılması Önerilen Minimum Yalıtım Kalınlıkları Tablosu
Not: Yukarıda verilen tablo λ=0,035W/mK olan malzemeler için geçerlidir. Farklı ısıl iletkenliğe sahip malzemeler için kulanılması gereken yalıtım kalınlıkları tekniğine uygun olarak hesaplanmalıdır(URL-3). 13.3. SES YALITIM MALZEMELERİ Isıya karşı kullanılan malzemeler, ses yalıtımında da kullanılabilir. Örnek olarak durgun hava, camyünü, polistren köpük, taş yünü ve keçe gibi malzemeler verilebilir. Ülkemizde ses izolasyonu ısı izolasyonu kadar önemli görülmemektedir.Isı izolasyonu yapılan yüzeylere, tam doğru olmamasına rağmen ısı yalıtım malzemeleri aynı zamanda ses izolasyonu da sağlar denilmekte ve ses yalıtımı yapılmamaktadır. Oysaki her ısı izolasyon malzemeleri ses izolasyonu sağlamaz. Ses izolasyonunu ısı izolasyonuna gerek olmayan yapı iç kısımlarında da uygulamak gerekebilir. Günümüzde yapıların değişik kısımlarında kolaylıkla uygulanacak ses izolasyon malzemeleri üretilmektedir(Atmaca ve Çorbacıoğlu,1998). Ses Yalıtım Malzemeleri 
- Mineral Yünler (Cam Yünü, Taş Yünü) Cam Yünü: Ergitilmiş camdan elde edilen ısı ve ses izolasyonunda kullanılan, bükülebilir, ateşe dayanıklı cam lifleridir. Taş Yünü: bazalt kayasının hamur haline getirilip, daha sonra istenilen kalınlığa göre preslenmesiyle elde edilen yalıtım malzemesidir. - Polietilen : Boru yapımında kullanılan ve ayrıca gıda maddelerinin saklanması için üretilen maddelerin yapımında kullanılan, petrol türevidir. - Kauçuk Köpüğü : Kauçuktan elde edilen yalıtım malzemesidir. - Ahşap Yünü : Ahşap kökenli bir yalıtım malzemesidir - Poliüretan : Bir karbon bileşiğidir. Buzdolabı gibi günlük hayatımızda kullandığımız araçların yalıtımında kullanılır. - Melamin köpüğü : Bir plastik çeşidi melaminden üretilen yalıtım malzemesidir.
-Sesle ilgili çalışmalarda kullanılan ürünler -Hava sesi için kullanılanlar -Ses geçiş kaybı sağlayan ürünler -Yüzey ağırlığı fazla olanlar -Kompozit olanlar
-Ses sönümleyici ürünler -Çıplak bırakılabilenler -Çıplak bırakılamayanlar
-Titreşim sesi için kullanılanlar -Basma yüküne karşı kullanılanlar - Yüzer döşeme amaçlı kullanılanlar -Yaylar ve amortisörler
-Çekme yüküne karşı kullanılanlar -Yaylar ve amortisörler
-Akustik düzenleme için kullanılanlar -Ses yönlendiriciler -Ses sönümleyici olup reberverasyon süresi kontrolü için kullanılanlar. -Ses konulu çalışmalarda öncelikle şunlara dikkat edilmelidir: - Konu projelendirme aşamasında ele alınmalıdır, -Problemler doğru saptanmalıdır, -Çalışmaya konu mekan veya ortam koşulları belirlenmelidir, -Elde edilmesi gereken sonuç belirlenmelidir, -Doğru detaylar oluşturulmalıdır, -Kullanılacak malzeme özellikleri bilinerek seçim yapılmalıdır, -Tercih edilen malzeme ve detayların kullanımında sesle ilgili iyileştirmeler sağlanırken, başka sorunlara yol açılmamasına özen gösterilmelidir, -Uygulama eğitimli kişiler tarafından ve titizlikle yapılmalıdır(URL-1). 13.4. YANGIN YALITIM MALZEMELERİ Yangınlar sonucunda meydana gelebilecek can ve mal kayıplarını en aza indirmek için yapılarda gerçekleştirilen uygulamalara yangın yalıtımı denir. evlerde ve iş yerlerinde kullanılan malzemelerin çoğu yanıcı olduğundan yangın tehlikesini artırır. yangın yalıtımı, durdurulabilen veya yavaşlatılabilen bir felaket olan yangının vereceği zararları en aza indirir(URL-3). Yangın Yalıtımı Uygulaması Yangının zararlı etkilerinin sınırlandırılması ve güvenli kaçıs bölgelerinin olusturulması amacı ileyapılar bölümlere ayrılır. Bu bölümlerin duvarlarına, tavanına, dösemesine yangın yalıtımıyapılarak bu kısımlara yangının ve dumanın ulasması engellenir. Ayrıca bu bölümlerde bulunankapı ve pencerelerin belirli yangın dayanım özellikleri olması gerekir.Yapılarımızın yangın baslangıç anından söndürme isleminin tamamlanmasına kadar geçensürede yıkılmadan ayakta kalması için tasıyıcı kısımlara ve dısardan yangının sıçramaması içinçatı ve cephelere yangın yalıtımı yapılır. Kazan dairesi gibi özel odaların duvarlarına, duman gazlarının ve ısının yayılmaması için havakanallarına ve tesisat borularının geçtikleri bölgelere de yangın yalıtımı uygulamaları yapılır. Yangın yalıtımı, tasarım asamasında baslar. Öncelikle yapı içerisinde