Beyincik natriuretik hormonun (BNP və NT pro BNP) sekresiyasının pozulması
Sol mədəcik çatışmazlığı
Sol mədəcik çatışmazlığı
Sağ mədəcik çatışmazlığı
Total (biventrikulyar) ürək çatışmazlığı
Anamnez
Anamnez
Şikayətlər: təngnəfəslik, ürək döyünmə, boğulma, öskürək, tez yorulma, ödem sindromu
İnspectio: akrosianoz, vidaci venaların şişməsi
Obyektiv müayinə: Ağciyərin aşağı paylarında durğunluq xırıltıları eşidilir. Ürək tonları karlaşır, çapma ritmi eşidilir.
EKQ
ExoKQ
DQÜ-nin R-qrafiyası
Natriuretik peptidlərin yüksəlməsinin digər kəskin səbəbləri: KKS, aritmiyalar (qulaqcıq yaxud mədəcik), pulmonar emboliya, AXOX sağ mədəcikdə təzyiqin yüksəlməsi ilə, böyrək çatışmazlığı və sepsis. Bu zaman ExoKQ faydalıdır.
Natriuretik peptidlərin yüksəlməsinin digər kəskin səbəbləri: KKS, aritmiyalar (qulaqcıq yaxud mədəcik), pulmonar emboliya, AXOX sağ mədəcikdə təzyiqin yüksəlməsi ilə, böyrək çatışmazlığı və sepsis. Bu zaman ExoKQ faydalıdır.
Natriuretik peptidin artmasına səbəb olan digər qeyri-kəskin hallar: ahıl yaş ( 75 yaş), qulaqcıq aritmiyaları, sol mədəciyin hipertrofiyası, AXOX, xroniki böyrək çatışmazlığı.
3 D ExoKQ
KT koronar angioqrafiya
Genetik testlər
Qanın hematoloji və biokimyəvi müayinəsi
Qanın hematoloji və biokimyəvi müayinəsi
Transezofaqeal ExoKQ (tez-tez olmasa da)
Stres ExoKQ
EKQ-nin gün ərzində monitorinqi
Maqnit-rezonans tomoqrafiya
Radioizotop müayinə üsulları
Elektrolit mübadiləsi və turşu qələvi müvazinətinin pozulması
Elektrolit mübadiləsi və turşu qələvi müvazinətinin pozulması
Tromboz və emboliyalar
Disseminasiya olunmuş damar daxili laxtalanma sindromu
Aritmiyalar
Qaraciyər çatışmazlığı ilə nəticələnə bilən qaraciyərin kardial sirrozu
Dərmanlar
Dərmanlar
Qeyri-cərrahi cihazlar
Cərrahiyyə/cərrahi cihazlar
Həyat tərzi/qeyri-farmakoloji
WARCEF tədqiqatı
WARCEF tədqiqatı
K vitamini antaqonisti (VARFARİN) XÜÇ olan sinus ritmli, yaşı<60 olan xəstələrə (ürək daxili tromboz olmadıqda belə) təyin edilə bilər (sinif IIB, səviyyə C)
Varfarin aspirinlə müqayisədə dürüstlüklə 37% ölüm yaxud insult riskini (1-cili son nöqtələr) və 35% ölüm riskini (qanaxma riskini qeyri-dürüstlüklə artırmaqla) azaltmışdır.
GISSI-HF tədqiqatı
İşemik və qeyri-işemik (xəstələrin yarısı) etiologiyalı XÜÇ-də rozuvastatinin istifadəsi ölüm və xəstələnmə (hospitalizasiya) göstəricilərini dəyişməmişdir
AÇFİ
AÇFİ
BAB
Diuretiklər
Aldosteronun antaqonistləri
Ürək qlikozidləri
Sartanlar (ARA)
Omakor (omeqa 3 yarım doymamış yağ turşuları)
Effektivlik
Effektivlik
Müalicənin təhlükəsiz başlanılması
Məsləhət görülən effektiv dozaya çatmaq
Simptomların və xəstələrin əhvalının yaxşılaşması
XÜÇ olan xəstələrin yalnız 33%-i AÇFİ qəbul edir
Onlardan da 22%-i AÇFİ-nı adekvat dozalarda qəbul edir ( yaşlılarda bu % azalır)
BAB simpato-adrenal sistemin aktivliyini azaldır
BAB simpato-adrenal sistemin aktivliyini azaldır
BAB ürəyin remodelləşməsini azaldır, kardioprotektiv təsir göstərir
BAB-ın ll-lV FS XÜÇ-da istifadə edilməsi məsləhətdir
Bronxial astma
Bronxial astma
Bradikardiya (<50 vurğu\dəq)
Arterial hipotoniya (<85mm c.süt.)
