82
plastik sahə H
c
keçdikdən sonra
b
с
qiymətinə qədər
xətti artır, bu artım metalın
b
möhkəmlik həddinə
uyğun gəlir.
Şək.3.8. Konstruksiya poladların səthi nümunələrinin
biroxlu uzanması zamanı cərəyanın koersitiv gücünün
nəzarət nomoqramması
Yük altında H
c
kəmiyyəti yüklənmə baĢladıqdan
sonra H
c
qiymətinə qədər artır.
H
c
kəmiyyəti təsir edən birinci, ikinci və üçüncü
növ gərginliklərin vektor cəmi ilə təyin edilir. Ona
görə də gərgin deformasiyalı vəziyyətdə olan metalkon-
struksiyalarda maqnit nəzarəti zamanı nəinki gərginliyin
mütləq qiymətini həm də nəzarət edilən yerdə maqnit
qüvvə xətlərinin yerləĢmə istiqamətində nəzərə almaq
lazımdır. Üçüncü növ gərginlik metalın struktur və kim-
yəvi tərkibi ilə təyin olunur. Ġkinci növ gərginlik
baĢlanğıc olub konstruksiya hazırlanan zaman forma-
83
laĢır. Onlar korsitiv qüvvətləri təĢkil edir və metalda
müəyyən iĢarəli qalıq sahəsini yaradır. Birinci növ
gərginlik istismar yüklərinin təsirilə Ģərtlənir. Bu
gərginliklər əvvəlkilərlə cəmləĢərək elastik deformasiya
oblastında axırıcının istiqaməti təsirindən asılı olaraq
H
c
-i azalda da bilər, artırada. Lakin elastik-plastik oblastı
keçid zamanı birici növ gərginlik üstünlük təsirinə
malikdir və onların təsıirilə korsitiv qüvvə verilmiĢ
materialın möhkəmliyinə uyğun olaraq
b
с
həddinə
qədər xətti qanunla artır.
Şək.3.9. Müstəvi polad nümunələri üzərində yüklü və
yüksüz halda koersitiv gücün ölçülməsi
Koersitiv qüvvələri ölçmək üçün əlavə elektro-
maqnitli koersitimerlərdən istifadə olunur. Əvvəllər bir
çox illər ərzində sənaye istehsalı olan KĠFM-1 koersi-
timerlərindən istifadə olunmuĢdur. 1998-ci ildən MNPO-
Spektr (Moskva Ģəh.) xüsusi elmi iĢləmələr firması ilə
84
birlikdə KRM-UK-2 yarımavtomat rəqəmli n-Ģəkilli
elektromaqnitdə Holl çeviricisindən istifadə olunur.
KRM-UK-2
modelin
portativ
akkumulyatorlu
avtonom qida mənbəyi və ölçü bloku olduğundan
ondan müxtəlif səhra və partlama-yanma qorxulu
Ģəraitdə müxtəlif obyektlərin diaqnostikasında istifadə
etmək olar. Cihazın iĢ prinsipi əlavə elektromaqniti
maqnit naqilindən və nəzarət edilən məmulatdan qapanan
qalıq maqnit induksiyasının ölçülən cərəyana görə
kompensasiya edən koersitiv qüvvəni hesablamağa
əsaslanır. Ölçmə tsiklinə bu mərhələlər daxildir:
- nəzarət edilən məmulatın maqnitləndirilməsi;
-
qalıq maqnitləndirmənin kompensasiyası koersitiv
qüvvələrin hesablanması;
-
ölçmənin nəticələrinin qeyd olunması (indikasi-
yası).
Maqnitləndirmə əlavə elektromaqnitin təsirləndir-
mə dolağından sabit cərəyan impulslarının buraxılması
ilə yerinə yetirilir (Ģəkil 3.10).
Dostları ilə paylaş: