Məmmədov N. R.,Aslanov Z. Y.,Seydəliyev İ. M.,Hacızalov M. N.,Dadaşova K. S
Yüklə 7,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 7.2. Cihaz interfeysl əri
|
Fəsil 7 PROQRAMLAŞDIRILAN ÖLÇMƏ VASİTƏLƏRİ 7.1. Ümumi məlumatlar
Proqramlaşdırılan ölçmə vasitələrinə sistemdə tətbiq imkanı olan - ölçmə sisteminə qoşula bilən rəqəmsal ölçmə cihazları aiddir. Belə ÖV sistemin standart kanalına qoşulma imkanına malikdir və bu kanalla mübadilə qaydalarını dəstəkləyir. ÖV-nin sistemə qoşulma qaydaları interfeys 239
anlayışına daxildir. İnterfeys bir çox hallarda ÖV-nin qurulmasının və istifadəsinin səmərəliliyini müəyyənləşdirir. Proqramlaşdırılan ÖV-nin üç əsas qrupunu qeyd edək: • kanalla verilən əmrlərin köməyi ilə rejimləri idarə oluna bilən cihazlar - proqramla idarə olunan cihazlar; • idarəetmə qurğusu mikroprosessor modullarının bazasında qurulan cihazlar - proqramlaşdırlan ölçü cihazları; • ölçmə funksiyaları EHM-də proqram vasitələri kimi reallaşan cihazlar - virtual ölçü cihazları. Cihazların birinci qrupu qəti idarəetmə məntiqinə malikdir, bir neçə rejimdə işləyə bilir: müxtəlif kəmiyyətləri ölçmək; müxtəlif diapazonlarda ölçmələri yerinə yetirmək; ə mrə görə ölçmələri yerinə yetirmək. Cihazın idarə edilməsi, bir qayda olaraq, həm üz panelindən, həm də kanal vasitəsilə həyata keçirilə bilər. Cihazların ikinci qrupu cihazın bütün modullarını (üz panelində idarəetmə və əksetdirmə orqanları, ölçmə çeviriciləri və cihazın kanalları) idarə edən mikroprosessor idarəetmə blokuna malikdir. O, kanalla mübadilə rejimini dəstəkləyir. Mikroprosessor idarəetmə bloku xüsusi vasitələrin köməyi ilə, yaxud kanal vasitəsi ilə proqramlaşdırıla və yenidən proqramlaşdırıla bilir. Mikroprosessorların tətbiqi ölçmə qurğularının imkanlarını xeyli genişləndirmiş, yeni funksional imkanların reallaşmasına imkan vermişdir. Ölçmə vasitələrinin yaradılmasında mikroprosessorların tətbiqinin ə sas üstünlüklərini sadalayaq. 1.Cihazların metroloji xarakteristikalarının yaxşılaşması. Cihazın (ölçmə kanalının) tərkibində mikroprosessorun olması xətanın sistematik və təsadüfi tərkib hissələrini azaltmağa imkan verir. Sistematik tərkib hissə öz-özünü kalibrləmə prosedurunu daxil etmək yolu ilə azaldıla bilər: sistematik xətanın addittiv və multiplikativ tərkib hissələri təshih olunur (düzəldilir). Təsadüfi xətaların təsiri çoxdəfəli ölçmələr aparmaqla azaldıla bilər.
