Xalbayeva maftunanin’ "Intelektual huqiq" páninen O’zbetinshe jumisi Tapsirdi: Xalbayeva m qabillawshi

Individuallastırıw quralları - sanaat múlki obyekti sipatinda
Tovar belgisi. Rawajlanǵan mámleketlerde hár qıylı individuallastırıw qurallarınıń huqıqıy qáwipsizligine de úlken itibar qaratıladı : tavar belgileri (xizmet kórsetiw belgileri), firma atı hám geografiyalıq belgiler (tovarlardıń kelip shıǵıw orni). Kommerciya nızamları hám málim túrdegi tovarlarǵa monopol iyelik qılıw boyınsha bólek firma yamasa shaxslar huqıqlarınıń qorǵawı bazarǵa kirip kiyatırǵan tovarlarǵa salıstırǵanda óz talapların qoyadı. Olardan biri tovar málim belgi yamasa nishanlar menen markirovka etilgen bolıwı kerekligi esaplanadı. Markirovka etilmegen tovarlar ádetde arzan bahalanadı, geyde bolsa ulıwma sawdaǵa qoyılmaydı. Tovar belgisi menen markirovka qılıw eki tiykarǵı maqsetti kózleydi: tovardıń joqarı sapasına kepillik beriw hám satıp alıwshıni áyne sol tovardı satıp alıwǵa úndew. Sol orında, hár qanday tovar belgisi, bárinen burın, ónimlerdi identifikaciya qılıw ushın qollanıladı. Tovar belgileri qanday formaǵa iye bolmaydı, olardıń ulıwma wazıypası anıq bir kompaniyanı, xızmetti yamasa ónimdi báseki kompaniya, xızmet yamasa ónimnen parıqlay alıwdı támiyinlew esaplanadı. Solay etip, tavar belgisiniń tiykarǵı funkciyalarınan : parıqlay alıw, kepillik beriw hám reklama qılıwdı kórsetiw múmkin. Ulıwma, tavar belgisi (xizmet kórsetiw belgisi) retinde milliy nızamshılıqqa kóre dizimnen ótken, bir islep shıǵarıwshınıń tavar (xızmet) lerin basqa óndiriwshinin’ sol túrdegi tavar (xızmet) larinen parıqlaw ushın xızmet etiwshi belgiler dep tán alınadı. Tavar belgisi jańalıqqa ıyelewi hám parıqlantirip bere alıwı kerek. Eger bir túrdegi yamasa uqsas tovarlar mámilesinde birdey yamasa uqsas belgiler ámelde bolmasa, tavar belgisi jańalıqqa iye esaplanadı. Parıqlantirip beriw ózgesheligi degende tavar belgisi basqa tavar belgileri arasında ańsatǵana anıqlap alınıwı múmkinligi túsiniledi. Tavar belgileri sózlerden (Sony, BMW, Chanel, Nokia... ), suwretleytuǵın, aralas, kólemli yamasa ózge táreplerden (reńi, muzıkası hám t.b. ) ibarat bolıwı múmkin. Ónimlerdi markirovka qılıwda qollanılatuǵın tavar belgilerinen ayrıqsha túrde xızmet kórsetiw belgileri sawda, transport, qamsızlandırıw, bank hám turistik firmalardıń iskerliginde hám túrli xızmetlerdi kórsetiwde qollanıladı.
Firma atı. Tavar belgisinen tısqarı keń qollanılatuǵın individuallastırıw qurallarından taǵı biri - bul firma atı. Kárxanalar, bankler, qamsızlandırıw kompaniyaları hám basqa yuridikalıq adamlardıń atında kóbinese isbilermenniń, kárxana ıyesiniń atı (“Toyota”, “Siemens”, “Kriesler”, “Nobel”) yamasa firmanıń iskerlik, imidjina uyqas atlar (“General Motors”, “Wolksvagen”, “Xerox”, “Adidas”) óz ańlatpasın tabıwı múmkin. Firma atı qollanılıwı keńeyip barǵan sayın kárxanaǵa jumıs mámilesinde abıray - itibar keltiredi, firmanıń báseki gúresinde pozitsiyasin kúsheytedı, usı mánisten alıp qaraǵanda ekonomikalıq mániske iye bola baslaydı. Bunıń nátiyjesinde firma atı sanaat múlkiniń obyektine aylanadı.