Xəstəliyin törədicisi corynobakterium diphteryal, grammüsbət böyanan törədicilərdir

Xəstəliyin törədicisi corynobakterium diphteryal, grammüsbət böyanan törədicilərdir.

• Xəstəliyin törədicisi corynobakterium diphteryal, grammüsbət böyanan törədicilərdir.

• Xəstəliyin mənbəyi difteriyalı xəstələr və bakteriya gəzdirənlərdir, ədəbiyyatdan insanların heyvanlardan da yoluxması haqqinda məlumatlar vardır

• Azərbaycanda müxtəlif ölkələrdə olduğu kimi difteriya hadisələrinə təsadüf edilir

• İnkubasion dövrü 2-10 gündür

• Əsnək, burun, tənəffüs yolları, udlag qırtlağ,traxeya az hallarda goz, gulag,derinin- xarici cinsiyət üzvlərinin difteriyası müayən edilir

• 90-95% hallarda esnek difteriyasi rast gelir esnek difteriyasinin; lokalize olunmus, yayilmis, toksiki formalari ayird edilir

Çox vaxt 16-30 yaşlı insanları əhatə edir

• Çox vaxt 16-30 yaşlı insanları əhatə edir

• Ərp yalnız badamcıqlarda olur

• Başlanğıc dövrü lakunar anqinanın gedişinə uyğundur

• Proses əksər hallarda üşütmə, hərarətin 38-39 dərəcəyə qalxması ilə müsahidə edilir

• Yüksək hərarət bir neçə saatdan bir-iki günədek davam edir, hətda müalicəsizdə keçib gedir

• İntoksikasiya əlamətləri-baş ağrısı, əzginlik, sustluk, halsızlıg, ümumi zəiflik müşahidə edilir

• Yerli dəyişikliklər- boz rəngli ərp, hamar, kənarları dəqiq olur, badamcıqları tamam örtür. Ərp çətinliklə gopur, goparkən yerindən qan axır

• Limfa düyünlərinin hər iki tərəfdə az böyüməsi ağrılı və hərəkətli olması qeyd edilir.

Atipik variant hesab edilir

• Atipik variant hesab edilir

• Bu zaman badamcıglar az da olsa hiperemiyalaşır, ödem olur, temperatur intoksikasiya halları olmayada bilər

• Spesifik müalicə aparılmasa yayılmış formaya keçə bilər.

Teneffus yollarinin difteriyasi xestelerin 1-2 de girtlag,traxeya ve bronxlari zedeleyir cox vaxt kicik yasli usaglar xestelenir. proses bronxa yayldigda difteriyanin en agir formasi yayilmis inag emele gelir. xestelik az gizdirma, sesin getdikce zeiflemesi ,kobud, hurucu oskurekle baslayir,ses tezlikle batir xiriltili olur. 1ci baslangis dovr 1-2 gun cekir,disfoniya,kataral,krupoz oskurek merhelesidir, 2ci stenoz merhelesi -teneffus yollari daralir nefes alma sesli olur .dos gefesi iceri dartilir, bogulma,narahatlig 2-3gun cekir, 3ci asfiksiya dovrudur. Xestede keskin narahatlig,dili dodaglari,etrafi sianozlasir,uzu terle ortulur . yaranmis asfiksiya olume sebeb olur

• Teneffus yollarinin difteriyasi xestelerin 1-2 de girtlag,traxeya ve bronxlari zedeleyir cox vaxt kicik yasli usaglar xestelenir. proses bronxa yayldigda difteriyanin en agir formasi yayilmis inag emele gelir. xestelik az gizdirma, sesin getdikce zeiflemesi ,kobud, hurucu oskurekle baslayir,ses tezlikle batir xiriltili olur. 1ci baslangis dovr 1-2 gun cekir,disfoniya,kataral,krupoz oskurek merhelesidir, 2ci stenoz merhelesi -teneffus yollari daralir nefes alma sesli olur .dos gefesi iceri dartilir, bogulma,narahatlig 2-3gun cekir, 3ci asfiksiya dovrudur. Xestede keskin narahatlig,dili dodaglari,etrafi sianozlasir,uzu terle ortulur . yaranmis asfiksiya olume sebeb olur

Bu formada ərp badamcıqların hüdudlarından kənara çıxır, dilçəyin selikli qisasına, bəzən isə udlağın divarlarına yayılır

• Bu formada ərp badamcıqların hüdudlarından kənara çıxır, dilçəyin selikli qisasına, bəzən isə udlağın divarlarına yayılır