II-III dərəcəli atriovevtrikulyar blokadalar
Ağır obliterasiya edici endoarteriit
Ürək vurğularının çox olması ilə olan ürək çatışmazlığı və sistolik disfunksiya – xəstəliyin qeyri qənaətbəxş proqnozunun göstəricisidir
Ürək vurğularının çox olması ilə olan ürək çatışmazlığı və sistolik disfunksiya – xəstəliyin qeyri qənaətbəxş proqnozunun göstəricisidir
IVABRADIN ürək-damar xəstəliklərindən ölümü və ürək çatışmazlığına görə hospitalizasiyaya ehtiyacı 18% azaldır (p<0,0001).
Ümumi riskin əsas azalması ölüm hallarının sayının və ürək çatışmazlığına görə hospitalizasiyaya ehtiyacın azalmasına görə baş vermişdir (ÜR 26% azalması)
IVABRADINlƏ müalicə təhlükəsizdir və yaxşı keçirilir
I FS- sidik qovucuları istifadə etməmək
I FS- sidik qovucuları istifadə etməmək
II FS (durğunluq olmadıqda) –torasemidin kiçik dozası (2,5-5 mq) yaxud tiazid diuretiki
II FS (durğunluq olduqda) tiazid (ilgək) diuretikləri +spironolakton 100-150 mq
III FS (saxlayıcı müalicə) – ilgək diuretikləri (yaxşı olar ki, torasemid) + spironolakton (kiçik dozada) + asetazolamid (0,25×3 dəfə/gün 3-4 gün ərzində, sonra 2 həftə fasilə vermək)
III FK (dekompensasiya) – ilgək (yaxşı olar ki, torasemid) + tiazid + spironolakton 100-300mq/gün dozada + asetazolamid
III FK (dekompensasiya) – ilgək (yaxşı olar ki, torasemid) + tiazid + spironolakton 100-300mq/gün dozada + asetazolamid
IV FS- ilgək (bəzən gündə 2 dəfə və ya böyük dozalarda v/dax. damcı ilə) + tiazid diuretiki + aldosteronun antaqonistləri + asetazolamid 0,25 X 3 dəfə/gün-3-4 gün ərzində, sonra 2 həftə fasilə ilə) + lazım olarsa izolə olunmuş ultrafiltrasiya və/və ya mayenin mexaniki yolla xaric edilməsi
25-50 mq/gün təşkil etməlidir. Spironolakton mütləq
AÇFİ və BAB-la müalicəyə əlavə edilməlidir. Bu
zaman hər 3 neyrohumoral modulyatorun təsirindən
RAAS-nın aktivliyi daha cox blokada olunur, xəstəliyin
gedişi və proqnozu yaxşılaşır.
XÜÇ-nın uzun müddətli müalicəsində diqoksinin peroral istifadə edilməsi məsləhət görülür. Qısa təsirli vena daxili istifadə olunan ürək qlikozidlərinin (strofantin) yalnız ürək catışmazlığının səyirici aritmiyanın taxisistolik forması fonunda kəskinləşməsı zamanı istifadəsi tövsiyyə edilir.
XÜÇ-nın uzun müddətli müalicəsində diqoksinin peroral istifadə edilməsi məsləhət görülür. Qısa təsirli vena daxili istifadə olunan ürək qlikozidlərinin (strofantin) yalnız ürək catışmazlığının səyirici aritmiyanın taxisistolik forması fonunda kəskinləşməsı zamanı istifadəsi tövsiyyə edilir.
XÜÇ olan xəstələrdə uzun müddətli müalicədə diqoksinin 0.25mq/gün dozada istifadəsi məsləhət görülür.
