"İqtisadiyyatı güclü olan dövlət hər şeyə qadirdir". "Biz neft kapitalını insan kapitalına çevirməliyik"
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 195
- Loqistika problemləri.
- Lokallaşma və dil baryeri problemləri.
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 196
- - Beynəlxalq ödəniş sistemlərinin daha da təkminləşdirilməsi.
- - Sahibkarların beynəlxalq elektron ticarətə olan marağının artırılması.
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 197
|
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 194 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan hansı məhsullara tələbat olduğu barədə məlumat əldə etmək mümkündür. Bu isə, sahibkara istehsala başlamazdan öncə məhsul seçim etməkdə və həmin məhsula hansı iqtisadiyyatlarda daha çox tələb olması barədə məlumatlar toplanmasında və gələcək ixrac proseslərini daha peşəkar şəkildə tənzimlənməsində böyük dəstək olur.
2018-ci ilin birinci rübündən başlayaraq www.azexport.az portalının operatoru olduğu Azərbaycan Respublikası İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi Azərbaycan sahibkarlarına Sərbəst Satış Sertifikatının verilməsinə start verib. Beynəlxalq ticarətdə yeni tətbiq olunan Sərbəst Satış Sertifikatı bir çox ölkələrdə məcburi xarakter daşıyır. Sertifikatı insan orqanizmi ilə təmasda olan qida, tekstil, kosmetika, tibbi cihazlar gigiyenik vasitələr və s. məhsulların dövriyyəsində təhlükəsizliyin təmin edilməsi üçün tətbiq edilir. Artıq ölkədə iri qida və kosmetika vasitələri istehsalçısı olan müxtəlif şirkətlər tərəfindən 200-dən artıq sertifikat əldə olunub (3). Sertifikatların əldə olunması Filippin, İndoneziya, Dominikan, Çin, Yaponiya, Birləşmiş Ərəb Əmirliyi kimi Okeaniya və Körfəz ölkələri ərazilərinə məhsul ixracını asanlaşdırıb. Bu isə “Made in Azerbaijan ” brendi adı altında istehsal olunan məhsulların www.azexport.az portalı vasitəsi ilə ənənəvi bazarlarla yanaşı yeni bazarlara da çıxış imkanları yaradıb. Ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsində əldə olunan ən son nailiyyətlərdən və nəqliyyat-loqistika imkanlarından səmərəli istifadə etməklə, biznes və investisiya mühitinin əlverişliliyinin artırılması, ölkəmizin beynəlxalq reytinqlərdə mövqeyinin daha da yaxşılaşdırılması, ixrac potensialının yüksəldilməsi, transsərhəd ticarətin, o cümlədən elektron ticarətin əhatə dairəsinin genişləndirilməsi istiqamətində çoxşaxəli işlər görülməkdədir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Rəqəmsal Ticarət Qovşağı kimi Azərbaycan Respublikasının mövqeyinin gücləndirilməsi və xarici ticarət əməliyyatlarının genişləndirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Fərmanı ilə yaradılan Rəqəmsal Ticarət Qovşağının üstünlüyü ondan ibarətdir ki, Azərbaycan biznesin tətbiqi məqsədilə digər ölkələrin vətəndaşları üçün rəqəmsal mobil və elektron e- və m-Rezident layihəsini tətbiq edən ilk ölkə hesab edilir. Həmçinin Azərbaycan sahibkarları xarici biznes tərəfdaşları arasında sənədlərin real vaxt rejimində elektron formada tərtibinə və imzalanmasına imkan verir. Rəqəmsal Ticarət Qovşağı vasitəsi ilə sahibkarlar ixrac edəcəyi məhsullara “Online Vahid İxrac Ərizəsi”* əsasında müraciət etməklə ixrac üçün tələb olunan bütün icazə sənədlərini əldə edə bilirlər. Rəqəmsal Ticarət Qovşağı daxilində elektron gömrük bəyannaməsinin doldurulması və ixrac təşviqi məbləğinin alınmasını xidmətləri də təqdim olunmuşdur. İxrac üçün tələb olunan sənədlərin “Online Vahid İxrac Ərizəsi” vasitəsi ilə alınması prosedurlarının icrasında məmur-sahibkar təmasını minimuma endirərək, sənədlərin icra müddətini