bulunan yanıcı malzemelerin özellikleri ve miktarına göre yangın güvenligine iliskin önlemler belirlenir. Binaiçerisinde bulunabilecek insan sayısı ve yapının kullanım amacına göre risk degerlendirmesiyapılır. Bu risk degerlendirmesi neticesinde yapının duvarlarının, tavan ve dösemelerininyangına dayanıklılık süreleri belirlenir. Yangın yalıtımında yanmaz (A sınıfı) ve ısı geçisine yüksek direnç gösteren camyünü (beyaz),tasyünü, alçı levhalar, perlit, vermükülit vb. özel malzemeler; yapının duvarlarına, tavanlarına,dösemelerine ve hava kanallarına sabitlenir. Tesisatların duvarları, dösemeleri ve tavanlarıdeldigi yerlerde ısı ile genlesen özel mastikler kullanılarak alev ve dumanın yayılmasına karsıönlem alınır. Yangından kaçıs amacı ile kullanılan koridorlarda özel kapı ve cam fitillerikullanılır.Pencerelerde ise yangın dayanımlı özel yangın camı üniteleri kullanılır. Yangın camlarıçogunlukla bina iç birimlerinin birinden digerine yangının yayılmasını, bazen de bitisik binalardaki yangının komsu binaya sıçramasını önlemek için kullanılırlar. Yangın camlarınınyangına dayanım süreleri uzman laboratuarların test raporlarıyla belgelenmis olmalıdır. 4 Yangın Yalıtımı Malzemeleri Yangın yalıtımında, yapı elemanlarının yangın sırasında belirli süreler için saglaması gereken;yük tasıma, yalıtım, bütünlük gibi özellikleri kazandıran ve yüksek ısılarda yanmazlık özelligitasıyan ürünler tercih edilir. Bu malzemeler; yapıların tasıyıcı sistemlerinde, çatı-duvardösemelerinde, kapı ve camlarında, derzlerinde, boru ve havalandırma kanalı geçislerinde,saftlarında, elektrik tavalarında, kaçıs yollarında etkin olarak kullanılır. Yapı Malzemelerinin Yanma Dayanımı Sınıfları F30 30 Dakika yangın dayanımı F60 60 Dakika yangın dayanımı F90 90 Dakika yangın dayanımı F120 120 Dakika yangın dayanımı F180 180 Dakika yangın dayanımı Yangın yalıtımı amacıylakullanılan ürünler sunladır: I. Yapı Yalıtımı Duvar, Döseme, Çatı Uygulamaları: Camyünü, tasyünü, alçı panolar, lifli çimento panolar, seramik yünü, perlit, vermikülit, camköpügü, kalsiyum silikat, özel mastikler, ısı ile genlesen özel boyalar, özel kapı ve cam fitillerivb. II. Yangın Camları Yangın Dayanımlı Camlar E Sınıfı Camlamalar; yangın alevi ve yangın sırasında ortaya çıkan gaz ve dumanın geçisinikırıldıktan sonra dagılmayarak belli bir süre ertelerler. Yangın ısısının geçisini engelleyemezler(telli buzlu, telli polisajlı camlar, borosilikat camlar). El Sınıfı Camlamalar; yangın alevi ve dumanına ek olarak yangın ısısının geçisini geciktirirler.Özel dolgulu çok katmanlı olan bu camların yaklasık 120°C sıcaklıga kadar saydam kalan aradolguları, yangın ısısı karsısında köpürerek genlesir ve opaklasır. III. Teknik (Endüstriyel) Yalıtım Camyünü, tasyünü, alçı panolar, vermikülit, perlit, kalsiyum silikat, cam köpügü vb(URL-3). 14. KAPLAMA MALZEMELERİ 14.1. GENEL BİLGİ Yapı elemanlarını; çeşitli etkilerden korumak, aynı zamanda estetik bir görünüm kazandırmak gayesiyle uygun yapı malzemeleriyle kaplanmasına kaplama, kaplamada kullanılan malzemelere de kaplama malzemeleri denir. Kaplamalar, kaplama yapılan yapı elemanlarına göre; döşeme, duvar, tavan ve çatı kaplamaları olarak sayılabilir. Ayrıca kaplamaları kaplama malzemelerine göre de sınıflamak mümkündür. 14.2. DÖŞEME KAPLAMALARI 14.2.1. Ahşap Döşeme Kaplamaları Ahşap döşeme kaplamaları özellikle konut, büro, ofis türü mekanlarda kullanılır. Lamine, laminat ve masif parke olmak üzere üç çeşittirler. Lamine parkeler, değerli olan ağaçlardan daha çok yararlanmak ve lamine yapıları nedeniyle ağacın deforme olmasını en aza indirmek amacıyla toplam kalınlığı 14mm olan parkelerdir. Lamine parkeler 3 tabakadan oluşur. En üst tabaka 3,5-4 mm’lik değerli ağaç tabakasıdır. Alt tabakaları ise sıkıştırılmış çam gibi ucuz ve değersiz ağaçlardan oluşur. Laminat parkeler tamamen sentetik ürünlerdir. Her iki yüzü melamin emdirilmiş ahşap desenli kağıt kaplıdır, ortası HDF’den (MDF üzerine emperye edilmiş ilaç sistemi) oluşur. Masif parke, meşe, gürgen ve kayın kerestelerinin makinelerde işlenmesi ile elde edilen dar, uzun ve zıvana lambalı, tamamen doğal döşeme kaplama gerecidir. Ahşap kaplamalar, kadronların