Mühazirə mətnləri Bakı ­- 2015

MÖVZU 5.

İQTİSADİ RESURSLARIN VƏ GƏLİRLƏRİN DÖVR ETMƏSİ

1. 
   Bazar münasibətləri iqtisadi sisteminin ob­yekt­ləri və subyektləri
   

Hər bir bazarın həm obyektləri (əmtəə xidmətləri, əmək, kapital) və subyektləri, yəni konkret iştirakçıları (sa­­­hibkarlar, işçilər, son istehlakçılar, borc kapitalı sa­hib­­­ləri, qiymətli kağız sahibləri, ticarətçilər, ev tə­sər­rü­fat­­­ları, banklar, müəssisələr, dövlət, satıcılar, alıcılar) var­­­dır.

Müasir bazar münasibətləri iqtisadi sistemi öz­ü­nün çoxsaylı obyektləri-subyektləri və mürəkkəb qu­ru­lu­­­şu (strukturu) ilə səciyyələnir. Bazarın obyektlərini onun qu-ruluşu daxilində aşağıdakı sxemdən görmək olar:

Bazar təsərrüfatının subyekt quruluşu onun iştirakçılarının məqsədlərini, qarşılıqlı razılaşdırılan iqtisadi maraqlarının hüquq bərabərliyini, əmtəə-xidmətlərin hərəkəti ilə bağlı münasibətlərin təşkilini və müxtəlif formalarını əks etdirən münasibətlər sistemidir.

Müasir bazar təsərrüfatının fəaliyyəti onun müxtəlif subyektlərinin fəal iştirakı və qarşılıqlı təsir əlaqələri şəraitində həyata keçirilir. Bazar münasibətləri iqtisadi sisteminin iştirakçılarının quruluşunu ümumiləşdirərək, sadələşdirilmiş şəkildə 4 əsas qrupa ayırmaq mümkündür:

a) ev təsərrüfatı subyektləri qrupu. Buraya tək­ba­şına, yaxud ailəvi istehsal-xidmət dairəsində fəaliyyət gös­tərənlər daxil edilirlər.

2.