Xulosa Ingliz va o`zbek tillarida fe`l



Yüklə 281,5 Kb.
səhifə9/18
tarix19.06.2023
ölçüsü281,5 Kb.
#132672
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   18
Ingliz va o`zbek tillarida fe`l

You have changed a lot – o`timsiz

  • I have changed my plans – o`timsiz

  • He turned on the lights –o`timli

  • He turned to me –o`timsiz

  • They moved to London- o`timsiz

  • They moved the table – o`timli

    O`timli-o`timsiz fe`llarni tasniflashda fe`lning har xil turi yoki so`z turkumlari biron birikishiga va passiv transformatsiyada ishlatilishiga va nominalizatsiyaning ma`lum turiga kirishiga asoslanadi. Fe`lning to`ldiruvchi bilan birikishiga, bu fe`l birikmalarini boshqa so`zlar bialn birikuvini aniqlashga asoslanib, P. Robert`s fe`llarni quyidagi guruhlarga bo`ladi:

    1. O`timsiz fe`llar (intransitive verbs)

    2. O`timli fe`llar (transitive verbs)

    3. Faraz qilish ma`nosini ifodalaydigan fe`llar (seenrclass verbs)

    4. Paydo bo`lishni ifodalaydigan fe`llar (middle verbs )

    Ish-harakat obyektga yo`naltirilganda o`timsizlik deyiladi. O`timsiz fe`llar gapda eganing faoliyatini ko`rsatadi. Ba`zi bir hollarda hisoblaganda S-V- strukturali gaplarda aniq nisbat formasidagi fe`l ish –harakatning bajaruvchisi gapning egasi ekanini ko`rsatadi. Ingliz va o`zbek tillarida o`timsizlik murakkablashmagan sodda, yasama va qo`shma fe`llar vositasida ifodalanib, bu xususiyat har ikki tilga majburdir.
    O`timsizlik – fe`l birikmalari vositasida ham ifodalanishi mumkin.

    1. Everyone began to move (wells)

    2. His coffee grew cold while he scanned the paper indifferently. (drisser)

    Fe`ldan anglashilgan ish-harakat to`g`ridan-to`g`ri grammatik obyektga o`tmasdan faqat grammatik subyektning o`zigagina bog`liqligini ko`rsatuvchi fe`l o`timsiz fe`l deyiladi.

    Yüklə 281,5 Kb.

    Dostları ilə paylaş:
  • 1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   18




    Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
    rəhbərliyinə müraciət

    gir | qeydiyyatdan keç
        Ana səhifə


    yükləyin