üzerine oturduğundan ve dolayısı ile aralarda ısı tutucu olarak çalışan bir hava tabakası bulunduğundan ısı nüfuz değeri diğer kaplamalara göre düşük olan kaplamalardır. Bu özellikleri dolayısıyla da diğer kaplamalara göre daha sağlıklıdırlar. Türk standartlarına göre parke kalınlıkları +-%2’lik bir toleransla 17 ve 22mm’dir. Genişlikler, 5’er mm’lik farkla 30-100 mm arasında değişir; uzunluklar 50’şer mm farkla 200-1000 mm arasındadır. Lamine parke, 3 kat tamamen doğal ahşap malzemenin birbirleriyle dik açı teşkil edecek şekilde ısı ve basınç altında birleştirilmesiyle oluşur. Üst tabakası parkeye adını veren ağaçtan ve 4mm kalınlığındadır. Alt ve orta tabakalar lamine parke özelliği sağlayan ve alt tabakayı oluşturan ağaçlardır. Lamine parkeler, 1 strip, 2 strip ve 3 strip olmak üzere üç çeşittir. Parke ve lamine parke uygulaması özel eğitimli kişiler tarafından kısa sürede yapılır. Parkeler çeşitli şekillerde döşenir: balıksırtı, zikzaklı, haneli, mozaik biçimi, İngiliz biçimi.Parke, kör döşemeye veya doğrudan doğruya kadronlara çakılarak ya da şap üzerine poliüretan tutkalla yapıştırılarak döşenir. Lamine ve laminat parkeler 2-4 mm kalınlığındaki şilteler üzerinde kanallarından birbirine geçirilip yapıştırılarak döşenir. Bu sisteme yüzer sistem adı verilir. 14.2.2. Kağir Döşeme Kaplamaları Bu tür kaplamalar; ıslak hacimlerde, yıkanması gereken yerlerde, aşınmaya maruz kalan alanlarda uygulanır. Genel olarak; şap, mozaik, parke, mermer, karo ve seramik gibi kaplamalar kullanılmaktadır. - Şap Kaplamalar Beton veya betonarme döşemeler üzerine, kum ve çimentoyla 400-500 dozlu harçla hazırlanan, 2-3 cm. kalınlığında, 3.0 - 4.0 m2. parçalı alanlı olarak dökülen kaplamalardır. Düzgün ve parlak bir yüzey elde edilemez. Eskiden çok kullanılan bu kaplamalar günümüzde pek kullanılmamaktadır(Taymaz,1992). - Mozaik Kaplamalar Bina içi (teras, balkan, hol, merdiven vb.) ve bina dışı alanlarda kullanılır.Yüzeyi düzgün, parlak, aşınma ve dış tesirlere çok dayanıklıdır. Kalınlığı 3.0 – 4.0 cm. Karışımında 1.0 m3 mermer pirinci içine, 500 – 600 kg çimento, 5 – 6 kg madeni boya kullanılır. Yüzeye döküldükten ve yeterli dayanıma ulaştıktan sonra silme makinası ile silinir(Taymaz,1992). - Karo Kaplamalar Diğer kaplamaların kullanıldığı yerlerde kullanılır. Fabrika veya küçük atölyelerde ( karo mozaik, beton karo vb.) çok değişik renklerde üretilmektedir. Uygulaması kolay , aşınmaya dayanıklı, tamiratı kolay, şap ve mozaik kaplamalarda çatlama olduğu halde bu tür kaplamalarda çatlama olmaz(Şimşek,2000). - Tuğla Kaplamalar Yapıların; avlu, teras, bodrum vb. kısımlarında kullanıldığı gibi daha çok şehir içi yolların kaplanmasında yaygın olarak kullanılmaktadır. - Mermer Kaplamalar Islak, aşınan ve estetik görünüm istenen yüzeylerde kullanılır. İstenilen her boyutta kaplama üretilebilir. Günümüzde de kullanılmakta olan pahalı bir kaplama çeşididir. - Seramik Kaplamalar Estetik görünümün önemli olduğu ıslak alanlarda (banyo, WC, lavabo, mutfak vb.) yoğun olarak kullanılmaktadır. Çok değişik ebat ve desenlerde üretilirler. 14.2.3. Plastik Döşeme Kaplamaları Polimer Döşeme Kaplamaları Polimer ve linolyum kaplamalar. PVC, teknik ve fiziksel performansının yüksekliği nedeniyle özellikle inşaat sektöründe sonsuz sayıda kullanım olanağına sahiptir. PVC bu üstün özellikleri sayesinde reklam sektöründe, ev ve ofis dekorasyonunda, mobilya imalatında, inşaat ve prefabrik konut sektöründe ahşabın, MDF'nin, aliminyum, kontraplak'ın, betopanın fiberglasın yerine kullanılabilmektedir. PVC Zemin Kaplamaları’nın en önemli özelliği estetik ve fonksiyonelliği bünyesinde mükemmel şekilde birleştirmesidir. Çok geniş renk ve desen seçenekleri sunmasının yanı sıra son derece kullanışlı, dayanıklı ve hesaplıdır. Bazı polimer döşeme kaplamalarının yüzeyi özel PUR (Polyurethane Reinforced) tekniği ile güçlendirilmiştir. Bu, yıpranmayı önlediği gibi temizlemeyi de kolaylaştırır. Bu sayede çevre koşullarının yaratacağı zararlardan etkilenmez, aşınmaz, cila istemez. Bakım maliyeti minimuma iner. Bakteri barındırmadığı için sağlıklı bir ortam sağlar. Polimer kaplamalar koşulların sert olduğu spor salonlarından kesin hijyen