bir neçə dəfə azaldır. Dünyada ilk olaraq Azərbaycanda təqdim olunan xidmət sahibkarlara yalnız bir “online ərizə” ilə müraciət edərək sərbəst satış sertifikatı, beynəlxalq baytarlıq sertifikatı, fitosanitar sertifikat, keyfiyyət sertifikatı, mənşə sertifikatı, kökünün kəsilməsi təhlükəsi olan vəhşi fauna və yabani flora növlərinin ixracı üçün icazə, mədəni sərvətlərin ixracı üçün mədəni sərvətin mühafizə şəhadətnaməsi və dini təyinatlı ədəbiyyatın (kağız və elektron daşıyıcılarda), audio və videomaterialların, malların (məmulatların) və dini məzmunlu başqa məlumat materiallarının ixracına razılıq verilməsi kimi sənədləri əldə etmək imkanı təqdim edir. Ağır sənaye və maşınqayırmanın inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsinin 3.1.1-ci “İnvestisiya məlumat bankının yaradılması və mütəmadi təhlillər nəticəsində yenilənməsi” tədbirinin icrasına əsaslanaraq www.enterpriseazerbaijan.com portalı istifadəyə verilmişdir (8). Mütəmadi olaraq yeni məlumatlar əlavə olunan portal, istifadəyə rahat, təhlükəsiz, sürətli və əlverişli məkan olaraq Azərbaycandakı investisiya layihələri, startaplar, əmlak, səhm, torpaq və digər aktivlər barədə məlumat bankıdır. Hazırda dünyada gəlir gətirmək üçün potensial layihələrə yatırım etmə axtarışında olan trilyonlarla dollar sərbəst maliyyə vəsaiti var. Xarici investorlar tərəfindən bu vəsaitlərin iqtisadiyyatımıza investisiya olunması üçün Azərbaycanda münbit şərait yaradılmış və daim dövlət dəstəyi göstərilmişdir. İndiyədək iqtisadiyyatımıza cəlb olunmuş 125 milyard ABŞ dollarından artıq xarici sərmayədə heç bir ciddi problem yaşanmaması bunu deməyimizə imkan verir (9). Aparılan kompleks tədbirlər nəticəsi olaraq ölkədə informasiya-komunikasiya texnologiyaları- nın tətbiq olunması ilə beynəlxalq elektron ticarətin irəliləməsində uğurlar əldə olunmuş və bunun fonunda da strateji yol xəritələrində əsas hədəflərdən olan iqtisadiyyatın diverfikasiyası, sahibkarlığın inkişafı, ixracyönümlü yeni məhsulların istehsalı, kənd təsərrüfatı məhsullarının dərin emalı kimi mühüm məqsədlərə nail olunmuşdur.
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 195 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan Azərbaycanda beynəlxalq elektron ticarətin problemləri Müasir bazar iqtisadiyyatı şəraitində beynəlxalq elektron ticarət geniş imkanlar qazanıb. Dünya üzrə statistik nəticələrə nəzər yetirdikdə, elektron ticarətin istər lokal bazarlarda istərsə də beynəlxalq bazarlarda sürətlə genişləndiyini müşahidə edə bilərik. Hazırda satıcıdan - alıcıya bir başa dövriyyələrin həcmi 1,3 trilyon ABŞ dolları, şirkətlər arası satış dövriyyə isə 15 trilyon ABŞ dollar təşkil edir (10). Aparılan təhlillərin nəticəsi olaraq 2018- ci il üzrə inkişaf etməkdə olan ölkələrin ümumi ticarət dövriyyəsinin 40%-nı elektron ticarət təşkil edəcəyi bildirilir. Son illər ölkədə elektron ticarət sahəsində həyata keçirilən islahatların nəticəsi olaraq yüksək artım dinamikası müşahidə olunmaqdadır. Belə ki, 2016-cı ildə Azərbaycanda pərakəndə elektron ticarət dövriyyəsi 25 milyon 613 min manat, 2017-ci ildə isə 46 milyon 227 min manat olub (11). Hazırda BMT-nin Ticarət və İnkişaf Konfransının (UNCTAD) B2C elektron kommersiya indeksində Azərbaycan 144 ölkə arasında 68-ci yerdə qərarlaşıb (12). Müasir informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından istifadə etməklə ixracyönümlü müəssisənin iqtisadi fəaliyyəti daha məhsuldar və sərfəli hala gəlir, lakin ölkəmizdə beynəlxalq elektron ticarətin imkanları kifayət qədər geniş tətbiq olunmur. Bu əsasən aşağıda sadalanan problemlərdən qaynaqlanır.