240
2. Cihazların imkanlarının genişlənməsi (bir neçə ölçmə alqoritminin reallaşması, funksiyalarının yenidən proqramlaşdırılması). 3. Dolayı ölçmələrin dəqiqliyinin yüksəlməsi (analoq yox, rəqəm şəklində hesablama əməliyyatlarının yerinə yetirilməsi hesabına). Həm də mürəkkəb obyektlərin çox sayda göstəricilər üzrə tədqiqi üçün vacib olan birgə və məcmuu ölçmələr həyata keçirilə bilər. 4. Ölçülən kəmiyyətlərin statistik xarakteristikalarının (riyazi gözləmə, dispersiya) əldə edilməsi. 5. Cihazların xarici ölçülərinin və tələb etdiyi gücün azalması (idarəetmə blokunda inteqral mikrosxemlərin korpuslar sayının ixtisar edilməsi hesabına). 6. Cihazların etibarlılığının yüksəlməsi (lehimlənən və ayrıla bilən birləşmələrin sayının azalması hesabına). 7. İşləmələrin müddətinin qısalması (idarəetmə qurğularının proqramlaşdırılması və
yenidən proqramlaşdırılması). 8. Cihazın ölçmə sisteminin tərkibinə qoşulma məsələsinin asanlaşması (nəticələrin mikroprosessor idarə blokunun yaddaşında toplanmasının təşkilinin və sistem interfeyslərindən birinin realizasiyasının mümkünlüyü). 9. Ölçmə nəticələrinin riyazi funksiyalarının, o cümlədən nəticələrin xətasının hesabını əldə etmə imkanı. 10. Dinamik ölçmələrin və tarixi müəyyən olunmaqla ölçmələrin həyata keçirilməsinin mümkünlüyü. Cihazların üçüncü qrupu mikro EHM üçün obyekt - istiqamətli proqramlaşma sistemlərinin geniş yayılması ilə ə laqədar meydana gəlmişdir. O, öz idarəetmə və informasiyanı təqdimetmə orqanları olan virtual cihazlar şə klində tərtib olunan ölçmə alqoritmlərinin proqram reallaşmasını təmsil edir. Virtual ölçmə cihazları öz ə yaniliyi, konstruksiya edilməsinin əlverişli olması və nisbətən aşağı qiyməti hesabına müəyyən növ ölçmələr və ölçmə sistemləri üçün geniş tətbiqini tapmışdır. 241
7.2. Cihaz interfeysləri
İ nterfeys anlayışı informasiya-ölçmə vasitələrində geniş istifadə olunur. İ nterfeys - bu, sistemin modullarının qarşılıqlı təsirini təmin edən kompleks vasitə və qaydalardır. Aparat, proqram, aparat-proqram, intellektual interfeys, istifadəçinin interfeysi və s. anlayışlar mövcuddur. OSİ/İSO beynəlxalq standartına uyğun olaraq interfeysin təşkilinin yeddi səviyyəsi fərqləndirilir: tətbiqi; təqdimetmə; seans; nəqletmə; şəbəkə; kanal; fiziki. Proqramlaşdırılan ölçmə vasitələrinin interfeyslərinin strukturu fiziki və kanal səviyyələri ilə müəyyən olunur. İ nterfeysin fiziki səviyyəsinin radial və magistral qurulma prinsiplərini, verilənlərin paralel və ya ardıcıl ötürmə prinsipini fərqləndirirlər. Radial prinsip sürətli daxil olmanın və qurğular arasında mübadilənin realizasiyası üçün istifadə olunur, ancaq fiziki səviyyədə radial rabitələrin təşkili (siqnal xüsusi ayrılmış şin ilə ötürülür) üçün əlavə aparat məsrəfləri tələb edir.
Magistral prinsip minimal aparat məsrəflərinə malikdir, belə ki, bu interfeyslərdə bütün qurğular interfeysin fiziki səviyyəsinin eyni bir şininə qoşulur, sistemin modullarının qarşılıqlı təsiri standart qaydalarla - verilənləri ötürmənin zaman diaqramları ilə təyin edilir. Ölçmə vasitələrinin qurulmasının magistral prinsipi daha geniş tətbiqini tapmışdır. İ nformasiyanı ötürmənin paralel prinsipi verilənlərin, ünvanların və əmrlərin paralel kodla paralel şinlər (naqillər) üzrə ötürülməsini təmin edir. Şinlərin sayı ötürülən informasiyanın dərəcəsinə bərabərdir. İ darəetmə siqnallarının ötürülməsi üçün xüsusi şinlər nəzərdə tutulmuşdur, bununla belə müxtəlif modifikasiyalı 242
interfeyslərdə şinlərin sayı müxtəlifdir və, bir qayda olaraq. seçilən standartla, yaxud istehsalçı firma tərəfindən müəyyən edilir. İ nformasiyanı ötürmənin ardıcıl prinsipi verilənlərin, ünvanların və əmrlərin ardıcıl kodla iki şin (naqil) üzrə ötürülməsini təmin edir, bu zaman eyniylə paralel interfeysdə olan əməliyyatlar yerinə yetirilir. Magistral paralel interfeysin (MPİ) təşkili
prinsiplərinə baxaq. Magistral interfeysin bazasında qurulan ölçmə vasitələrinin strukturu şək. 7.1-də göstərilmişdir.
