Xxi аср: фан ва таълим масалалари

www.sharqjurnali.uz 

                                                                                                                                

3

 

MDH davlatlarining ba’zi koʻrsatkichlari, 2016.

2

 

 

Aholisi 

(mln kishi) 

Aholi jon 

boshiga YaIM,  

XQPda ($) 

Aholi jon 

boshiga YaIM, 

rasmiy valyuta 

kursida ($) 

VKI* 

Valyuta 

kursi 

indeksi 

MDH 

284 

13,240 

4,211 

3,14 

Rossiya  

146,8 

27,900 

8,748 

3,18 

Ukraina  

42,5 

8,700 

2,185 

3,98 

Belarusiya  

9,5 

18,600 

4,989 

3,72 

Moldaviya  

4,3 

5,700 

1,900 

3,0 

Armeniya 

2,9 

9,100 

3,614 

2,51 

Azarbayjon  

9,6 

17,400 

3,878 

4,48 

Qozogʻiston 

17,9 

26,100 

7,714 

3,38 

Qirgʻiziston 

6,01 

3,700 

1,077 

3,43 

Tojikiston  

8,7 

3,100 

795 

3,89 

Turkmaniston 

5,0 

18,700 

6,389 

2,92 

Oʻzbekiston  

32,1 

6,640 

2,210 

3,01 

*VKI = Valyuta Kursi indeksi 

 

Bu  shuni  anglatadiki,  har  qanday  mahsulot  yoki  xizmat  turi  bir  mamlakatda 

boshqasi  kabi  bir  xil  narxda  boʻlishi  uchun  rasmiy  valyuta  kursini  toʻgʻri  yoʻlga 

qoʻyish kerak. Ma’lumki, aholi jon boshiga toʻgʻri keluvchi mahsulotni XQP asosida 

hisoblash  jarayoni oson emas. Shuning uchun, Jahon  Banki kabi xalqaro agentliklar 

YaIM  koʻrsatkichlarini  XQPda  ham  berishadi.  Yuqoridagi  statistik  koʻrsatkichlarda 

ifodalangan MDH davlatlarida aholi jon boshiga toʻgʻri keluvchi YaIM joriy valyuta 

kursida va XQPda berilgan. 

Keltirilgan  jadvalda  birinchi  boʻlib  toʻrtta  Yevropada  joylashgan  MDH 

davlatlari, undan soʻng ikkita Kavkazdagi davlatlar va oxirida beshta Markaziy Osiyo 

davlatlari berilgan.  

MDHning  butun  aholisi  2017-yil  1-yanvar  holatiga  koʻra  284  million  kishini 

tashkil  etib,  Rossiya  146,8  million  istiqomat  qiluvchilari  bilan  guruhda  yetakchi 

hisoblanadi. Lekin bunga Rossiyaning hududi katta ta’sir qiladi. Ikkinchi va uchinchi 

oʻrinlarni mos ravishta Ukraina 42,5 million va Oʻzbekiston 32,1 million aholi bilan 

egallab  turibdi.

3

    (Aslini  olganda  hozirda  MDH  tarkibida  toʻqqizta  davlat  rasman 

oʻrin olgan boʻlib, Ukraina va Turkmaniston kuzatuvchi aʻzo hisoblanishadi.) 

MDH  davlatlarida  “haqiqiy”  yashash  standarti  koʻrsatkichi  rasmiy  valyuta 

kursida hisoblanganda aholi jon boshiga toʻgʻri keluvchi YaIM AQSH dollarida juda 

                                                           

2

 

www.worldbank.org/indicator

  

3

 http://www.cisstat.com/eng/frame/_about.htm 

---

“XXI аср: фан ва таълим масалалари” илмий электрон журнали. №3, 2018 йил