Microsoft Word Qasimov-ias docx

Əlavə (köməkçi) üsullar – anketləşdirmə, istifadəçi is-
tinadlarının təhlili, müsahibə götürmək və s. yolu ilə möv-
zu sahəsində istifadəçilərin fikirlərinin öyrənilməsinə 
əsaslanır. Bu üsulların çatışmazlığı ondan ibarətdir ki, in-
formasiya tələbatları haqqında mülahizə insanların sub-
yektiv fikirləri və ya onların məhdud praktiki təcrübəsi 
əsasında qurula bilər. 
İnformasiya tələbatının öyrənilməsinin funksional və-
zifələrin təhlilinə əsaslanan üsulları subyektin xidməti və-
ziyyətinə uyğun və peşəkar fəaliyyət sahəsində qərarların 
qəbul edilməsi üçün zəruri olan informasiya ilə  təmin 
olunmasından ibarətdir. 
Subyektin funksional vəzifələrinin sistemli təhlili  əsa-
sında onun fəaliyyəti üçün zəruri olan biliklərin həcmi 
müəyyən edilir. Burada sistemli təhlilin aparılması çox 

---

104 
vacibdir. Bir çox hallarda fərdin müəyyən sahədə  fəaliy-
yəti digər sahələrlə bağlı olur. Bilavasitə vəzifələrini yeri-
nə yetirmək üçün ona yalnız dar mövzuda (bir mövzu sa-
həsində) deyil, eyni zamanda qeyri-profil sahələrinə aid 
böyük həcmdə məlumatlar lazım olur. 
Subyektin sahələrarası bu əlaqələri heç də həmişə düzgün 
təsəvvür etmirlər. Bir qayda olaraq,  funksional vəzifələrin 
sistemli təhlili nəticəsində belə əlaqələr aşkar olunur. Bunla-
rın da əsasında subyektin qarşısında duran, həlli zəruri olan 
məsələlər müəyən edilir və subyektə lazım ola biləcək infor-
masiya ehtiyatlarının (məlumatların, sənədlərin və s.) 
siyahısı formalaşdırılır. Nəticədə, subyektin fəaliyyətinin in-
formasiya modeli (“informasiya pasportu”) qurulmuş olur. 
Fəaliyyətin informasiya modeli özündə real informasiya 
tələbatını  əks etdirir. Qeyd olunduğu kimi, subyekt lazım 
olan informasiyanı  əldə etmək üçün zəruri sorğunu özünün 
dərk etdiyi informasiya tələbatı əsasında formalaşdırır və İS-ə 
təqdim edir. Əksər hallarda dərk edilmiş informasiya tələbatı 
real informasiya tələbatına uyğun olmur, ona görə  də isti-
fadəçinin sorğusu reallığı tam dolğun və düzgün əks etdirmir.