Şə
ölçmə vasitəsinin strukturu
Ölçü cihazları (ÖC) interfeysin eyni şinlərinə (naqillərinə) qoşulur. İdarəetmə qurğusu - nizamlayıcı- da bu şinlərə qoşulur. Nizamlayıcı ölçmə modullarının işini magistral interfeyslə ötürülən əmrlərin köməyi ilə idarə edir. Ölçmə modulları nizamlayıcı ilə və öz aralarında da magistral interfeyslə informasiya mübadiləsi edir. Bu əməliyyatları yerinə yetirmək üçün interfeys fiziki və kanal səviyyələrinə malik olur ki, onlar şinlər (naqillər) dəstindən və qaydalardan (zaman diaqramları) ibarətdir. İ nterfeysin şinlərində aşağıdakı əməliyyatlar yerinə yetirilə bilər: oxuma (Ox) yazma (Yz) mübadiləyə sorğu (Müb. sorğ.) Ə məliyyatlar istənilən modullar və nizamlayıcı arasında bütün növ məlumatların (verilənlər, idarəetmə, 243
ə mr, vəziyyət) ötürülməsini təmin edir. Məlumatın ötürülmə istiqaməti aparıcı modula nəzərən əməliyyat növü ilə müəyyən edilir (nizamlayıcı oxuyur, nizamlayıcı yazır). Mübadiləyə sorğu əmri ölçmə modulundan nizamlayıcı mübadilənin lazım olması haqqında məlumatın ötürülməsini təmin edir. Müxtəlif istehsalçı firmaların MPİ üçün çox sayda modifikasiyaları mövcuddur. Ancaq lazım olan siqnalları cəlb etməklə bu interfeysdə modullar mübadiləsinin təşkilinin əsas prinsiplərinə baxaq (siqnalların adları ümumiləşmiş xarakter daşıyır). İ nterfeysin fiziki səviyyəsi siqnalların səviyyələrinə, həm də siqnal qəbuledicilərinin və ötürücülərinin xarakteristikalarına tələbləri müəyyənləşdirir. Ə ksər
interfeyslər məntiqi sıfrı ötürmək üçün yüksək gərginlik səviyyəsi ( U + ), məntiqi vahidi ötürmək üçün aşağı gərginlik səviyyəsi ( U − ) istifadə edir. Kanal səviyyəsi informasiyanı ötürmə qaydalarını - zamana görə əməliyyat ardıcıllığını müəyyənləşdirir. Şək. 7.2 və 7.3-də MPİ-də Ox və Yz əməliyyatlarının yerinə yetirilməsinin zaman diaqramları verilmişdir.
Şə
Ş inlərlə verilənləri ötürmək üçün əməliyyatların müəyyən ardıcıllığı yerinə yetirilir: nizamlayıcı müəyyən siqnallar qoyur, qurğular da həmçinin müvafiq şinlərə siqnallar qoymaqla cavab verir. Əyaniliyi sadələşdirmək
244
üçün zaman diaqramlarında əməliyyatların ardıcıllığını əks etdirən zaman işarələri (rəqəmlər) qoyulub. Əməliyyatın yerinə yetirilməsi dörd takta bölünüb: T1 - ünvanın ötürülməsi və oxunması (şifrin açılması); T2 - əməliyyat növünün verilməsi; T3 - əməliyyatın yerinə yetirilməsi; T4 - mübadilə tsiklinin yekunlaşması.