infrastrukturunun inkişafında mühim rol oynamışdır. Əhəmiyyətli ticarət yolları ilə əhatə olunan marşrutlar üzrə Rusiya-Hindistan, İran-Qara Dəniz, Mərkəzi Asiya-Qara Dəniz, Çin-Avropa, Mərkəzi Asiya-Avropa, İran-Rusiya ticarət əlaqələrinin inkişafı üçün regionun əsas xətlərindəndir. Ölkəmizdə hava nəqliyyatının inkişafı sahəsində də bir çox mühim işlər görülməkdədir. Hazırda Azərbaycan Hava Yolları tərəfindən 25-dək istiqamətdə müntəzəm yük daşımaları həyata keçirilməkdədir (13). Beynəlxalq elektron ticarətin bir qismini “satıcıdan – alıcıya” prinsipi ilə həyata keçirildiyini nəzərə alsaq loqistikada avia xidmətlərin rolu böyük olduğunu deyə bilərik. Belə ki, beynəlxalq elektron ticarət portalları vasitəsi ilə daxil olan kiçik həçmli sifarişlərin çatdırılması əsasən ölkəmizdə fəaliyyət göstərən yerli və xarici poçt daşınması xidmətləri təqdim edən şirkətlər tərəfindən həyatə keçirilir. Hazırda Bakıdan Rusiyanın Moskva şəhərinə 1 kq qədər çəkisi olan bağlamanın DHL şirkəti tərəfindən çatdırılması 134 AZN, 200 qrama qədər olan sənədlərin çatdırılması isə 98 AZN təşkil edir (14). Bakıdan Rusiyanın Moskva şəhərinə 1 kq qədər çəkisi olan bağlamanın EMS şirkəti tərəfindən çatdırılması 61 AZN, 500 qrama qədər olan sənədlərin çatdırılması isə 47 AZN təşkil edir (15). Halbuki xaricdən ölkəyə daşınma xərcləri 1 kq üçün 5-7 AZN arası dəyişməkdədir. Eyni zamanda Bakıdan dünyanın müxtəlif istiqamətlərinə Azərbaycan Hava Yolları tərəfindən həyata keçirilən yük daşımaları üzrə tariflərə nəzər yetirdikdə, uçuş məsafəsindən asılı olaraq 1 kq üzrə qiymətlər 5-7 AZN arası dəyişdiyini müşahidə edirik. (13) Aparılan araşdırmalar onu deməyə imkan verir ki, ölkədə fəaliyyət göstərən yerli və xarici poçt daşıma xidmətləri Azərbaycan Hava Yollarının təqdim etdiyi yük yerlərini aşağı tariflərlə icarəyə götürərək, xidmətdən istifadə edən vətəndaşlara dəfələrlə yüksək qiymətə təqdim edir. Beynəlxalq daşımalarda bu kimi faktların mövcudluğu elektron ticarətin inkişafına əngəl törədən real faktorlardan biridir. Lokallaşma və dil baryeri problemləri. Elektron ticarət platformalarının tətbiqi daha az maliyyə və zaman resursu sərf edərək, xarici bazarlarda yeni potensial müştərilərə çatmağa imkan yaradır. Lakin, yeni bazarlara xitam etmək heç də hər zaman asan olmur. Bir çox istehsalçılar məhsulların lokallaşdırılmasında mühim problemlərlə qarşılaşırlar. Düzgün seçilməyən brend adını buna misal çəkmək olar. Məsələn, aparıcı avtomobil istehsalçılarından olan Toyota, Hyundai və s., kimi məhşur brendlər bazara daxil olmazdan öncə ixrac edəcəkləri məhsulun həmin ölkənin dilində hansı məna kəsb etməsini araşdıraraq ona uyğun ad seçimi edir. Elə təsadüfi deyil ki, eyni avtomobil markasının adları qonşu olan iki ölkədə fərqli ola bilir. Azərbaycan sahibkarlarının xarici bazarlarda elektron ticarət platformaları vasitəsi ilə təmsil olunmada başlıca problemlərdən dil bariyerini qeyd edə bilərik. Beynəlxalq elektron ticarət platformalarına inteqrasiya olunduqda, istehsalçı öz məhsulu barədə ən azı ingilis və rus dillərində olmaqla, geniş məlumat təqdim etməlidir. Əsasən bölgələrdə yeləşən sahibkarlıq subyektlərində kadrların dil bilikləri beynəlxalq elektron