• Xəstəliyin gedişi difteriyanın lokalizə formasından az fərqlənir

• Kəskin dövrdə intoksikasiya simptomları yaranır

Çox vaxt kəskin gedişli olur

• Çox vaxt kəskin gedişli olur

• Üşütmə, baş ağrısı, mədə bulanması, zəiflik, əsnəkdə-boğazda güclü ağrılarla başlayır, qarında ağrılar ola bilər

• Badamcıqlar üzərində çirkli boz rənqli ərpin yaranması müşahidə edilir, dilçəyə, yumşaq və sərt damağa yayılması nəzərə çarpır, dil ərpli, dodaqlar quru olur, ağızdan spesifik qoxu gəlir, tənəffüs çətinləşir. Küylü xırıltılı olur, xəstə burnunda danışır[tin-tinla]

• Boyun limfa düyünlərinin böyüməsi, elastik və ağrılı olması müşahidə edilir

• Boyun dərialtı piy toxumasının ödeminin yayılması dərəcəsi toksiki difteriyanı bir daha təsdiqləyir və 3 dərəcədən ibarət olur ;1ci dereceli toksiki difteriyada odem boyunun1-2ci bukusunedek,2ci derecede korpucuk sumukunedek,3ci derecede ondan asagi,bezen gobeyedek yaylir hipertoksiki ve hemorragik formalar difteriyanin daha agir gedisine aiddir

Spesifik[toksiki] və qeyri spesifik olmaqla 2 yerə bölünür.

• Spesifik[toksiki] və qeyri spesifik olmaqla 2 yerə bölünür.

• Spesifik fəsadlar: miokardit (erkən və qecikmiş), mono və polinevritlər (erkən və qecikmiş), nefrotik sindrom, erkən qec periferik ifliclər

• Qeyri spesifik: pnevmoniyalar, limfaadenitlər, otitlər və s.

Bakteriolioji müayinə [esnekden ve burundan BL yaxmanin goturulmesi ] xəstələrin ilk müraciətindən 2 həftədən gec olmayaraq aparılmalıdır

• Bakteriolioji müayinə [esnekden ve burundan BL yaxmanin goturulmesi ] xəstələrin ilk müraciətindən 2 həftədən gec olmayaraq aparılmalıdır

• Həkim, tibb bacısı evdə, poliklinikada xəstədən müayinə materialı götürməlidir, 2-3 saat müddətində laboratoriyaya çatdırılmalıdır, antibakterial müalicənin aparılıb aparılmadığını dəqiqləşdirməlidir. Həkimlər aktiv çağırış vərəgini xəstəxanaların qəbul şöbəsinə təqdim etməlidir.

• Xəstəyə difteriya əleyhinə zərdab (D.Ə.Z.) Bezredko usulu ile stasionarda yeridilir, difteriyanın müxtəlif formalarını və gedişatını nəzərə alaraq zərdabın dozası təyin edilir

• Difteriyanın tipik klinik mənzərəsi olarsa lakin bakterioloji təsdiqinin olmaması diaqnozun ləğvi üçün əsas deyil

Yatag və mühafizə rejimi difteriyanın müalicəsində əsasdır

• Yatag və mühafizə rejimi difteriyanın müalicəsində əsasdır

• Bütün formalarının müalicəsində difteriya toksininin difteriya əleyhinə antitoksin zərdabla (D.Ə.Z.) neytralizasiyası əsas sayılır, anafilaktik reaksiyanı və zərdab xəstəliyinin yarana bilməsini nəzarə alaraq zərdabı Bezredko üsulu ilə yeritmək məsləhətdir. Zərdabın venadaxili yeridilməsi əks göstərişdir

• Toksiki difteriyada yalnız antibiotiklərlə müalicə alan xəstələrin müalicəsi müsbət nəticə vermir

Dezintoksikasion, dehidrotasion terapiyadan, toksiki formalarda kortikosteroidlardan və miokardit əlamətləri varsa müəyyən olunmuş preparatlardan istifadə olunur və s.

• Dezintoksikasion, dehidrotasion terapiyadan, toksiki formalarda kortikosteroidlardan və miokardit əlamətləri varsa müəyyən olunmuş preparatlardan istifadə olunur və s.

Xəstə qospitalizasiya edildikdən sonra infeksiya ocağında 1%li xloraminlə dezinfeksiya aparılmalıdır, 7 gün karantin qoyulur

• Xəstə qospitalizasiya edildikdən sonra infeksiya ocağında 1%li xloraminlə dezinfeksiya aparılmalıdır, 7 gün karantin qoyulur

• Təmasda olanların əsnəyindən yaxma götürülür

• Difteriyanın planlı peyvəndi aparılır

• Hər 1,5 aydan bir peyvənd 2 dəfə təkrar olunur.