Şə k. 7.3. MPİ-də yazma rejimi
ə
yerinə yetirilməsi zamanı ə
diaqramda zaman kəsiklərinə uyğun gəlir. 1. N
izamlayıcı ünvanlar / verilənlər ( Ü/V ) şinlərinə ünvan (Ü) qoyur. Ünvan paralel ikilik kod şəklində qoyulur. Müxtəlif interfeyslərdə şinlərin sayı müxtəlif ola bilər - 8, 16, 24 və s. 2. N
izamlayıcı ə məliyyatın bütün yerinə yetirilmə müddətində verilənlərin ötürülməsinin sinxronlaşdırılması siqnalını (Sinxr) qoyur. Siqnalın mənfi ön tərəfinə görə (gərginliyin yüksək səviyyədən (
+ ) aşağı səviyyəyə ( U − ) keçidi) bütün ölçü cihazları ünvanı qəbul edir və özününkü ilə müqayisə edir. Əgər ünvan üst-üstə düşərsə, qurğu əməliyyatı yerinə yetirməyə qoşulur, üst-üstə düşməzsə, növbəti siqnallara reaksiya vermir. 3. N
izamlayıcı Ü/V şinlərindən ünvanı götürür. 4.N izamlayıcı xüsusi şinə oxuma siqnalını (Ox) qoyur. O, mübadilənin növünü (istiqamətini) müəyyən edir. 245
5. Əməliyyata qoşulan ÖC Ox siqnalını qəbul edir və verilənləri (V) Ü/V şinlərinə qoyur (ölçmənin nəticəsi). 6. ÖC verilənlərin (ölçmənin nəticəsi) Ü/V şinlərinə qoyulması haqqında məlumat verərək Cavab siqnalını qoyur.
7.N izamlayıcı
Ü/V
ş inlərindən verilənləri tutuşdurub yoxlayır (bax şəkil 7.2-də ∗ ) və Ox siqnalını götürür. 8. ÖC Ü/V şinlərindən verilənləri götürür. 9. ÖC Cavab siqnalını götürür və əməliyyatın yerinə yetirilməsindən ayrılır. 10. N
izamlayıcı
MPİ-də oxuma ə məliyyatını yekunlaşdıraraq Sinxr siqnalını götürür. Beləliklə, n izamlayıcı MPİ-də Ox əməliyyatını yerinə yetirdi. Bu əməliyyat nəticəsində ÖC verilənləri (ölçmənin nəticəsi) n izamlayıcı ötürür. Yz ə məliyyatının yerinə yetirilməsi zamanı ə
izamlayıcıdan ÖC-yə
ötürülməsini təmin edir (bax şəkil 7.3). 1. N izamlayıcı ünvanlar/verilənlər (Ü/V) şinlərinə ünvan (Ü) qoyur. Ünvan paralel ikilik kod şəklində qoyulur. 2.N izamlayıcı verilənlərin ötürülməsinin sinxronlaşdırılması siqnalını Sinxr qoyur. Siqnal bütün ə məliyyatın yerinə yetirilməsi müddətinə qoyulur. Siqnalın ön tərəfinə görə bütün ölçmə cihazları ünvanı qəbul edir və özününkü ilə müqayisə edir. Ünvan üst-üstə düşdükdə qurğu ə məliyyatın yerinə yetirilməsinə qoşulur, üst-üstə düşmədikdə növbəti siqnallara reaksiya vermir.
246
3. N izamlayıcı Ü/V şinlərindən ünvanı götürür və ötürülən verilənləri (V) qoyur. 4. N
izamlayıcı xüsusi şinə mübadilənin növünü (istiqamətini) müəyyən edən Yazma (Yz) siqnalını qoyur. 5. Əməliyyata qoşulan ÖC Ü/V şinlərində verilənləri tutuşdurub yoxlayır ( ∗ ) və verilənləri qoyur; Cavab siqnalı məlumat verir ki, verilənlər qəbul edilmişdir. 6. N
izamlayıcı Yz siqnalını götürür. 7.N izamlayıcı Ü/V şinlərindən verilənləri götürür. 8. ÖC Cavab siqnalını götürür və əməliyyatın yerinə yetirilməsindən ayrılır. 9.N
izamlayıcı
MPİ-də Yz
ə məliyyatını yekunlaşdıraraq Sinxr siqnalını götürür. Beləliklə, nizamlayıcı ölçmə cihazlarına ölçmə informasiyası, əmrlər, hər bir ÖC üçün iş rejimi verməklə ölçmənin başlanma vaxtını ötürə bilir, bununla da ölçmələrin aparılmasının idarə olunmasını təmin edir.