ticarət platformalarına istehsal olunan məhsullar barədə xarici dillərdə məlumatların yerləşdirilməsinə və işgüzar yazışmaların aparılmasına kifayət edəcək qədər olmur. Bu isə praktikadan da göründüyü kimi külli miqdarda ixrac sifarişlərinin dil baryeri səbəbindən reallaşmaması ilə nəticələnir. Fotoşəkil seçimi. Yeni bazarlarda beynəlxalq elektron ticarət platformaları vasitəsi ilə uğur əldə etmək üçün yalnız yüksək keyfiyyətli məhsul və ya xidmət təklif etmək kifayət etmir.
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 196 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan Sadalananlarla yanaşı xidmət və ya məhsulun fotoşəkili yerli əhalinin dilinə, dininə və s., faktorlara uyğunlaşdırılmalıdır. Məhsulun fotoşəkili potensial alıcının diqqətini cəlb edən və satıcı barədə ilk fikir formalaşdıran amildir. Araşdırmalar onu göstərir ki, sahibkarlar beynəlxalq elektron ticarət platformalarına əlavə olunan məhsulların fotoşəkillərinin keyfiyyətli olmasına diqqət etmirlər, bu isə eyni səhifədə yanaşı yayımlanan məhsulla rəqabətdə məğlub olaraq potensial alıcıların itirilməsinə səbəb olur.
Azərbaycan Respublikasında informasiya–kommunikasiya texnologiyalarının müxtəlif sahələrdə uğurla tətbiq edilərək inkişaf etdirilməsi- ölkənin ümumdünya elektron məkanına daha sürətli inteqrasiyası və elektron hökumət, beynəlxalq elektron ticarət kimi sosial və iqtisadi fəaliyyətin yeni formalarının təşəkkül tapmasına yol acmışdır. Milli Strategiyada (16) hədəf qoyulan məqsədlərdən də bəlli olduğu kimi, bu sahənin inkişafı dövlətin xüsusi diqqətindədir. Bütün bunlara baxmayaraq sahənin davamlı inkişafında sahibkarlıq subyektlərinin rolu böyükdür. Belə ki, yaradılan münbit şərait sahibkarlar tərəfindən tam olaraq istifadə olunarsa daha effektiv və yüksək nəticələr əldə olunar. Elektron ticarətin inkişafı sahibkarlığın tərəqqisinə dəstək göstərməklə yanaşı, sonda ölkəmizin iqtisadiyyatının davamlı yüksəlişinə öz töhfəsini verəcək. Aparılan araşdırmaların yekunu olaraq səhənin davamlı inkişafının təmin olunması üzrə təklifləri aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq olar: - Beynəlxalq ödəniş sistemlərinin daha da təkminləşdirilməsi. Beynəlxalq ödənişlər ixrac prosedurlarının əsas aspektlərindəndir. Belə ki, sahibkar məhsul və ya xidmət ixracı qarşılığında müəyyən gəlir əldə etməyi planlayır. İstehlakçılar isə hər hansısa məhsul və ya xidmətin əldə olunması qarşılığında müəyyən ödəniş edir. Ödənişlər bank hesabı, kredit kartları, elektron pul kisəsi və ya digər vasitələrlə aparılır. Beynəlxalq təcrübədə - “freelancer” olaraq xidmət ixracı ilə məşğul olan və ya beynəlxalq elektron ticarət portalları vasitəsi ilə xaricdən sifariş alan səxslər ödənişlərin Paypal sistemi vasitəsi ilə aparılmasına üstünlük verirlər. Təəssüf ki, PayPal sistemi Azərbaycandan olan istifadəçilərə yalnız ödənişlərin aparılması imkanı yaradılmışdır (17). Hazırda PayPal sistemin vasitəsi ilə ödənişlərin qəbul olunması prosesinin hüquqi tənzimlənməsi aparılmaqdadır. Sistemin istifadəyə verilməsi beynəlxalq elektron ticarətin aparılması, “freelancer” sahəsinin inkişaf etdirilməsi və gənclərin özünəməşğulluğunun dəstəklənməsinə müsbət təsir edəcəkdir.