gerektiren s ağlık merkezlerine, estetiğin ön planda olduğu ofis ve mağazalara kadar çok çeşitli mekanlarda kullanılır. Polimer esaslı kaplamaların bir çeşidi de polimer zemin karolarıdır. Bunların döşenmesi hızlı ve kolayca yapılabilir. Bunun sonucunda da montaj süresi minimuma iner ve geniş alanların çabuk ve etkin bir şekilde kaplanmasına olanak sağlar. Bu zemin karoları hem ilk maliyet hem de daha sonraki bakım açısından ekonomiktir. Ayrıca alerjiye neden olan toz ve parçacıkları tutmadığı için özellikle bu konunun önem kazandığı hastane, okul, büro ve kantinlere uygundur.Diğer bir polimer döşeme kaplaması da linolyumdur. Linolyum kaplamalar keten tohumu yağı, kireç taşı, mantar unu, reçine, ağaç unu, pigmentlerin karışımının jüt taban üzerine preslenmesi ile polimerize edilen, homojen yapıda doğal zemin kaplama malzemeleridir. Bu grupta yer alan kaplamalar belirli boyutlarda karolar ya da rulolar halinde üretilip uygulanırlar. PVC yer karoları homojen tek bir tabaka halindedir. Doğrudan doğruya PVC den üretilebildiği gibi, içerisinde kalker tozu, asbest lifi gibi dolgu maddeleri değişik oranlarda katılarak farklı niteliklerde de üretilebilir. PVC oranı yükseldikçe malzeme esnekleşir ve aşınma dayanımı artarak kırılganlığı azalır. Dolgu maddesi yükseldikçe kırılganlığı artmakta ve aşınma dayanımı azalmaktadır. Bazılarında asbest lifleri bileşimden çıkarılmış, yerine cam elyafı ve diğer sentetik elyaf (polyester gibi) katılarak karolar güçlendirilmeye çalışılmıştır. Bu karolar 1,8 ve 2 mm kalınlıktadırlar. Yaygın olarak 25x25, 30x30 ve 50x50 gibi boyutlarda üretilmektedir. PVC rulolar 2,3 ve 4 m eninde üretilmektedir.Linolyum kaplamalarda, bağlayıcı keten yağından elde edilen bir reçineden oluşur. Dolgu maddesi ise çok ince mantar olup renk maddeleri katılarak istenen renkte bir hamur elde edilir. Bu hamur jüt, kanaviçe üzerine dökülerek serilir ve polimerize olması sağlanır(URL-9). METAL DÖŞEME KAPLAMALARI Bazı endüstri yapılarının konstrüksiyonu gereği olarak bu yapılarda metal döşeme elemanları kullanılır. Bunlar font plaklar (döküm demir, pik) ve çelik sac plaklar olmak üzere iki grup oluşturur. Bu kaplamalar pratikte etkin sıcaklığa olduğu kadar, sürtünme ve aşınmaya, darbe ve sarsıntılara karşı da son derece dayanıklıdır. Yağlandığı ve ıslandığı zaman yürüme güvenliği azalır. Bu sakınca, metal yüzeyinin pürüzlü yapılmasıyla azaltılır. Elektrik iletir ve soğuk temaslıdır. Asitlerden zarar görmekle birlikte alkalilere (baz, soda, kireç) asiti olmayan yağlara, greslere ve çözücülere dayanıklıdır. Çelik plaklar nemden paslanır. Font plaklar 25x25, 30x30 ve 50x50cm ölçülerindedir. Kalınlıklarına (30-40mm) göre ağırlıkları 70-150kg/m2 arasında değişir. Çelik sac plaklar ise 3-5mm kalınlıkta, 30x30cm kare ya da 1,5-3mm kalınlıkta, dış çapı 173mm genişlikte altıgen biçimlerde üretilmektedir. Font plaklar zemine harçla tespit edilip alt yüzeylerinin harca iyi yapışabilmesi için nervürlü olarak şekillendirilmiştir. Kullanılan çimento harcı hacimce 1/5 ya da 1/6 oranında olmalıdır. Çelik sac plaklar beton bir zemin üzerine yapılmış çimento bir altlık üzerine harçla tespit edilir(URL-10).
Zemin kaplamalarında kullanılan epoxy reçineler ise düşük viskoziteli ve solventsizdir. Epoxy zemin kaplama sistemlerini genel olarak üç farklı sınıfta inceleyebiliriz. 1. Fırça ya da Rulo ile uygulanan zemin kaplamaları Bu kaplama türü, yüzeye solventsiz epoxy+hardener sisteminin şeffaf ya da renkli uygulanarak, üzerine tekstür ve pürüz sağlamak amacıyla silis kumu serpilmek suretiyle yapılan kaplamalardır. Burada henüz kürlenmemiş reçine+sertleştirici filminin üzerine kalınlığına uygun olarak 0,3-0,8 mm granulimetrik silis kumu serpilir. Bu sistem yük indirme bindirme rampalarında daha kalın granülimetride silis kumu kullanılarak daha fazla pürüzlülük elde edilebilir. Kürlenme tamamlandıktan sonra kumun fazlası süpürülerek alınır. 