Proqramlaşdırılan nizamlayıcı ölçmə qurğusunun qurulma prinsipinə işini MPİ vasitəsilə idarə edən analoq- rəqəmsal çeviricinin ARÇ misalı üzərində baxaq. Qurğunun struktur sxemi şək. 7.4-də göstərilmişdir. ARÇ-yə daxildir: müqayisə qurğusu MQ; rəqəmsal-analoq çeviricisi RAÇ; ikilik sayğac S; 0
nümunə tezlikli impulslar generatoru İG; məntiq element VƏ. RAÇ-yə D U
nümunə gərginliyi və x N kodu verilir. RAÇ-nin çıxışında 247
gərginliyin koda hasilinə nom x x D N N U U = 1 bərabər olan 1 U
gərginliyi formalaşır. ARÇ-nin girişinə naməlum gərginlik x U verilir. ARÇ-nin işinin idarə olunması üçün idarəetmə registri İR istifadə edilir. Onun dərəcələri (triggerlər) müəyyən təyinata malikdir: işəsalmanı idarə edən trigger (Tgİ); ARÇ-də nəticənin hazırlıq triggeri (TgH); ARÇ-nin işində səhv triggeri (TgS).
Şə
ARÇ-nin işinin ardıcıllığı: 1. İşə başlamaqdan əvvəl S atılmışdır - S-in bütün dərəcələri 0-a bərabərdir. İR-nin bütün dərəcələri atılmışdır - İşə
siqnalı məntiqi 0 qiymətinə malikdir. İG-nun 248
çıxışında düzbucaqlı impulslar 0 f formalaşır. ARÇ-nin girişinə naməlum gərginlik
verilmişdir. 2. ARÇ-nin işə salınması İşəsalma siqnalının məntiqi 1-ə qoyulması - işəsalmanı idarə edən triggerin Tgİ 1-ə qoyulması ilə həyata keçirilir. Məntiqi 1 VƏ məntiq elementinin girişinə daxil olur. Onun digər girişinə isə düzbucaqlı impulslar 0
daxil olur. Məntiqi 1 impulsların VƏ məntiq elementindən keçməsnə icazə verir, impulslar S- in girişinə daxil olur. 3. Sayğac S impulsları saymağa başlayır, onu çıxışlarında daxil olan impulsların sayına bərabər və 0-dan maksimal qiymətədək ( max
) dəyişən x N kodunun qiyməti dəyişir. Kodun maksimal qiyməti S-in neçə dərəcəli olması ilə təyin edilir. 4.
kodu sayğacdan RAÇ-nin girişlərinə daxil olur. O, kodu 1
gərginliyinə çevirir.
kodunun qiyməti sıfırdan maksimuma qədər dəyişdiyindən 1
gərginliyinin qiyməti də sıfırdan maksimal qiymətədək ( D U ) dəyişir, həm də kodun
artması ilə xətti artmağa başlayır. 5. 1
gərginliyi müqayisə qurğusunun MQ girişinə daxil olur, digər girişinə (ARÇ) isə ölçülən gərginlik x U
daxil olur. 1 U gərginliyi x U gərginliyinə bərabər olanda müqayisə qurğusu MQ Son siqnalını hasil edir. Bu siqnal işəsalmanı idarə edən triggerin Tgİ sıfrı qoyan girişinə Atma siqnalı şəklində daxil olur. 6.
