Xborot tizimlari Reja: Jamiyatni axborotlashtirish va istiqbol g‗oyalar

Tizimning murakkabligi uning tarkibidagi qismlarning ichki va tashqi bog‗liqlari va 
dinamik o‗zgarishlariga bog‗liq. 
Tizimning bo‘laklanishi uning ko‗p quyi qismlardan yoki elementlardan iborat 
bo‗lishidir, va ular ma‘lum maqsadga erishish uchun yo‗naltirilgan. 
Tizimning yaxlitligi – bu elementlar to‗plami, umumiy maqsadga erishishga 
mo‗ljallangan. 
Tizim qismlarni ko‘p tamoyilligi va ularni o‘zaro farqlanishi – ularning funksional 
vazifasi har xilligi va avtonom ishlay olishida.
Tizimni tarkiblanishi uning ichki aloqalarini iyerarxiklik pog‗onasi bo‗yicha 
taqsimlanishidadir. 
Boshqaruv vazifasi amalga oshiriladigan tizim, odatda, boshqaruv tizimi deyiladi. U 
boshqaruvchi va boshqariluvchi tizimlarni o‗z ichiga oladi. Boshqaruv tizimining ishi 
boshqaruvchi va boshqariluvchi quyi tizimlarning o‗zaro hamda tegishli aloqa kanallari bo‗yicha 
tashqi muhit bilan aloqalari yordamida amalga oshiriladi. 
Tizimlar umumiy nazariyasining rivoji har xil sinflarga oid tizimlarni tadqiq etishning 
zamonaviy uslublari hamda tadbirlarini yaratish bilan bog‗liqdirki, bunda turli tizimlarning 
rivojlanish qonuniyatlari aniqlanadi. 
Tadqiqot tizimlarini tegishli tadqiqot apparatlari tuzish bilan bog‗liq bo‗lgan nazariy, 
rasmiy va amaliy kabi uchta guruxga ajratish mumkin. 
Tizimli yondashuvning nazariy qismiga tizimli tadqiqotning maqsadlari hamda bir qator 
manbalari, muammolarini o‗rganish kiradi. 
Tizimlar namunasi 
Tizim 
Tizim elementlari 
Tizimning asosiy 
maqsadi 
Iqtisodiy ob'ekt 
Odamlar, jihozlar, materiallar, bino va 
hokazo 
Tovar ishlab chiqarish 
Kompyuter 
Elektron va elektromexanik elementlar, 
aloqa tarmoqlari va hokazo 
Ma'lumotlarni qayta 
ishlash 
Telekommuni-
katsiya tizimi 
Kompyuterlar, modellar, kabel, tarmoq 
dasturiy ta'minot va hokazo 
Axborot uzatish 
Axborot 
tizimi 
Kompyuterlar, kompyuter tarmoqlari, axborot 
va dasturiy ta'minot, odamlar 
Kasbiy axborot ishlab 
chiqarish