2. Kendiliğinden yayılan epoxy kaplamalar Bu kaplama sistemleri içerdiği quartz dolgulardan dolayı özgülağırlıkları yüksek ve viskoziteleri düşüktür. Bu nedenle zemine dökülmek suretiyle kolayca yayılabilirler. Yayılmasını kolaylaştırmak için testere dişli mala kullanılması, istenilen zemin kalınlığının verilmesi açısından etkindir. Bu şekilde 2 mm.ye kadar kalınlıkta zeminler oluşturulabilir. Bu tip bir kaplama çok iyi aşınma ve kimyasal dayanıma sahiptir. Kendiliğinden yayılan epoxy sistemlerin uygulaması kolay ve hızlı olup montajı yapılmış makine ve techizatın ulaşılması zor olan zeminleri dahi kolayca kaplanabilir. Kendiliğinden yayılan epoxy sistemler parlak ve kaygan yüzeyler oluşturduğundan kaymazlık istenmesi halinde yüzeye ince kum serpilmesi tavsiye edilir. 3. Mala ve mastarlar yardımıyla uygulana epoxy mortar sistemler Bu kaplama sistemi birkaç farklı iri agrega quartz ve silis kumu dolgusu, epoxy ve sertleştirici karışımlarından oluşurlar. Formulasyonlarına bağlı olarak akışkandan kuru karışıma değin farklı yapılarda olabilirler. Bu şekilde kaplanmış zeminler oldukça yüksek mekanik dirence sahip olup, ağır trafiğin yoğun olduğu ortamlarda güvenle kullanılırlar. Estetik kaygıları karşılaması amacıyla mortar yapılmış zeminlerin üzeri solventsiz bir boya ile veya kendiliğinden yayılan epoxy(selflevelling screed) kaplanabilir. Epoxy esaslı zemin kaplama sistemlerinden aranan özellikler aşağıdaki şekilde sıralanabilir. • Hijyenik olmalı • Kimyasal ve mekanik dayanımı yüksek olmalı • Kolay temizlenebilmeli, leke tutmamalı • Tozumayan bir zemin olmalı • Antibakteriyel olmalı Epoxy Zemin Kaplamaları;Gıda üretim tesisleri, Hastaneler, Yemek fabrikaları, Otomotiv endüstrisi, Plastik imalat sektörü, Tekstil Endüstrisi, Şarap ve Bira malt tesisleri, TV stüdyoları, Uçak hangarları, Çamaşırhaneler, Elektronik cihaz üretim tesisleri, Su ve meşrubat dolum tesisleri, Matbaalar, Oto tamir ve bakım servisleri, hipermarketler v.b tesislerde kullanılmaktadır. 14.3. DUVAR KAPLAMALARI Yapıların iç ve dış duvarlarında duvarları çeşitli etkilerden korumak, estetik bir görünüm kazandırmak için uygulanırlar. Dış Duvar Kaplamalar 14.3.1.1. Taş Kaplamalar Duvarları dış etkilerden korumak, nostaljik veya hoş bir görünüm elde etmek için uygulanmaktadır. Taşların; homojen, düzgün yapılı, kolay işlenir olması istenir. Bu tür taş kaplamalar; kaba, ince ve kesme taş kaplamalar olarak sınıflandırılır. Günümüzde çeşitli boyutlarda granit ve benzeri taş kaplamalar daha fazla kullanılmaktadır(Özcan,2002). 14.3.1.2.Mozaik Kaplamalar Döşemelerde uygulandıkları gibi, dış duvarlarda da kaba sıva üzerine uygulanır. Kaplama yeterince sertleştikten sonra tarakla taranarak istenilen desen verilebilir. Dış etkilere çok dayanıklıdır.Eskiden yaygın olarak kullanılan bu kaplamalar artık günümüzde pek kullanılmamaktadır(Taymaz,1992). 14.3.1.3. Mermer Kaplamalar Dış tesirlere çok dayanıklı, estetik görünümlü bir kaplamadır, çok değişik ebat ve renkleri mevcuttur. Ancak pahalı bir kaplamadır. Yoğun olarak kullanılmamaktadır. 14.3.1.4. Cam Mozaik Kaplama Dış etkilere son derece dayanıklı olmakla birlikte görünüşü de çok çekici, uygulanması da kolay fakat pahalı bir malzemedir. Günümüzde kullanımı gittikçe artmaktadır. Hazır Sıvalar Çeşitli firmalar tarafından çok değişik isim (mineral, kaleterasit, granit vb.) ve özelliklerde üretilmektedir. Bu sıvalar; PVA- kopolimer, akrilik- kopolimer, akrilik polimer gibi sentetik emilsiyun esaslıdır. Bu tür sıva kaplamalar; malayla, serpmeyle veya püskürtmeyle uygulanır. Dış tesirlere dayanıklılığı iyidir. 14.3.1.6. Isı Yalıtım Kaplamaları Yeni uygulamaya konan ısı yalıtım yönetmeliğinin gereği olarak yapılar dıştan yalıtılmaktadır. Bu amaçla polimer esaslı, pano halindeki yalıtım malzemeleri kullanılmaktadır. 14.3.1.7. Levha Kaplamalar Bu kaplamaların haricinde, daha değişik kaplamalar, örneğin ondulin, galvanizli saç, alüminyum, çinko levha kaplamalar, giydirme cephe kaplamaları, vb. bulunmaktadır. Günümüzde daha çok giydirme cephe kaplamaları uygulanmaktadır. Taş Dokulu Cephe Levhalar %100 doğal taş / ahşap / bambu ve beton dokusuna ve derinliğine sahip, fiberglas ile güçlendirilmiş polyester mastik ve doğal taş / ahşap / bambu ve beton tozundan imal edilmiş, alev almama, su geçirmeme ve koku yapmama özellikleri taşıyan, gerek iç gerekse dış mekanlarda uygulanabilen, üç boyutlu lüks dekoratif duvar ve tavan kaplama malzemesidir.   
