Xulosa Foydalanilgan adabiyotlat kirish



Yüklə 50,44 Kb.
səhifə5/8
tarix18.05.2023
ölçüsü50,44 Kb.
#116076
1   2   3   4   5   6   7   8
2 5332514769171648861

Fich = Hy –T (1)


Ishlab chiqaruvchi foydasi (Fich) – bu maxsulot tannarxi (T) va ulgurji narxi (Hy) o’rtasidagi farqdan iborat.
Ushbu formuladan ko’rinadiki, mahsulot birligidan olinadigan foyda ikkita asosiy omilga bog’liq bo’ladi:

  1. Mahsulot tannarxi darajasi (c + v);

  2. Ulgurji narxlar darajasi.

Tannarx – bu mahsulotni ishlab chiqarish uchun sarflangan xarajatlarning puldagi ifodasidir: c + v + m > c + v.
Tannarx bu mahsulot qiymatidan kichikdir. Mahsulot qiymati (MQ) o’z ichiga sarflangan ishlab chiqarish vositalari qiymati (Qiv), hamda yangidan yaratilgan qiymatni (Qya) to’liq oladi.
Demak, MQ = Qiv+ Qя (2).
O’z navbatida yangidan yaratilgan qiymat ish haqi (IH) yalpi foydaga (Fya) ajraladi:



Foyda miqdoriga ta‘sir ko’rsatuvchi ikkinchi omil – korxona o’z maxsulotlarini sotuvchi narx darajasi bo’lib, bu o’rinda mahsulot narxi. Qiymati va tannarxi o’rtasidagi nisbatning beshta asosiy holatini ajrayib ko’rsatish mumkin:








N1 N2 N3 N4 N5
Bu chizmada tovar qiymati va narxining nisbati tasvirlanganligini ko’rsatish mumkin. N1, N2, N3, N4 va N5larni holatini tannarx va foydaga nisbatan ifodalab berish mumkin.
Korxona yalpi foydasining taqsimlanishi ham chizmada tasvirlash mumkin:




Yalpi foyda



























Ish ҳaқi





Kredit uchun foiz



Sof foyda






Xayriya va boshқa fondlar



Soliқlar

























Jamғarish






Atrof-muҳit muҳofazasi




Kadrlarni tayyorlash




Ijtimoiy fondlar




Tadbirkorlik daromadi


Buxgalteriya foydasi sotilgan mahsulot uchun tushgan umumiy pul summasidan ishlab chiqarishning tashqi xarajatlari chiqarib tashlash yo’li bilan aniqlanadi.




Buxgalteriya atamasi bўyicha

Buxgalteriya xarajatlari

Buxgalteriya foydasi


Umumiy tushum tarkibi



Normal foyda

Ishlab chiқarish xarajatlari

Ichki xarajatlar

Tashқi xarajatlar
Daromad

Iқtisodchilar atamasi bўyicha

Iqtisoiy foyda


Bu chizmada umumiy pul tushumi tarkibidagi iqtisodiy va buxgalteriya foydasining farqlanishi ko’rsatilgan.
Korxona foydasining mutlaq miqdori uning massasini tashkil qiladi. Foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga nisbati va uning foizda ifodalanishi foyda normasi deyiladi. Foyda normasining hisoblashning amaliyotda ikki variantidagi foydalaniladi. Bular foydaning joriy sarflarga – korxona xarajatlariga yoki avanslangan mablag’larga (asosiy va aylanma kapital) nisbatidir. Bular quyidagicha aniqlana

Yüklə 50,44 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin