Xorij tajribalaridan foydalanish masalalar

Qozog‘iston
Respublikasining 2020 yilgacha istiqbolli milliy klasterlarini 
shakllantirish konsepsiyasida mahalliy klasterlarning global ta’minot 
zanjirlariga kirishi ko‘zda tutilgan, bu esa milliy texnologik xavfsizlik darajasini 
sezilarli darajada ko‘taradi, iqtisodiy o‘sish sifatini yaxshilaydi va 
klasterlarning bir qismi bo‘lgan biznesning xalqaro raqobatbardoshligini 
ta’minlaydi.
Jahon transport tarmoqlarining umumiy uzunligi dengiz yo'llarini hisobga 
olmaganda 38 mln. kilometrdan oshiqni tashkil etadi: 
avtomagistrallar - 26 mln. km;
temiryo'llar - 1,24 mln. km;
quvurlar - 1,8 mln. km;
havo yo'llari - 9,6 mln. km;
daryo yo'llari - 0,57 mln.km. 
Rivojlangan mamlakatlar transport tarmoqlarining uzunligi jahon 
transport tarmoqlari umumiy uzunligining 79 %ini tashkil etadi. Barcha turdagi 
xizmatlarning jahon eksport va importida transport xizmatlari ulushi taxminan 
25 % (5,5 trln. AQSh doll.)ni tashkil etadi.[4] 
Logistik xizmatlar ko'rsatuvchilarning eng yirigi AQSh hisoblanadi. Ular 
80-90 mlrd. AQSh dollarlik transport-ekspeditorlik xizmatlarini eksport 
qiladilar. Ammo 90-100 mlr. AQSh dollari miqdoridagi transport ekspeditorlik 
xizmatlarini import ham qiladilar. Mazkur xizmatning eng yirik eksportchilariga 
Germaniya (25-26 mlrd. AQSh doll.), Yaponiya (40-45 mlrd. AQSh doll.) 
hamda Buyuk Britaniya, Gollandiya, Gongkong (22-28 mlrd. AQSh doll.), 
Koreya v.b. Logistik xizmatlarni import qilishda AQShdan keyingi o'rinlarda 
Gyermaniya 
– 52 mlrd. AQSh doll. (7,56 %); Yaponiya – 42,3 mlrd. AQSh 
doll. (6,24 %i); Buyuk Britaniya 
– 35,8 mlrd. AQSh doll. (3,47 %i); Koreya 
Respublikasi 
– 29,9 mlrd. AQSh doll. (3,41%); Italiya – 22,6 mlrd. AQSh doll. 
(3,3%), Gollandiya 
– 16,6 mlrd. AQSh doll. (2,41 %) v.b.[5] 
Ushbu mamlakatlarning jahon bozorida transport xizmatlarini sotish va 
sotib olishdagi yetakchiligini ularning jahon tovar aylanmasi hamda xalqaro 
mehnat taqsimotidagi faol ishtiroki bilan izohlash mumkin.
Metadologiya.
Ushbu maqolada mavzu doirasida avval o
’rganilgan 
tadqiqotlarni o
’rganib, tahlil qilgan holda biz o'rganishimiz, yechim topishimiz 
kerak bo
’lgan savollarni shakllantirib oldik. Endi mana shu savollar asosida 
transport logistika tizimining iqtisodiy samaradorligini oshirish masalasi 
bo’yicha ma’lumotlar yig’amiz. Yig’ilgan ma’lumotlarni tanlagan tadqiqot 
usullarimiz va tahliliy uslublarimizdan foydalanib chuqur tahlilni amalga 
oshiramiz. Tahlil qilib, olingan natija va yechimlarimizdan kelib chiqib xulosa 
qilamiz. Bu xulosalalarimiz asosida transport logistika tizzimining iqtisodiy 
samaradorligini oshirish masalasi bo’yicha nazariy va amaliy taklif, hamda 
tavsiyalar ishlab chiqishimiz mumkin. 

---