  
Fotoğraf 14.01.:Doğal Taş Ve Ahşap Görünümlü Dekoratif Duvar Kaplamaları Ve Tavan Kaplamaları Nanoteknolojili X-TERIOR Kaplama Japon INAX firması tarafından nanoteknoloji ile üretilen X-TERIOR Dış Cephe Kaplaması havadan aldığı oksijenle kendisini temizleme özelliğine sahiptir. Bu kaplamayla binalar hem estetik görüntüye sahip olmakta, hem de boya-bakım ihtiyacı ortadan kalkmaktadır. Doğal taş gibi değişik görüntülerde üretilebilmektedir. Önemli bir özelliği da yanmaması buz oluşturmamasıdır 14.3.1.8. Diğer Kaplamalar 14.3.1.8.1. Dış Kaplama ( Betonite) Su geçirme özelliğine karşılık nefes alma kabiliyeti (buhar geçirgenliği) mevcut olan kaplamalardır. Bu özelliği karışımındaki akrilik emülsiyonu sağlar. Mat görünüşlü, grenli, grensiz, az grenli vb.olmak üzere çok çeşidi bulunan sıvı bir malzemedir. Çok çeşitli renkleri vardır, dış hava tesirlerine dayanıklı olduğundan dış sıvalar üzerine uygulanır. 11.3.1.8.2. IC Grubu Malzemeler Her türlü yüzeye uygulanan, su ve retubet yalıtımı özelliği olan bir malzemedir. Değişik renklerde, sıvı ve macun halde özel ambalajlarda bulunur. Uygulanan yüzey toz tutmaz, elektrik akımını geçirmez, asit ve alkalilere, darbeye, aşınmaya, ultraviole ışınlarına dayanıklıdırlar. İç ve dış her türlü yüzeylerde izole amaçlı kullanılırlar(Anonymous,1998). 14.3.2. İç Duvar Kaplamaları 14.3.2.1. Kargir Kaplamalar İç duvarlardaki kargir kaplamaları; olarak sıvaları, seramik, çini, hazır sıvaları, yapıyı içten ısı izolasyonu yapmak için kullanılan alçı ve benzeri panoları sayabiliz(Taymaz,1992). 14.3.2.2. Ahşap Kaplamalar İç yüzey duvarlarının estetik görünümünü sağlamak ve çarpma, vurulma, çizilme gibi etkilere karşı duvarları korumak gayesiyle uygulanır. Bu amaçla; kayın, çam, meşe gibi sert ağaçlardan, kanallı, dar ve 110 cm. boylarında hazırlanarak önceden duvara yerleştirilmiş çıtalara çakılarak uygulanırlar. Bu şekilde yapılan kaplamalara lambri denilmektedir. Günümüzde lambri kaplamalar üzeri özel olarak kaplanmış MDF den de yapılmaktadır. Lambrilerin haricinde üzeri ahşap veya polimer esaslı malzemeyle kaplamalı sunta ve MDF den, lambriden daha geniş ve istenen ebatlarda kaplama üretilmektedir(Özcan,2002).
14.3.2.3. İç Kaplama ( Ev-Rok) Adından da anlaşılacağı gibi iç sıva üzerine uygulanır. Elde edilen yüzey silinebilir, deterjanla yıkanabilir, parlatılabilir, darbeye, asit ve alkali çözeltilere dayanıklıdır, renkleri solmaz, ahşap ve kargir yüzeylere uygulanmaktadır(Atmaca ve Çorbacıoğlu,1998). 14.3.2.4. IC Grubu Malzemeler 14.3.2.5. Kağıt Kaplamalar Kargir ve ahşap duvarlar üzerine uygulanabilir. Piyasada çok değişik renkleri vardır.Günümüzün hızla gelişen teknolojik imkanları hayatımızın her alanının renklenmesi konusunda bizlere oldukça fazla alternatifler sunmaktadır. Teknolojik anlamda gelişen ürünler içinde yükseldiği gözlenen duvar kağıtları da bu konuda birbirinden hünerli tasarımcıların sayesinde en görkemli zamanlarından birini yaşamaktadır. Duvar Kağıdı Çeşitleri
VİNİL DUVAR KAPLAMALARI (Vinyl Wallcoverings) 1)Kağıt Tabanlı Vinil Duvar Kağıdı (Paper-backed Vinyl Wallcovering) En yaygın kullanılan ithal duvar kağıdıdır. Kaliteli kağıt üstüne çeşitli metodlarla desen basılır ve PVC ile yekpare kaplanır (Solid veya Expanded). Çok geniş desen ve renk seçeneği ile her türlü mekanlarda kullanılabilinir. Dayanıklı, su geçirmez ve kolayca silinebilirler, hatta fırça ile temizlenir. Bazı ürünlerin yapışkanı sürülmüştür. (pre-pasted / ready-pasted) Özel üretimler hariç genellikle rulo olarak satılır ve rulolar 52/53 cm eninde ve 10 m boyundadır. Ortalama ağırlıkları 150/250 gr/m2 dir. Rulolar üretim sırasında düzgün kesilmiştir, üst üste bindirmeden ve arada boşluk bırakmadan yanyana yapıştırılır. 2)Tekstil Tabanlı Vinil Duvar Kağıdı (Fabric-backed Vinyl Wallcovering) Daha çok yoğun trafik olan mekanlarda tercih edilir. Çok uzun seneler uygun bakım ile yeni gibi kalabilir. Islak sünger ve sabunla temizlenir, darbe ve güneş ışığına karşı dayanıklıdır. Enlerin geniş olması uygulama hızını artırır, ruloların uzun olması ise tavan yüksekliğinden bağımsız olarak firenin azalması anlamına gelir. Yatırım maliyeti diğer vinil kağıtlara göre yüksektir, ancak işletme maliyeti çok düşüktür. Uzun seneler sonra bile aynı desen ve renk tekrar üretilebilir. Uluslararası yangın, ses ve dayanıklılık standardlarına uygun üretimlerdir. İşyerleri, otel, kafeterya-restoran ve hastanaler için önerilir. Talebe göre anti-mikrobik korumalı üretilebilir. DOĞAL DUVAR KAPLAMALARI (Natural Weaves Wallcoverings) Doğal hasır liflerin örgü, sepme veya press şeklinde genellikle kağıt taban üzerine yapıştırılması ile üretilir. Malzemenin doğası gereği, üretimlerde ton ve kalınlık farkı olabilir ve ek yerleri belli olur. Temizliği ve uygulaması dikkatlice yapılmalıdır. 