əhəmiyyətli rəqəmsal ticarət qovşağı kimi Azərbaycan Respublikasının aparıcı mövqeyini daha da gücləndirilməsi və Azərbaycanda elektron ticarətin hüquqi və infrastruktur bazasını beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılması prosesləri daim davam etdirilməkdədir. Müntəzəm olaraq müxtəlif dövlət qurumları tərəfindən təlimlər, seminarlar və görüşlər təşkil olunaraq sahibkarlara elektron ticarətin uğurla aparılmasının yolları izah olunur. Azərbaycan Respublikası İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Bakıda “Azərbaycanın Rəqəmsal Ticarət Qovşağı: İnkişaf perspektivləri” mövzusunda beynəlxalq konfrans təşkil edilib. 2017-ci ilin 19 Oktyabr tarixində keçirilən tədbirdə Avropa İttifaqı, Dünya Bankı, UNDP başda olmaqla beynəlxalq təşkilatlar, Rusiya, Estoniya, ABŞ, Polşa, İsveçrə, Əfqanıstan, Çin, Mərakeş, Ukrayna və digər ölkələrdən biznes nümayəndələr, habelə Azərbaycanın dövlət qurumlarının və ictimai təşkilatların təmsilçiləri iştirak ediblər. Konfransda rəqəmsal ticarət qovşaqlarının inkişafı ilə bağlı ümumi konsepsiya, bu sahədə əməkdaşlıq, elektron imzaların tətbiqi və qarşılıqlı tanınması mövzusunda təqdimatlar olunub (18). Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2014-cü il 2 aprel tarixli 359 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında informasiya cəmiyyətinin inkişafına dair 2014-2020-ci illər üçün Milli Strategiya” - da elektron ticarətin inkişafı ilə bağlı hədəflərə əsaslanaraq “2018-ci il sentyabrın 24-25-də Bakı Elektron Ticarət Forumu - “BEF-2018” beynəlxalq tədbir keçirilmişdir. Elektron ticarətin inkişafına təkan verəcək forumda 300-dən artıq yerli və beynəlxalq iştirakçı tərəfindən ziyarət qeydə alınıb. Forum çərçivəsində təşkil olunan tədbirlər sırasında tanınmış beynəlxalq ekspertlər tərəfindən E-ticarət bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi üzrə xüsusi sessiya (master-klass) təşkil olunub (19). Təəssüf ki, ölkədə aparılan iqtisadi islahatlara və sahəyə dövlət tərəfindən göstərilən qayğı və diqqətə baxmayaraq sahibkarlar beynəlxalq elektron ticarət platformalarının imkanlarından istifadə etməyə yetəri qədər maraqlı deyillər. Gəlir əldə etmək məqsədi ilə investorlar əsasən tikinti, xidmət sektorlarına və ya ticarətin ənənəvi formalarına investisiya yatırmaq barədə düşünürlər. İntellektual, innovativ biznesə və elektron ticarətə yatırım etmək istəyinə maraq lazımı səviyyədə deyil. Əlbətt ki, THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 197 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan müasir informasiya–kommunikasiya texnologiyalarına yetəri qədər investisiya olunmamasının bir çox səbəbləri var. İnvestor ilk olaraq yatırım edəcəyi sahədən tez bir zamanda gəlir əldə etməyi planlaşdırır. Lakin, elektron ticarət bir qədər zaman tələb edən sahədir. Buna baxmayaraq sahibkarlar bilməlidir ki, elektron ticarətdə qaz, işıq, su kimi kommunal xərclər və ya icarə haqqı ödənişləri yoxdur. Bütün proseslər informasiya-kommunikasiya texnologiyaları vasitəsi ilə dünyanın istənilən nöqtəsindən idarə oluna bilər. Sahəyə marağın artırılması məqsədi ilə konkret maarifləndirmə işləri aparılmalıdır. Bu işlərin aparılmasında media və vətəndaş cəmiyyəti aktiv olmalı və dövlətə sahənin inkişafında dəstək olmalıdır. Sahibkarlarla maarifləndirmə işləri aparmaq, video roliklər hazırlamaq, görünən işin qrafik təsvirdən ibarət olmadığını və onun arxasında maliyyə, zaman, əqli resursların dayandığını izah etmək lazımdır. Yalnız bundan sonra ölkədə beynəlxalq və lokal elektron ticarətin tam tərəqqisinə nail olmaq olar. İSTIFADƏ EDILMIŞ ƏDƏBIYYATLAR: 1.