Səyrici aritmiyada diqoksin ilk sıra preparatı kimi istifadə edilməlidir - bu zaman mədəciklərin yığılması, nəbzin sayı azalır, ürəyin inotrop funksiyası artır.
Səyrici aritmiyada diqoksin ilk sıra preparatı kimi istifadə edilməlidir - bu zaman mədəciklərin yığılması, nəbzin sayı azalır, ürəyin inotrop funksiyası artır.
Sinus ritmi ilə olan xəstələrdə isə diqoksin AÇFİ, BAB, aldosteronun antaqonistləri və sidik qovuculardan sonra istifadə ediləcək 5-ci sıra preparatı olmalıdır.
XÜÇ-nın müalicəsində kandesartanla müalicə 4 mq-dan başlanılır və 3-5 gündən bir doza titrlənməklə 8-16 mq-a qədər artırılmalıdır. AT yüksək olan xəstələrdə doza 32 mq-a qədər də artırıla bilər. İlkin olaraq AT-nin səviyyəsi aşağı olan xəstələrdə (SAT<100mm.c.st) terapiyanın 2 mq-dan başlanılması məqsədəuyğundur (SHARM).
XÜÇ-nın müalicəsində kandesartanla müalicə 4 mq-dan başlanılır və 3-5 gündən bir doza titrlənməklə 8-16 mq-a qədər artırılmalıdır. AT yüksək olan xəstələrdə doza 32 mq-a qədər də artırıla bilər. İlkin olaraq AT-nin səviyyəsi aşağı olan xəstələrdə (SAT<100mm.c.st) terapiyanın 2 mq-dan başlanılması məqsədəuyğundur (SHARM).
Bu qurupdan olan losartan, volsartanı da XÜÇ-nın müalicəsində istifadə etmək olar.
araxidon turşusunun metabolitlərini azaldaraq, onların vazokonstriktiv təsirini azaldır
xolesterinin səviyyəsini tənzimləyir və xəstəliyin inkişafına mane olur
antiaritmik təsir göstərir
miokardın oksigenlə təchizatını və maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırır
Bu qurupa statinlərvə antitrombotik preparatlar (qeyri-düz antikoaqulyantlar) aiddir.
Bu qurupa statinlərvə antitrombotik preparatlar (qeyri-düz antikoaqulyantlar) aiddir.
Statinlər XÜÇ-nın inkişaf riskini azalda və xəstəliyin proqnozunu yaxşılaşdıra bilər.
XÜÇ zamanı sol mədəciyin dilatasiyası ilə əlaqədar olaraq ürək boşluqlarında qan durğunluğu müşahidə edilir. Bu da xəstələrdə tromboembolik ağırlaşmaların əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər. Odur ki, yataq rejimində olan bu qrup xəstələrdə tromboz və emboliyaların profilaktikası məqsədilə enoksiparinin 40 mq / gün dozada 2-3 həftə ərzində istifadə edilməsi məsləhət görülür.
XÜÇ zamanı sol mədəciyin dilatasiyası ilə əlaqədar olaraq ürək boşluqlarında qan durğunluğu müşahidə edilir. Bu da xəstələrdə tromboembolik ağırlaşmaların əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər. Odur ki, yataq rejimində olan bu qrup xəstələrdə tromboz və emboliyaların profilaktikası məqsədilə enoksiparinin 40 mq / gün dozada 2-3 həftə ərzində istifadə edilməsi məsləhət görülür.
Nitratlar + hidrolazin kombinasiyası zəncilərdə istifadə edilə bilər
Nitratlar + hidrolazin kombinasiyası zəncilərdə istifadə edilə bilər
Nitratlar - XÜÇ + stenokardiya
Vazodilatatorların istifadə edilməsi
neyrohormonların aktivləşməsinə gətirib çıxarır ki, bu da XÜÇ-nın kəskinləşməsinə səbəb ola bilər.
