Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

5.10.5. Tog’-kon metallurgiya 
Tog'-kon sanoati YaIMning 3 foizini tashkil qiladi. Xom ashyoni slanets, torf 
va gil, ohaktosh, qum va shag'al kabi sanoat foydali qazilmalar kiradi. 1950-
yillarning boshlarida sobiq Ittifoq mamlakatni shimoli-sharqiy qismida atrof mihitga 
juda kata zarar yetkazadigan sanoat maskanlari faoliyati kengaytirildi. Sharqiy-
Virumaa shahrida neft slanetsi sanoati tufayli bir kishi uchun oltingugurt dioksid 
emissiyasi deyarli Chexiya Respublikasidek yuqori daajada yo‘lga qo‘yilgan. 
Sharon dengiz suvi ma'lum joylarda, asosan, sharqiy hududlari kata hajmda 
ifloslangan. Hukumat ifloslanishni kamaytirish yo'llarini izlamoqda. 2016 yilda 
chiqindilar 1980 yilga nisbatan 80 foizga kamroq bo'lgan.
Estoniya tog‘-konida sanoati YaIM tarkibidagi ulushi 2017 yilning birinchi 
choragida 79.70 mln. yevroga oshdi. 2017 yilning to'rtinchi choragida esa, bu 
ko‘rsatkich 76.67 mln, yevroni tashkil qildi. Estoniya konlarida YaIM tarkibida 
1995 yildan 2018 yilga o'rtacha 38.91 mln. yevro darajasiga yetdi. 2017 yilning 
uchinchi choragida rekord daraja qayd etib 18,85 mln. yevroni tashkil etdi. 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 868 - 
5.10.6. Sanoat 
Estoniya sanoat ham bozor iqtisodiyotiga o'tish davrida liberallashtirilib 
barcha tarmoqlari innovatsion tarzda diversifikatsiyalangan. Eski tuzim hisobiga 
qimmatroq bo'lgan xom ashyo endi jahon bozoridagi barqaror narxlarda sotib 
olinmoqda. Import qilingan xomashyodan tashqari, Estoniya sanoatida qurilish 
sanoati uchun asosiy materiallarni, jumladan, sement, devor bloklari va slanets kul 
yoki temir betondan tayyorlangan panellarni ta'minlovchi mahalliy resurslardan 
foydalanmoqda. Ushbu sohaning asosiy markazlari - Tallinn, Kunda, Tartu va Aseri 
hisoblanadi. Sanoatdagi ish kuchining asosiy qismi oziq-ovqat va o'rmon xo'jaligi, 
mashinasozlik va energiya ishlab chiqarish bilan shug'ullanadi. 
Kimyoviy va tog'-kon sanoati, muhim ish beruvchilaridan biri bu baliqchilik 
sanoati hisoblanadi. Boshqa tarmoqlarda esa, Estoniya axborot texnologiyalari va 
telekommunikatsiya sanoati 20-asrning oxirida gullab-yashnadi. Iste'mol tovarlari 
sanoati sohasida to'qimachilik rivojlangan, ammo, XXI asrning boshlarida umumiy 
eksport hajmining kamayishiga olib keldi. Shunday bo'lsada, Boltiqbo'yi 
davlatlarida ishlab chiqarilgan paxta matolari ko'pchiligi Estoniyada ishlab 
chiqariladi. Mamlakatda jun, ipak, zig'ir, trikotaj va to'quv mahsulotlari va poyafzal 
ishlab chiqarilmoqda.