Xix asrning ikkinchi yarimi XX asr boshlarida turkistonda yog’ moy sanoati tarixi

Texnologiyaning maqsadi: talaba (yoki o’quvchi)larning o’quv va hayotiy faoliyatlarida uchraydigan turli holat va vaziyatlardan o’z obro’larini saqlagan qolda chiqish, vaziyatni to’g’ri baholash va tezlik bilan kerakli yechimini topish ko’nikmalarini shakllantirish, shu boradagi malakalarini oshirishga ko’maklashish. Ularning fikrlash qobiliyati va nutq faoliyatini o’stirish hamda mulokot qilish madaniyatini shakllantirish.
Mashg’ulotni o’tkazish tartibi: o’qituvchi mashg’ulot boshlanishi oldidan talaba (yoki o’quvchi)lar uchun stullardan doira shaklida joy tayyorlaydi (doira shaklidagi joyning o’rtasiga korzina (yoki tuvak)dagi guldastani qo’yish maqsadga muvofiq. Joyni bunday jihozlanishi mashg’ulotni qiziqarli va jonli o’tishiga yordam beradi. Imkoni bo’lsa bunday mashg’ulotni ochiq qavoda, ya’ni tabiat qo’ynida o’tkazilsa, u holda talaba (yoki o’quvchi)lar yashil maysalar ustida doira shaklida bemalol joylashib olsalar ham bo’ladi.
O’qituvchi mashg’ulot boshlanishi bilan talaba (yoki o’quvchi)larni shu davradan joy egallashlarini so’raydi.
So’ngra talaba (yoki o’quvchi)larning faoliyati rang-barang va hamisha har turli qiziq voqealar, hodisalar, vaziyatlarga boy ekanligi haqidagi qisqacha suhbat bilan mashg’ulotni boshlaydi. Misol tariqasida o’qituvchi, talaba (yoki o’quvchi)lar faoliyatida uchragan yoki uchraydigan vaziyatlardan biri to’g’risida gapirib beradi va shu vaziyatdan chiqish yo’lini so’raydi (yoki o’qituvchi vaziyatni aytib, uning uchta yechimini ham aytadi va talaba (yoki o’quvchi)lardan uchta to’g’ri variantdan bittasini tanlashlarini va nima uchun shu variantni tanlaganliklarini tushuntirib berishlarini so’raydi. Shundan so’ng o’qituvchi talaba (yoki o’quvchi)larni xohishlariga ko’ra, uch kishidan iborat kiichik guruhlarga ajratadi va ularga har bir kichik guruh a’zolari o’z ish tajribalaridan kelib chiqqan holda o’quv va tarbiyaviy jarayonida o’qituvchi va talaba (yoki o’quvchi)lar faoliyatida uchraydigan yoki uchragan biron-bir muammoli vaziyatlarni eslashlari, ulardan eng qiziqarli, eng muammolisini tanlab, ularning yechimini (vaziyat, muammoning yechimi uch variantdan test yoki aniq bir javobdan iborat bo’lishi mumkin) ham topib ko’yish topshirig’ yanya beradi.
O’qituvchi yordamida har bir kichik guruh navbati bilan o’zlari tayyorlagan vaziyat yoki muammolarni boshqalarga og’zaki bayon etadilar. Kichik guruhlar tomonidan aytilgan vaziyat yoki muammoni yechimini topish uchun o’qituvchi ularga aniq vaqt belgilab beradi. Berilgan vaqt ichida kichik guruh a’zolari vaziyat yoki muammo yechimini topishga harakat qiladilar, vaqt tugagach, guruhlarning javoblari tinglanadi. Masalan, avval bir kichik guruh tanlagan vaziyat yoki muammo yana bir marotaba esga tushiriladi va qolgan kichik guruhlar navbati bilan ushbu vaziyat va muammoga o’z yechimlarini aytadilar. Barcha kichik guruhlar o’zlari tanlagan javoblarini aytib bo’lishgach, vaziyat yoki muammoni o’rtaga tashlagan kichik guruhning o’zi to’g’ri yechim haqida fikr bildiradi, o’qituvchi ham shu vaziyat yoki muammoga nisabatan o’z fikrini bildiradi va bildirilgan barcha kichik guruh fikrlarni umumlashtiradi. So’ngra ikkinchi guruh o’rtaga tashlagan vaziyat yoki muammoni muhokamasiga o’tiladi, shu kabi davradagi guruhlar tomonidan o’rtaga tashlangan barcha vaziyat yoki muammolar muhokamasi o’tkaziladi.
Mashg’ulot oxirida o’qituvchi talaba (yoki o’quvchi)lar va guruhlar ishiga baho beradi va vaziyat yoki muammolarni yechimini topishda nimalarga ko’prok e’tiborni qaratish kerakligi to’g’risida tavsiyalar beradi, so’ngra mashg’ulotni yakunlaydi.