2.2.3 Qishloq xo'jaligi, o'rmonxo’jaligi va baliqchilik
Iqtisodiyotning boshqa tarmoqlarida bo'lgani kabi, Germaniya ham qishloq
xo'jaligini rivojlantirishning keskin muammolariga duch keldi. G'arbiy Germaniya
asosan kichik oilaviy fermer xo'jaliklarining mamlakati bo'lib qoldi; 1980-yillarda
qariyb 5 foiz aktsiyalarning umumiy maydoni 124 ga (50 gektar) ko'p edi, biroq ular
XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 82 -
umumiy qishloq xo'jaligining deyarli to'rtdan bir qismini tashkil qildilar. Biroq 21-
asrning boshida yirik fermer xo'jaliklari Germaniyaning g'arbiy qismidagi qariyb
yarmi va Sharqiy Germaniyaning taxminan uchdan ikki qismini tashkil qilgan.
G'arbiy Germaniyadagi o'zgarish qishloq xo'jaligini ratsionalizatsiyalashni aks
ettiradi, ko'pchilik kichik yer egalari dehqonchilikni qoldirib, qolgan fermer
xo'jaliklari ko'payib boradi
27
.
G'arbdagi yirik fermalar, asosan, Schleswig-Holstein va sharqiy Quyi
Saksoniya shaharlarida, Köln g'arbiy qismida Vestfaliya va Bavariya janubidagi
kichik guruhlar bilan jamlangan edi. G'arbiy Germaniyaning markaziy va janubiy
qismlarida kichik xo'jaliklar hukmron edi. Doimiy kengayish jarayoni 1950 yildan
to XX asr oxirigacha jami uchdan to'rt qismga ko'paygan. Qishloq xo'jaligida ish
bilan band bo'lganlar soni 1950 yilda jami ishchilarning beshdan bir qismidan 20-
asrning oxiriga qadar 3 foizdan kamroqqa qisqardi. Bug'doy, arpa, makkajo'xori va
shakar lavlagi yuqori tabiiy hosildorlikka ega bo'lgan hududlarda asosiy ekin
hisoblanadi. Shimoliy Germaniya tog 'va Markaziy Germaniya cho'qqilarining
hosildorligi past tuproqlari odatda javdari, jo'xori, kartoshka va yem-xashak
yetishtirish uchun foydalaniladi.
Mexanikadagi ilmiy yangiliklar, texnologik o'zgarishlar Germaniya qishloq
xo'jaligining an'anaviy tarzda rivojlanayotgan modelini ijobiy tarzda o'zgartirdi.
Avvallari Markaziy Germaniya cho'qqilarining shimoliy qismidagi unumdor
tuproqlar bilan chegaralangan shakar lavlagi endi ancha keng yerlarda ekila
boshlandi. Kimyoviy o'g'itlarning hududlarning iqlimi hamda yerning meleorativ
holatidan kelib chiqib yaratilishi qishloq xo‘jaligida yangilik bo‘ldi.
Qishloq xo'jaligida yerdan foydalanishning eng keng tarqalgan shakllari donli
ekinlarni yetishtirish va doimiy yaylovlardir; ikkalasi ham hayvon yemlarining
muhim manbalari hisoblanadi. Qora molchilk va qo‘ychilik mamlakatda go‘sht
muammosini to‘liq bartaraf etadi. Shuningdek, sut yetkazib berish avval shimoliy
qirg'oq pasttekisliklari va Alp tog'oldi hududlarida yengil iqlim sharoitida
ommalashgan. Biroq, hozirgi vaqtda kichik fermer xo'jaliklari aynan ushbu sut va
27
https://www.britannica.com/search?query=germany+agriculture+and+fishing
|