Azərbaycan Respublikasının “Azərbaycan Respublikasında elektron ticarətin təşkili və həyata keçirilməsinin hüquqi əsaslarını, onun iştirakçılarının hüquq və vəzifələrini, habelə elektron ticarət haqqında qanunvericiliyin pozulmasına görə məsuliyyəti müəyyən edən” Qanunu, Bakı, 10 may 2005-ci il, https://e- qanun.az/alpidata/framework/data/10/f_10406.htm 2. “Azərbaycan Respublikasında istehsal olunan malların vahid məlumat bazasının yaradılması haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, Bakı, 21 sentyabr 2016, https://president.az/articles/21139 3.
http://iqtisadiislahat.org/expor 4.
“Rəqəmsal Ticarət Qovşağı kimi Azərbaycan Respublikasının mövqeyinin gücləndirilməsi və xarici ticarət əməliyyatlarının genişləndirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı, Bakı, 23 fevral 2017, https://president.az/articles/22892 5.
“Qeyri-neft sektorunda rəqabətqabiliyyətli daxili istehsalın dəstəklənməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, Bakı, 19 sentyabr 2018, https://president.az/articles/30044 6. “Milli iqtisadiyyat və iqtisadiyyatın əsas sektorları üzrə strateji yol xəritələrinin təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı, Bakı, 06 dekabr 2016, https://president.az/articles/21953 7.
https://azexport.az/ 8.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2016-cı il 6 dekabr tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında ağır sənaye və maşınqayırmanın inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi” , https://president.az/articles/22139 9.
http://finans.az/xeber/vusal-qasimli-enterpriseazerbaijan-com-portali-azerbaycana-sermaye-celbini-daha-da- suretlendirecek.html 10. https://belretail.by/article/mirovoy-ryinok-ecommerce-po-itogam-goda-sostavil-trln 11. www.stat.gov.az 12. https://unctad.org/en/Pages/Home.aspx 13. “Silkwayairlines”:http://www.silkwayairlines.com/index.php/az/g-lis-v-ucus/flight-schedules 14. DHL Bakı ofisi/məlumat mərkəzi +994 12 493 47 14 15. EMS Bakı ofisi/məlumat mərkəzi + 994 12 598 43 98 16. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2014-cü il 2 aprel tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında informasiya cəmiyyətinin inkişafına dair 2014-2020-ci illər üçün” MİLLİ STRATEGİYA 02 aprel 2014, Bakı, https://president.az/articles/11312 17. https://www.paypal.com/us/home 18. https://azertag.az/xeber/Azerbaycanin_Reqemsal_Ticaret_Qovsagi_ilk_beynelxalq_konfransini_kechirecek-1102318 19. http://www.mincom.gov.az/az/view/news/393/baki-beynelxalq-elektron-ticaret-forumu-oz-ishini-yekunlashdirib THREADS ON THE WAY OF THE MARKET EFFICIENCY Ali N. Hasanov Azerbaijan State University of Economics (UNEC) Ali.h_1999@mail.ru
Nowadays, market economy has some trouble especially in the emerging countries. Poor knowledge about the market conditions and contemporary financial systems violates market efficiency in the developing countries. Market especially fails when something destroys a competition. Competition is a vital thing for the open market economy. Because of this, we will discuss some reasons why the level of competition decreases and what affects to the competitive forces. Aim of this article is to show the reasons and solutions of the market failures in the world.
|