Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

3.1.5. Sanoat 
Ispaniyaning erta sanoatlashishi yuqori tarifli to‘siqlar ortida bo'lib o'tdi. 
Investitsiyalar yetishmasligi va qisman ichki talabning pastligi tufayli o‘sish past
darajada qoldi. Tarixan sanoatda ishlab chiqarish shimoliy qirg'oqqa, Basklar 
mamlakatida, Kataloniya va Madrid maydonlariga qaratilgan bo'lsada, Ispaniyaning 
boshqa qismlari kichik sanoatni rivojlantirishga erishgan. 1960-yillarda iqtisodiyotni 
liberallashtirish va xorijiy investitsiyalar oqimi bir qator yirik kompaniyalarni milliy 
iqtisodiyotga jalb qilib, sanoatining diversifikatsiyalashiga yordam berdi. Ushbu 
o'zgarishning eng yorqin misoli avtomobilsozlik sanoati bo'ldi. 1960-yilgacha 
Ispaniyada bir nechta avtomobil ishlab chiqarilgan bo'lsada, 1980-yillarning oxiriga 
kelib Ford, Renault, General Motors va Ispaniyaning SEAT firmasi (asosan 
Volkswagen kompaniyasiga tegishli) zavodlarida 1,5 mln. dona avtomashna ishlab 
chiqarildi. 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 271 - 
Avtomobilsozlik mamlakatdagi eng yirik ish ta‘minoti bo‘ldi. 2015-yilda 
Ispaniya dunyodagi eng yirik avtomobil ishlab chiqaruvchi 8-davlat va 
Germaniyadan keyin Yevropada ikkinchi eng yirik avtomobil ishlab chiqaruvchisi 
edi. 2016 yilga borib, avtomobilsozlik sanoati Ispaniyaning yalpi ichki 
mahsulotining 8,7 foizini ishlab chiqaradi va ishlab chiqarish sanoatining to'qqiz 
foizini tashkil qiladi. 2008 yilga kelib, avtomobilsozlik sanoati eng ko'p eksport 
qilinadigan sector bo'ldi. 2015 yilda umumiy ishlab chiqarishning qariyb 80 foizi 
eksportga to'g'ri keldi. 
Germaniyalik kompaniyalar 2016-yilda Ispaniyaga 4,95 milliard yevro 
miqdorida investitisiya kiritib, AQShdab keying ikkinchi mamlakatga aylandi. 
Ushbu investitsiyaning asosiy ulushi - avtomobilsozlik sanoatiga, temir, po'lat va 
kemasozlik hukmron bo'lgan og'ir sanoatga yo‘naltirildi.
Ushbu og'ir sanoatning katta qismi ilm-fan va texnologiyaga ixtisoslashgan 
firmalarga almashtirildi, bu esa hukumatning biotexnologiya, qayta tiklanadigan 
energiya 
manbalari, 
elektronika 
va 
telekommunikatsiyalarni 
rivojlantirishga 
qaratilgan keng ko'lamli investitsiyalarini aks ettirdi. Kataloniya va qo'shni 
Valensiyada paxta va jun to'qimachilik, qog'oz, kiyim-kechak va poyafzal ishlab 
chiqarish sezilarli darajada saqlanib qolmoqda. Boshqa yetakchi tarmoqlar orasida 
kimyoviy moddalar, o'yinchoqlar va elektr jihozlari (televizorlar, muzlatgichlar va 
kir yuvish mashinalari) ishlab chiqarish kiradi.
Oziq-ovqat mahsulotlarini qayta ishlash, qurilish va mebel ishlab chiqarish 
kabi iste'molchilarga yo'naltirilgan ishlab chiqarish tarmoqlari yog'ochga yaqin 
bo'lgan yirik shaharlarda yoki qishloq joylarida iste'mol bozorlariga yaqin 
joylashgan. 21-asrning boshlarida Madrid, Kataloniya metallurgiya, sarmoya va 
kimyoviy mahsulotlarga ustunlik qilishda davom etdi. Ammo, turli sohalarda sanoat 
ishlab chiqarish Navarra, La Rioja, Aragon va Valensiya yetakchi hisoblanadi. 

---