1)Hasır (Grasscloth): En yaygın kullanılan doğal duvar kaplaması tipidir. 2)Mantar (Cork) 3)Kağıt lifleri (Paper Weaves) 4)Çeşitli sert yongalar (mika, porselen, taş vs.) ve metal fiberler TEKSTİL DUVAR KAPLAMALARI (Textile (Fabric) Wallcoverings) Tek bir hammaddeden veya birçok birleşiminden meydana gelebilir. Genellikle kağıt tabanlı duvar kağıtlarıdır. Ancak son zamanlarda ‘non-woven’ taban yaygın olarak kullanılmaktadır. Uygulaması ve bakımı dikkatlice yapılmalıdır. Duvar tekstillerinin bir çeşidi olan ‘non-wovenlar’ duvar kaplaması alanında yeni bir çığır açma yolundadır. Duvar tekstilleri tamamen doğal ipliklerden üretilmiştir, bu yüzden üzerinde statik elektrik oluşmamakta, kir ve is tutmamaktadır. Ayrıca üzerinde çok gelişmiş bir leke koruma sistemi bulunmaktadır. Diğer bir özelliği ise dünya standartlarına göre en yüksek yanmazlık düzeyine sahip olmasıdır. 1) Doğal Lifler a.Pamuk
c.İpek 2) Sentetik Lifler a.Polyester, Akrilik, Poliamid b.Viskoz 1) İpek, saten, yada jakarlı gibi çeşitleri olan bu kaplamalar uygulama, kullanım yada görüntü olarak vinil duvar kağıtlarından çok farklıdır. Çoğu zaman akustik amaçlı duvar kaplaması olarak da kullanılabilir. 2) Bunun tabanı tekstil olup, lif lif ip görüntüsündedir. Vinil tabanlı olup, ağırlığına göre dayanıklılığı gittikçe artan bu tip duvar kaplaması daha çok, insan yoğunluğunun fazla olduğu, hastane, otel, havaalanları ve ofisler de kullanılmaktadır. Bu duvar kaplamaları diğerlerine göre pahalı, ama kullanım süresi açısından çok daha ekonomiktir. KAĞIT TABANLI DUVAR KAĞITLARI (Simplex Wallpapers) Üzerine vinil kaplanmamış gekleneksel duvar kağıdıdır. Uygulaması kolaydır, az nemli bezle temizlenebilir. Kullanım alanları: 1)Genellikle bebek / çocuk odalarında düz tipleri, 2)Dokulu (Textured, Embossed) tipleri ise genel amaçlı ekonomik çözümler için kullanılmaktadır. BOYANABİLİR DUVAR KAĞITLARI (Paintable Textured Wallpapers) Genel olarak cam tekstilden üretilen beyaz dokulu duvar kaplamasıdır. Uygun boya ile boyanır ve dokulu olması nedeniyle farklı görünümler elde edilebilinir. Ses ve ısı izolasyonu sağlar,rutubete karşı maximum dirençlidir, her türlü boya ile boyanabilir boyanın özelliği ne ise malzemede o özelliğe sahip olur, alevi iletmez, desenin dokusuna bağlı olarak 5-15 defa boyanabilir ve çevre dostudur(URL-11). Cam Tekstili Duvar Kaplamaları Cam ipliğinin bir kumaş duyarlığında dokunmasıyla üretilen Cam Tekstili Duvar kaplamaları dünyanın çok fonksiyonel, tek iç mekan kaplamasıdır. Cam tekstili Duvar Kaplamaları bütünüyle doğal ve sağlıklı malzemedir. Kullanıldıkları Yerler -Sağlık Sektörü (Hastaneler, hasta odaları, Muayenehaneler) -Gıda ve Hizmet Sektörü (Restorantlar, Barlar, Cafeler, Oteller, İş merkezleri, Halka Açık Mekanlar) -Eğitim Alanı (Okullar, Kreşler) -Evler ve tüm yaşam mekanlarında (Odalar, Banyo, Mutfak v.b. ortamlar -Sinema, Müze, Sergi Salonu, Mağaza ve Showroom v.b. -Darbelere karşı dayanıklıdır. Yama ve tamir edilebilme kolaylığı sunar. -Yüzey bozukluklarının, ince çatlakların kolaylıkla tamir edilmesini sağlar. -Uzun süreli kullanımlarda küçük bakım giderleriyle çok büyük tasarruf sağlar. -Duvar yüzeyindeki rutubetten doğan kristalleşmeyi (pamuklaşmayı) engeller(URL-12). Hijyeniktir, silinen ve temizlenen dokusuyla mikrop ve bakteri barındırmaz,boyanabilir. Isı ve ses izolasyonu sağar, ısı değişikliğine ve yangına karşı dirençlidir, alev almaz. (DIN4102, A2) Islak mekanlarda rahatlıkla kullanılabilir.DIN 53778'e göre aşınmaya dirençlidir, yama ve tamir edilebilme kolaylığı sağar.Küçük bakım giderleriyle tasarruf sağar, defalarca boyanabilir. Rutubete dayanıklıdır, duvar yüzeylerindeki rutubeti, hava alışverişine uygun yapısından dolayı kristalleşmeyi (küf ve nem) engeller.Boyalı ve boyasız tüm duvar yüzeylerinde kullanılır(URL-13).
