Mühazirə mətnləri Bakı ­- 2015

1.5. İqtisadi nəzəriyyənin başqa elmlərlə əlaqəsi
Çoxsahəli bir quruluşa malik olan cəmiyyətin tə­sər­rüfat həyatını və inkişaf qanunauyğunluqlarını yalnız iq­tisadi nəzəriyyə deyil, eyni zamanda “xüsusi vəzifələri, predmetləri və məntiqi üsulları olan bir sıra müstəqil kon­kret iqtisadi elmlər də tədqiq edib öyrənir” (K.Men­ger).

Həmin konkret iqtisadi elmlər ilk növbədə təcrübi fəaliyyət üçün zəruri sayılan praktik qaydalar, işgüzar dav­ra­nışlar, məsləhət xarakterli tövsiyələr hazırlayırlar. Bu mənada bütövlükdə iqtisad elmini şərti olaraq nəzəri və tətbiqi kimi iki hissəyə bölmək mümkündür. Cəmiyyət həyatının mürəkkəb və ziddiyyətli iqtisadi proseslərinin obyektiv qanunauyğunluqlar əsasında gedişi, inkişaf meyl­ləri, habelə gələcək perspektivləri iqtisadi nəzəriyyə tərə­fin­dən öyrənilir. Tətbiqi iqtisadiyyat isə konkret təsərrü­fat­­çılıq fəaliyyəti ilə sıx bağlı olub, real vəziyyətin göstəri­ci­lərinin hərtərəfli təhlilinə üstünlük verir. İqtisadi nəzə­riy­yə­nin praktik əhəmiyyəti ondadır ki, əgər “bilik irəlini gör­­­məyə imkan yaradırsa, qabaqgörənlik isə fəaliyyət üçün meydan açır” (O.Kont).

İqtisadi nəzəriyyə ictimai (sosial) elmlərin ayrılmaz tərkib hissəsi olmaqla yanaşı, eyni zamanda bütöv bir iq­tisadi elmlər kompleksinin, yəni sahə (sənaye, tikinti, nəq­liyyat, ticarət, xidmət və sair); funksional (maliyyə, kre­dit, proqnozlaşdırma, marketinq, menecment və sair.); sa­hə­lərarası (statistika, ekonometrika, təsərrüfat fəaliyyə­ti­nin təhlili və sair) elmlərinin də metedoloji əsasıdır.

Aşağıdakı cədvəldə iqtisadi nəzəriyyənin başqa iqti-sadi elmlərlə qarşılıqlı əlaqəsi verilmişdir.