Фирузя мяммядли

Validə Hüseynova. 
Məşhur «Azərbaycan qızıyam» şeiri-
nə yazılan mahnısı ilə dillər əzbəri olmuşdu. 
Rüzgar Əfəndiyeva.
Ən incə, ən lətif mahnı mətnlərinin 
müəllifi. Onun poeziyasının ruhunda elə bir musiqi vardı ki, 
heç bir bəstəkar bu şeirlərin yanından etinasız ötüb keçə bil-
mirdi. 
Südabə ġəfa.
O həm də bəstəkar idi. Onun bəstələdiyi 
mahnılar insan ruhunun həqiqi mənada ləziz qidası idi. Çox tə-
əssüf ki, o mahnılar bugünki gənclərin ifasında eşidilmir. 
Rəfiqə Hüseynova.
İncə, lətif məhəbbət şeirləri ilə se-
çilirdi. Məhəbbətin özü qədər şirin duyğular şairidir Rəfiqə 
xanım. 
Kamilə Nemət. 
Bu xanımın şeirləri də taleyi kimi müəm-
malarla zəngin idi. Poetik tapıntıları həm şeirlərin deyim tər-
zində, həm də mövzu axtarışlarında boy verirdi. 
Sonrakı illərdə Ofelya Babayeva, Nurəngiz Gün, Zərxa-
nım Ülvi, Zərifə Cahangirli kimi istedadlı xanımlar gəldi şeir 
sənətimizə. Hər biri – öz səsi, öz sözü, öz nəfəsi ilə. 
Biz xoşbəxt idik ki, bədii söz sənətinin bu axar-baxarlı 
bağçasının söz demək yolunda oxuyub-öyrənməkdən, yazıb-
yaratmaqdan usanmırdıq. «Hər addımda burnumuzdan vursa 
da», bu yol bizi elə «sehirləmiş, elə cadulamışdı» ki, «bəzən 
geriyə yol yoxdur!» hökmü qarşısında ancaq irəlini görür, irəli-
yə can atırdıq. Şəxsən mən heç vaxt poeziyanın mənə verəcəyi 
imtiyazlar, şan-şöhrət barəsində düşünməmişəm. Sadəcə, tək 

---

Firuzə Məmmədli 
210 
bircə övladı olan ananın öz övladının başı üstündə əsdiyi kimi 
əsməyə, qoruyub saxlamağa çalışmışam onu. Tanrının mənə 
ünvanladığı söz sehrini – mənəviyyatımı, şəxsiyyətimi, təmiz 
tutmağa, dünyaya, insana, dosta inamımı, etibarımı itirməməyə 
çalışmışam. Xəyanət də görmüşəm, ikiüzlülülk də, düşmənçilik 
də görmüşəm, biganəlik də. Yava söz eşidəndə qulağıma inan-
mamışam. «Bəlkə səhv eşitdim». Amma olub ki, dost, rəfiqə 
dediyim adamdan eşitdiyim belə sözlər illərlə qəlbimdə qalan, 
məni incidən, məni ağrıdan göynərtiyə çevrilib. Göynəmişəm 
ona ki, bu sözü mən inanıb etibar etdiyim, həmişə yaxşılığını 
istədiyim və bunun üçün cəhd etdiyim adamdan eşitmişəm. 
Göynəmişəm ona ki, niyə bu sözün sərt cavabını ona həmin 
dəqiqə verməmişəm. Bəlkə «dost» bildiyimi itirmək istəməmi-
şəm?! Amma əgər bu sözü deyən adam utanmadan, çəkinmə-
dən səni yamanlayırsa, sındırırsa, ona «dost» demək olardımı?! 
Deyəsən mətləbdən çox uzaq düşdüm. Söhbət bizim ədəbiyyata 
gəldiyimiz ədəbi mühitdən gedirdi. O mühitdən ki, oxumaq 
üçün həvəs, öyrənmək üçün ümid və maraq vardı. Ələbəttə, on-
da da orta səviyyəli əsərlər yaradılırdı, oxuyurdun və dərhal sə-
viyyə barəsində aydın təsəvvürün olurdu. Odur ki, belə əsər-
lərlə tərbiyələnmək, zövqümüzü korlamaq istəmirdik. Amma 
belə nümunələr az idi. Çox az. Bizim ədəbi mühitimiz bizim 
yaradıcılığımıza istiqamət verən zirvələr idi.
Şairlik nədir? Şairlik üçüncü gözə malik olmaqdır. 
O gözə ki, insanın alnında olur. O gözə ki, baxmır, amma 
görür. O gözə ki, toxunmur, amma duyur. O gözə ki, əşyaların 
alt yapısını görür. Heç kəsin görmədiyini, görə bilmədiyini 
görür. Görür və gördüyünü poeziyanın cövhərinə çevirir. Bax, 
belə bir mühit idi bizi yazıb-yaratmağa həvəsləndirən ədəbi 
mühit...
Mən bilmədiklərimi mövcud ədəbi mühitdən öyrənməyi 
ar bilmirdim. Çünki mən heç vaxt heç bir poeziya dərnəyində 
iştirak etmirdim, heç bir ədəbi məclisdə olmamışdım. Sadəcə 
olaraq, mənim buna vaxtım yox idi: Tələbə vaxtı bazar günləri 

---