İ şə salmanı idarə edən trigger Tgİ 0-a atılır, yəni İşə salma siqnalı məntiqi 0 qiymətini alır. VƏ məntiq 249
elementi 0 f
impulslarını S sayğacın girişinə keçməyə qoymur. Sayağcın çıxışında x N kodunun iki 1
və
x U
gərginliklərinin bərabərliyinə müvafiq qiymət qeyd olunur. Beləliklə, sayğac S ölçmənin nəticəsini - giriş ölçülən gərginliyə x U ekvivalent kodu saxlayır. 7. ARÇ işinin yekunlaşmasının indikasiyası məqsədi ilə nəticənin hazır olması triggerinin TgH qoyulma girişinə Son siqnalı daxil olur və onu 1-ə qoyur. TgH-da 1-in olması ARÇ işinin müvəffəqiyyətlə sona çatmasını və S-də ölçmə nəticəsinin kodunun saxlanmasını göstərir. 8. 1
və x U gərginliklərinin müqayisə olunmadığı halda (ölçmə diapazonu düzgün seçilməmişdir) S sayğacı maksimal qiymətinədək max
sayır. Bundan sonra onun girişinə növbəti impulsun daxil olması S-in dolmasına - Dolma siqnalının formalaşmasına səbəb olur. Dolma impulsu işəsalmanı idarə edən triggerin Tgİ atma girişinə daxil olur və ARÇ-nin işini dayandırmaqla onu 0-a qoyur, həm də səhv triggerinin TgS qoyma girişinə onu 1 vəziyyətinə gətirməklə daxil olur. TgS-in çıxışında vahid ARÇ-nin işinin düzgün olmadan başa çatdığını göstərir. Beləliklə, idarəetmə registrinin İR köməyi ilə ARÇ- nin işini idarə etmək, onun işinin nəticəsini təhlil etmək olar. ARÇ-nin işi düzgün başa çatdıqda sayğacda S ölçmənin nəticəsi saxlanır. İdarəetmə registri İR və sayğac S yaddaş elementləridir ki, onlara interfeys vasitəsilə müraciət edərək ARÇ-nin işini idarə etmək, onun vəziyyətini təhlil etmək, ölçmənin nəticələrini tutuşdurub yoxlamaq olar. Magistral paralel interfeysin MPİ köməyi ilə onun necə həyata keçirildiyinə baxaq. 250
Proqramlaşdırılan ölçü cihazının ÖC işini
nizamlayıcı K idarə edir. Hər iki qurğu MPİ-yə qoşulur (bax şəkil 7.1). Nizamlayıcı proqramı yerinə yetirərək oxuma Ox (bax şəkil 7.2) və yazma Yz (bax şəkil 7.3) ə məliyyatlarının köməyi ilə ÖC ünvanları üzrə ölçü cihazına müraciət edir. Baxılan misalda ÖC iki yaddaş elementinə malikdir: idarəetmə registri İR və sayğac S. Odur ki, ona iki ünvan verilməlidir: ARÇ idarəetmə registrinin ünvanı (Ü İ R ) və ölçmə nəticəsinin (sayğacın) ünvanı (A S ).
MPİ ilə qoşulma və işləmək üçün ÖC ünvanları idarəetmə blokuna (ÜİB) və şin formalaşdırıcılarına ŞF1 və Ş F2
malikdir. Ş in formalaşdırıcıları MPİ-nin
ünvanlar/verilənlər (Ü/V) şinlərinə İR və S-in qoşulmasını və informasiyanın hansı əməliyyatın - Ox və ya Yz ə məliyyatının yerinə yetirilməsindən asılı olaraq verilən istiqamətə ötürülməsini təmin edir. İstiqaməti müvafiq siqnallar müəyyənləşdirir (bax şəkil 7.4). ÜİB MPİ şinlərinə qoyulan ünvanın Sinx siqnalının frontuna görə (bax şəkil 7.4) təhlilini (bax şəkil 7.2, 7.3-də takt T1) təmin edir. Əgər ş inlərə İR ünvanı qoyularsa, ÜİB idarəedən siqnal İS1 hasil edir. Bu zaman ŞF1 qoşulur və Ox əməliyyatı yerinə yetiriləndə İR-dən və ya Yz əməliyyatı yerinə yetiriləndə MPİ şinlərindən verilənlərin ötürülməsini təmin edir. Əgər ş inlərə S ünvanı qoyularsa, ÜİB idarəedən siqnal İS2 hasil edir. Bu zaman ŞF2 qoşulur və Ox əməliyyatı yerinə yetirilərkən S-dən verilənlərin (ölçmənin nəticəsi) MPİ ş inlərinə ötürülməsini təmin edir. Əgər şinlərdə ARÇ-nin ünvanlarına uyğun gəlməyən ünvan yerləşərsə, ÜİB bunu müəyyənləşdirir və ÖC MPİ şinlərinə qoşulmur, informasiya mübadiləsində iştrak etmir. Beləliklə, təsvir olunan bloklar K-nın MPİ şinlərinə hasil etdiyi siqnallara ÖC-nin reaksiyasını təmin edir, yəni Ox və Yz ə məliyyatlarının zaman diaqramlarının ödənməsini (bax şə kil 7.2, 7.3), beləliklə də K və ÖC arasında informasiyanın ötürülməsini təmin edir.
