Har bir insonning madaniy darajasi va shaxsiyatiga muvofiq o’ziga xos shaklni olgan zaruriyatdir. Ehtiyojlarni qondirish maqsadida, tadbirkorlar, mahsulotga ega bo’lish istagini paydo qilish uchun maqsadli say`-harakatlarni amalga oshiradilar.
Xarid qobiliyati bilan ta’min-langan ehtiyoj.
Yoxud to`lashga qodir bo`lgan ehriyojni talab deydilar.
Bozor nima?
Tovar va xizmatlarni sotish va sotib olish, savdo bitimlarni tuzish joyi;
Tovar va xizmatlarni ayriboshlash bilan bog`liq iqtisodiy munosabatlar, ularning natijasida talab, taklif va narx shakllanadi.
Qadimgi ertaklarda yer kurrasi uchta fil ustida turgani ta`kidlanganidek, bozor ham uch asosiy tayanchga ega. Bu tayanch "fillar": talab, taklif va narx dir (rasmga qarang).Narx bozor iqtisodiyoti sharoitida talab va taklifni o’zaro moslashtirish yo’li bilan iqtisodiyotni tartibga solib turadi.
BOZORNING MAJOZIY ICHKI TUZILISHI
Marketing fani evolyusiyasi:
Marketing elementlari hozirgi respublikamiz hududida qadim-qadimlardan ma'lum bo`lib, u ayniq'sa, eramizdan oldingi II asrdan eramizning XVI asrigacha Buyuk Ipak yo`li nomi bilan mashhur karvon yo`li o`tgan mamlakatlarda keng qo`llanilgan.
Bunda karvonsaroylar katta xizmat ko`rsatgan. Ularda har xil mamlakatlardan kelgan siyosatchi, tadbirkor, savdogar, vositachilar uchrashar va har xil iqtisodiy masalalarni, ishlab chiqariladigan tovarlarning assortimenti, sifat ko`rsatkichlari, o`lchov birligi, ularga bo`lgan talab va taklif, baholar, soliqlar, xizmatlar va h. k. lar haqida axborotlar yig`ilar, tahlil qilinar, kelishilar, shartnomalar tuzilar va amalga oshirilar edi.
Marketing fani evolyusiyasi:
Marketing fanining elementlarining paydo bo‘lishi XIX - asrning o‘rtalariga borib taqaladi.
1902 yildan boshlab AQSHning Michigan, Kaliforniya va Illinoys universitetlarida mustaqil ravishda marketing kursini o‘qitish boshlandi.
1980 yillarning ikkinchi yarmida Mamlakatimizning iqtisodiyot yo‘nalishidagi oliy ta’lim muassasalarida marketing kursi o‘qitila boshlandi.
