Xasanova Sh. T bolalarni sahnalashtirish va ijodiy faoliyatga o’rgatish

«Petrushka» qo‘g‘irchog‘ini tikish mashg‘uloti 
Mashg‘ulot vazifalari: bolalarga «Petrushka» qo‘g‘irchog‘ini yasash usullari 
haqida tushuncha berish. Igna, ipdan, to‘g‘ri foydalanish, ip uchini tugish 
malakalarini o‘stirish. Yasaydigan o‘yinchoqqa mos mato va unga mos rangda ip 
tanlashga o‘rgatish, matoni tejab ishlatish va qaychidan ehtiyotkorlik bilan 
foydalanishga odatlantirish. Ishni sifatli qilib oxiriga yetkazish malakalarini 
mustahkamlash.
 
Mashg‘ulotni jihozlash: har xil rangdagi drap matolari, paxta, ip va igna. 
Mashg‘ulotning borishi: 
Tarbiyachi: bolalar, bugun bizga kim mehmon bo‘lib keldi? Qani qaranglar-
chi uni taniysizlarmi? Ha, to‘g‘ri bu qo‘g‘irchoq «Petrushka». Qaranglar bu 
qo‘g‘irchok petrushkamiz juda quvnoq, sho‘x raqsga tushishni biladi. Mana 
qaranglar (petrushkani raqsga tushiradi). Endi bolajonlar sizlar bilan birgalikda 
quvnoq petrushka o‘yinchog‘ini matodan tikamiz. Men sizlarga «Petrushka» 
qo‘g‘irchog‘ini tikish usullarini tushuntirib ko‘rsatib beraman. Birinchi bo‘lib 

---

156 
Petrushkamizning boshini tikib olamiz. Boshini dum-dumaloq holda tikib, buyin 
kismi ochiq holda tikilmay qoldiriladi, So‘ngra, tikilgan bosh qismining ichki 
kismi o‘ngiga ag‘dariladi. Bosh qismiga paxtadan bir tekisda tig‘iz qilib solinadi, 
boshning o‘rtasidan bitta barmoq kengligida joy qoldiriladi. Mana Petrushkaning 
bosh qismi tayyor bo‘ldi. Uni bir tomonga qo‘yamiz. Navbatdagi ish 
Petrushkaning tana qismini tayyorlash bo‘lib, buning uchun bizga qattiq drap mato 
kerak bo‘ladi. Undan konus shakli qirqib olinadi. So‘ngra, qirqib olingan 
konusning bir tomoni tikiladi. Konus shaklida tayyorlangan Petrushka tanasi 
o‘ngiga ag‘dariladi va uning uchki tomoni bosh qismining ochiq qoldirilgan 
qismiga o‘rnatiladi. Qaranglar, Petrushkamizning bosh qismi va tanasi tayyor 
bo‘ldi. Endi Petrushkaning tana qismini turli rangdagi matolar bilan tikib 
mahkamlaymiz. Endi Petrushkamizning qo‘llarini yasaymiz. Buning uchun andoza 
yordamida Petrushkaning qo‘llari bichib olinadi va ikki bo‘lak qilib bir-biriga tikib 
chiqiladi. O‘ng va chap qo‘llar tayyor bo‘lganidan so‘ng, bosh va o‘rta 
barmoqlarga kiyib ko‘riladi. So‘ng Petrushkaning konussimon tanasidan bosh va 
o‘rta barmoqlar balandligida teshiklar ochilib, qo‘l tikib qo‘yiladi. Endi avval 
tayyorlangan bosh qismni olib, qora drap matodan Petrushkaning ko‘z-qosh, 
sochlari qirqib olinadi. Ozgina qizil matodan og‘zini qirqib olamiz. So‘ngra ko‘z, 
qosh, sochlar bosh qismiga yopishtiriladi. Oxirgi qiladigan ishimiz Petrushkaning 
shlyapasini /soyabonini/ yasashdir. Buning uchun qora drap matodan konus 
shaklini qirqamiz. Shuningdek, yana doira shaklida ham qirqib‚ uning o‘rtasini 
belgilab olamiz. Konus shaklini tikib ag‘daramiz. Ag‘darilgan konusni doiraning 
qirqilgan qismiga tikamiz. Doira va konusning diametri bir xil kattalikda bo‘lishi 
kerak. Tayyor bo‘lgan soyabonni Petrushkaning bosh qismiga to‘rt tomonidan tikib 
o‘rnatamiz.
So‘ng, bolalarning o‘zlari mustaqil ishlashga taklif etiladi. Qiynalgan 
bolalarga yasash usullari alohida tushuntirilib, ko‘rsatib beriladi. 
Mashg‘ulotning yakuni: 

---

157 
Bolalar ishi rag‘batlantiriladi. Tayerlangan "Petrushka" qo‘g‘irchog‘i ishtirokida 
ba’zi bir sahnalashtirilgan ko‘rinishlar namoyish etiladi. Bolalar bog‘chasida 
mehnat faoliyati uchun earur bo‘lgan barcha jihozlar yetarli bo‘lishi kerak. Zarur 
asbob - anjomlar, asbob - uskunalar gigienik tomondan bolalar hayoti hamda 
sog‘ligini muhofaza qilish qoidalariga qat’iy muvofiq kelishi lozim. Shuningdek, 
bolalar tomonidan foydalanilgan materiallar egiluvchan va ishlov berish oson 
bo‘lishi, asbob - anjomlar esa ularning yosh xususiyatlariga mos ravishda 
tanlanishi kerak. Bundan tashqari, bolalar asbob-anjomlar saqlanadigan joyni 
yaxshi bilishlari hamda mashg‘ulot tugagach ularning o‘rnini topib tozalab, 
ozodagarchilik talablariga rioya qilishlari hamisha diqqat markazida bo‘lmog‘i 
lozim.