251
ÖC idarə etmək üçün nizamlayıcı aşağıdakı ə məliyyatları yerinə yetirməlidir: 1. ÖC - ARÇ -nin işə salınması. 2. ARÇ-nin hazırlığının yoxlanması - ARÇ ölçməni sona çatdırmışdır, nəticə düzgündür. 3. ARÇ-nin səhvlərinin yoxlanması - ARÇ işləyərkən S-in dolması baş vermişdir, nəticə düzgün deyildir. 4. Ölçmənin nəticəsinin oxunması. ARÇ-nin işə salınması üçün K nizamlayıcı 1 kodunu İ R-də Tgİ-nin işəsalmanı idarəetmə dərəcəsinə, yəni Ü İ R
ünvanına yazma Yz əməliyyatını yerinə yetirməlidir. ARÇ-nin hazırlığını, yaxud ARÇ-nin səhvlərini yoxlamaq üçün nizamlayıcı K U İ
ünvanı üzrə oxuma Ox ə məliyyatını yerinə yetirməlidir. ARÇ İR-də olanlar nizamlayıcı K proqramına veriləcəkdir. ARÇ-ni idarə edən K-nın proqramında ARÇ-nin - İR idarəetmə registrinin TgH hazırlıq dərəcəsinin, ARÇ-nin - İR idarəetmə registrinin TgS səhv dərəcəsinin təhlili nəzərdə tutulmalıdır. Ə gər TgH 1 vəziyyətində yerləşərsə, ARÇ ölçmə aparmışdır və nəticə S-də yerləşir, əgər 0 vəziyyətindədirsə, onda ARÇ ya ölçməni yekunlaşdırmamışdır, ya da onun iş prosesində səhv baş vermişdir. Əgər TgS 1 vəziyyətində yerləşərsə, ARÇ-nin iş prosesində səhv aşkar olunmuşdur - nəticəni istifadə etmək olmaz, əgər 0 vəziyyətindədirsə, səhvlər yoxdur. ARÇ-dən ölçmənin nəticəsini oxumaq üçün K nizamlayıcı ARÇ sayğacından S, yəni Ü S ünvanından oxuma əməliyyatını yerinə yetirməlidir. Beləliklə, ÖC-nin nəzərdən keçirilən struktur sxemi MPİ vasitəsi ilə informasiya mübadiləsinin bütün lazım olan rejimlərini təmin edir. Beləliklə də, ARÇ-nin işinin idarə edilməsinin mümkünlüyünü, ARÇ-nin vəziyyətinin təhlilini, ölçmənin nəticəsinin oxunmasını təmin edir. 252
Bu paraqrafda ARÇ işinin proqramlaşdırılmasına sadə misal nəzərdən keçirilmişdir. Real ÖC daha mürəkkəb sruktura malik olur, xeyli çox ölçmə funksiyalarını yerinə yetirə bilir. Bu zaman İR-in strukturu mürəkkəbləşir, lakin idarəetmə kodlarının İR-ə yazılma prinsipi, ÖC-nin vəziyyət dərəcələrinin oxunması eynilə qalır və nəzərdən keçirilənə tam uyğun gəlir.
Yüklə 7,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|