Amlodipin və felodipin XÜÇ-də o zaman istifadə edilməlidir ki, xəstədə eyni zamanda davamlı hipertenziya, yanaşı olaraq stenokardiya xəstəliyi, yüksək ağciyər hipertenziyası, ciddi qapaq requrgitasiyası olsun və bu preparatlar da xəstəliyin müalicəsində istifadə edilən əsas qrup preparatlarla birlikdə təyin olunmalıdır
I-II FS XÜÇ-da seçim preparatı amiodaron hesab edilir. Preparatı 100-200 mq / gün dozada istifadə etmək lazımdır (həyat üçün təhlükəli olan mədəcik tipli ritm pozğunluqlarında)
I-II FS XÜÇ-da seçim preparatı amiodaron hesab edilir. Preparatı 100-200 mq / gün dozada istifadə etmək lazımdır (həyat üçün təhlükəli olan mədəcik tipli ritm pozğunluqlarında)
III-IV FS XÜÇ-da amiodaronun istifadəsi əks - göstərişdir
Miokard infarktının kəskin dövrünü çıxmaq şərti ilə
Miokard infarktının kəskin dövrünü çıxmaq şərti ilə
XÜÇ-nın müalicəsində antiaqreqantların
istifadəsinin məqsədə uyğunluğuna dair məlumatlar
yoxdur. Aspirinin XÜÇ olan xəstələrdə istifadə
edilməsi xəstəliyin dekompensasiyası ilə əlaqədar
olan hospitalizasiyanın tezliyini artırır. Aspirin istifadə
etmək vacibdirsə, bu zaman AÇFİ deyil, ARA-nın
qəbulu məqsədəuyğundur. 75mq aspirin və 75mq
klopidoqrelin kombinasiyada kəskin miokard infarktı
keçirmiş xəstələrdə istifadə edilməsi müvəffəqiyyətli olsa da,
XÜÇ olan xəstələrdə tətbiqi məsləhət görülmür.
Bu günə qədər sitoprotektorların XÜÇ-nın müalicəsində
Bu günə qədər sitoprotektorların XÜÇ-nın müalicəsində
istifadəsinə, eyni zamanda onların xəstəliyin gedişini
pisləşdirməsinə dair də sübut olunmuş məlumatlar yoxdur.
Trimetazidini yalnız XÜÇ-nın müalicəsində əsas qrup
preparatlara əlavə kimi təyin etmək olar.
Kornitin, mildronat, taurinin bu xəstəliyin
müalicəsində istifadə edilməsi məsləhət görülmür.
XÜÇ-nın dekompensasiyası zamanı imkan daxilində qeyri-
steroid iltihab əleyhinə preparatlar, qlükokortikoidlər,
verapamil, diltiazem, qısa təsiri dihidropiridinlər təyin edilməməlidir.
Mülayim simptomları olan sinus ritmli, SM AF ≤30% və QRS ≥130 msan, His dəstəsi sol ayaqcığının blokadası olan xəstələrə genişləndirilmiş təyinat
Mülayim simptomları olan sinus ritmli, SM AF ≤30% və QRS ≥130 msan, His dəstəsi sol ayaqcığının blokadası olan xəstələrə genişləndirilmiş təyinat
XÜÇ olan xəstələrdə mədəcik taxikardiyası yaxud mədəciklərin fibrilyasiyası təhlükəsi olarsa yaxud onlar baş verərsə - kardioverter –defibrilyator implantasiyası
Aorto-koronar yaxud mammar-koronar şuntlama
Aorto-koronar yaxud mammar-koronar şuntlama
Mitral regurgitasiyanın korreksiyası
Angioplastika əməliyyatları
Süni ürək mədəcikləri
Ürək transplantasiyası
XÜÇ-nı törədən xəstəliklərin qarşısının alınması, onların adekvat müalicəsi xəstəliyin əmələ gəlməsini ləngidə, proqressivləşməsinin qarşısını ala bilər.
XÜÇ-nı törədən xəstəliklərin qarşısının alınması, onların adekvat müalicəsi xəstəliyin əmələ gəlməsini ləngidə, proqressivləşməsinin qarşısını ala bilər.
XÜÇ-nın gedişi tədricən proqressivləşəndir.
XÜÇ-nın gedişi tədricən proqressivləşəndir.
Aparılan uzun müddətli, xəstəliyin ağırlıq dərəcəsinə uyğun müalicə tədbirləri xəstələrin ömrünü uzada, həyat keyfiyyətini yaxşılaşdıra, xəstəliyin fəsadlarının qarşısını ala bilər.