Çatı kaplamaları çatıyı dış etkilerden, özellikle yağmur ve kar gibi etkilerden korumak için kullanılmaktadır. 14.4.1. Kiremitler Daha çok pişmiş kilden üretilmekte ise de, cam ve beton gibi malzemelerden de üretilmektedir. Kiremit çeşitleri olarak; alaturka, alafranga, valensiya, granada, üniversal, kırlangıç kuyruğu, modern, çelik, kiremit, beton kiremit vb. sayılabilir. ŞINGIL Şıngıllarda kullanılan temel madde fiberglas şiltedir. Özel bir asfalt bitüm emdirilir ve daha sonra özel bir soğutma işlemi uygulanır. Şıngıllar, seramik işleminden geçirilip renklendirilir, bu yüzden solmazlar. Kum katmanı ise birbirlerine yapışmalarını engelleyerek kolayca taşınmalarını sağlar. Şıngıl örtüsü uygulamadan önce çatı konstrüksiyonunun üzerine bir OSB levhası kaplanır ayrıca su yalıtımını sağlaması için membran kaplama yapılır. Tüm bu işlemlerden sonra şıngıl örtüsü uygulanır. Çatıdaki eğim çok değilse, şıngıl örtüyü çivilerle monte etmek yerine yapıştırıcı da kullanılabilirÇok sık bakım gerektirmez ve karmaşık yüzeylere uygulanması oldukça kolaydır. Nakliye, taşıma ve kullanımda kırılma gibi sorunları yoktur. Çatıya çıkılıp üzerinde yüründüğünde kırılma yapmaz. Şıngıl uygulaması sırasıyla: silisyum kumlu taban yüzey, ısı farklılıklarına en dayanıklı olan bölüm, sıfır nemli cam tülü, UV ışınlarına en dayanıklı bölüm, rüzgara direnci artıran çift katlı şıngıl ve solmayan seramik kaplı granüllü yüzeydir.
Fotoğraf 14.04.: Şıngıl Örtüleri Dikdörtgen, elmas, petek ve yuvarlak dilimli modellerde olan şıngıl örtüler, genellikle kırmızı, yeşil, mavi ve gri renklerde kullanılırlar. 14.4.2. Çimentolu Asbest Levhalar Bu levhalar ağırlık olarak % 80-90 oranında çimentoyla. % 15-20 oranında asbest karışımıyla elde edilirler. Bu levhalar kimyasal tesirlere, yangına, dona çok dayanıklıdır. Isı yalıtımına katkı sağlar, suyu geçirmezler. Düz, ondüleli vb. şekilde (ondulin, eternit vb.) üretilmektedirler(Atmaca ve Çorbacıoğlu,1998). 14.4.4. Metal Levhalar Çatı eğimini az olduğu yüzeylerde kullanılırlar. Birbirleriyle kenetle birleşirler. Hafiftirler, su geçirmezler, ısı farklılığında çalışırlar, bazılarının paslanmaları söz konusudur, yağmur ve dolu yağışına çok ses yaparlar, boyanabilirler. Günümüzde çok yoğun olarak kullanılmamaktadır. Bu malzemelere; galvanizli saç, alüminyum, çinko, bakır, kurşun levhalar sayılabilir. Kurşun daha çok kubbeli çatılarda (cami, tarihi yapılar vb. ) kullanılmaktadır(Atmaca ve Çorbacıoğlu,1998). 14.4.5. Cam Çatı Örtü Malzemeleri Cam levhalar; kırılgandırlar, ısı ve sesi iletirler, kirlendiklerinde temizlenmeleri zor olanları vardır, bunun yanında örttükleri yüzeyi çok iyi aydınlatırlar. Çatıyı camla örtmek için özel sistem yapmak gerekir. Boyut olarak asbest levhalara benzerler. 14.4.6. Cam Elyaflı Polyester Levhalar Kimyasal maddelere, her türlü dış tesirlere, darbeye dayanıklı, esnek, hafif, saydam veya yarı saydam, değişik renklerde üretilen bir malzemedir. Tüm bunlara rağmen ısı ve güneş etkisiyle renklerde solma olmaktadır.Günümüzde kullanım alanları artmaktadır. 14.5. TAVAN KAPLAMALARI Tavanlarda; estetik görünüm, ısı veya ses yalıtımı, mevcut kötü görünümleri gizleme vb. nedenlerle kaplama yapılır. Kaplama malzemesi olarak; ahşap, ahşap sanayi ürünleri, alçı levhalar, ısı yalıtım malzemeleri vb. sayılabilir. 14.6. DİĞER KAPLAMALAR Sayılan bu kaplamaların malzemelerinin haricinde, önceden piyasaya sürülen ve günümüzde pek kullanılmayan, aynı zamanda yeni piyasaya çıkarılan pek çok kaplama malzemeleri vardır. Teknolojinin gelişmesine paralel olarak piyasaya sunulan yeni kaplama malzemeleri inşaatçıların ve kullanıcıların beğenisine sunulmakta, bunların bazıları kullanılmakta, bazıları da beğenilmeyerek pek kullanılmamaktadır. EK 1.: Türkiye Isı Haritası 
EK2.:Bazı Isı Yalıtım Uygulama Detayları ISI YALITIMI UYGULAMA DETAYLARI
19 - TERAS ÇATILAR (3A-YÜRÜNEN TERAS ÇATILAR-3B–YÜRÜMEYEN TERAS ÇATILAR-3C-YÜRÜNMEYEN TERAS ÇATILAR) 3A
3B VE 3C
NOT : TERAS ÇATI ÜZERİNDE ISI YALITIMIN PARAPET ALNINA DÖNDÜRÜLEREK ISI KÖPRÜLERİNİN ÖNLENMESİ TAVSİYE EDİLİR. Yüklə 1,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
