Yardılamaq, kömək ləmək

Ağa
 
bəy
: bəy ağa
 
Ağac 
: bağ\ ağac tikmək: bağ salmaq.
 
Ağa-əçə
9
: bacı
1
, böyük
1
, ulu, apay
3
, apa
4
, əcə
5
, 
əcək
5
, əcəkə
8
. 
 
Ağamça
9
: urgan , xalat.
 
Ağan :
 ağı, cəza, tovbə
 
Ağar altın:
 gümüş, ağ gümüş, qiymətli şeylər.
 
Ağarınkı : ağartılış. 
Ağarmak 
: yarımək
4 
Ağarmak
: yarımaq
4
. 
 
Ağarmaq
: solukmaq, sararmaq.
 
Ağartmak 
: bilim vermək. 
Ağartmak
: bilim vermək, yumaq, kastarlamaq.
 
Ağartmaq: 
qabıqlamaq, qabıq soymaq.
 
Ağası (qızlar+
): hərəm başçısı.
 
Ağasız
6
 
: baş-başdak, öz başına, bağsız, qaravsız
6
, 
qaraşsız
8
, ərkinçə, irikli, ərkin, ərkənə, ərikkən, 
eygin, irkin, azad, müstəqil.
 
Ağaş      : 6 yaşında verilən aş 
Ağaş 
: altmış yaşda verilən aş.
 
Ağat
4
 
: boş söz, laqğa, yanqıra
8
, yanqır
8
, 
sandırak
8
, şatpak
4
.
 
Ağat
4
: sandırak , boş söz , şatpak
4
  
Ağatmaq:
 ağdarmaq, çalımaq. 
Ağa-uğa
: uka:çiçik qardaş.  aka: böyük qardaş\ Ağa-
uğalar: böyük-çiçik qardaşlar 
 
Ağa-uğalar
: böyük-çiçik qardaşlar.
 
Ağay 
: əkey, bəykə, əki, əməki, tağa, əmi.
 
Ağayana: özgürcə , sərbəpt 
Ağayın
4
: ailə.
 
ağayna
9
:
 arkadaş. 
Ağban ev
: böyük ev, otaq. tənəbi.
 
Ağ-boz
9
 : ala-boz, çal, xallı 
Ağciyər:
 öpkə 
 
Ağçıl sarı:
 qır, ağ, kül rəngi, çal, açık sarı, ağsır, ak- 
sarı, sorğılt, boz.
 
Ağdamak: ağnamak , övirilib toğalanmak 
Ağdamar: sınır , əsəp.
 
Ağdar  
: qoğza, ucat, ağrat, yüksət.
 
Ağdar-döndər : altüst , daşιr-deşir\ ağıklık : üstünlük 
Ağdarmak
: yıkmak
 
Ağdarmaq:
 
1)
 çevirmək: kitabın səfələrin ağdır 
2)
 
şuxumlamaq, sürmək 
3
) ağatmaq, çalımaq 
4)
 
qarιşdιrmaq: unla suyu ağdır.  ağduk yazılar: 
pozqun ~ . ağduk görmək: yaxci görməmək, tərs ; 
qarışıq görmək.  işim ağdık düşdü: tərsə düşdü 
5)
 
bəlləmək: toprağι nişanlamaq.
 
Ağdarmaq
: ağatmaq, çalımaq.
 
Ağdarmaq: çevirmək , şuxumlamaq  
Ağdatmak: alt - üst eləmək ,şuxumlamak , sürmək , 
övirmək
8
 , cevirmək . 
Ağdatmak
: alt-üst etmək, şuxumlamak, sürmək, 
övirmək
8
, cevirmək.
 
Ağdık  
: daşqιn, artık, üstün, aşkın, aşιrι.
 
Ağdık : artık. 
 
Ağdık 
: qarışık, pozuk, pis, əyri.
 
Ağdıklık 
: artıklık. 
 

 
sözün özü 
 
 
5
Ağdıq
8
: artıq , artıqmaç : ağıb ağzından çıkmak\ 
ağduk yazılar
: pozuq yazılar\ 
ağduk görmək 
: yaxci 
görməmək, tərs görmək \ 
işim ağduk düşdü 
: tərsə 
düşdü. 
Ağdır  
: üstün , daşqιn , aşkın, aşιrι \ Sanı(tayan
4.5
) 
ağdıklık (sayιca üstünlük) . 
Ağdır : axdır , aşιr , daşιr.
 
Ağdırmaq: bəlləmək( toprağι nişanlamaq) , 
çevirmək(kitabın səfələrin ağdır) , qarιşdιrmaq 
(dügüni ağdır) .
 
Ağduk 
: zəhərli
 
Ağdurmək
: qaxdurmək 
 
Ağdurmək
9
 
: aktarmak
4
, eşələmək, sukılav
4
, 
sokonov
3
, qazbalav. 
 
Ağdιk 
: < arkıt, artık\ ağ: təmiz: ar: təmiz, duru\ 
ağdık: əyri: əğri   (ağ 
=
 ark 
=
 art 
=
 ağ 
=
 əy 
=
 ax ).
 
Ağı         : bahalı \ qiymətli ipək , qumaş, hidyə 
Ağı         : sana 
Ağı qaraşı: hər çeşidi 
Ağı 
: böyük, bəylik, mülk, sərvət
 
Ağı 
: sana, bahalı, qiymətli ipək - qumaş, sana, 
qiymətli hidyə hidyə, ipəyin qumaşın özü  
 
Ağıklık  
: üstünlük.
 
Ağıl  
: korpıç, korpəş, kövül.
 
Ağıl qılmak 
: qərar vermək, qərara gəlmək\  yığışıb 
ağıl qıldılar.
 
Ağıl sal 
: ağıl sor: danış, baş başa qoy\ ağıla düş: 
öküvü dəyiş ; fikrivi dəyiş.
 
Ağıl salmak 
: danışmak, məsləhət eləmək.
 
Ağıl yetirmək: ağıl ərdirmək 
Ağıl 
: < anğlık > 
(nğ >. )
 alık > 
met 
akıl.
 
Ağıl 
: < av. avıl, toplanma yeri. avla, tavla. toplan.
 
Ağıl 
: bilinc, is, uş, sana, sezim, anık, hiss.
 
Ağıl
 : 
kutan
9
, kura
4.6
  
 
Ağıl
5
 
: ağılış, axın, kütləvi halda yerimək, sel, 
kalabalık.
 
Ağılçı 
: məsləhətçi.
 
Ağılış
4  
:
 ingilis 
Ağılqoyluk: y
olçuluk, yalavaşlık, yolanğalık. 
rahnamalık
 
Ağıllaşdırmaq: 
ussaşdırmaq , usaldırmaq , 
yuslamaq
 
Ağıllı  
: dölək, təmkinli, ağır, uslu , ussal , bilincli , 
anlayışlı , anğlayışlı, sakit, dinc, sabit, ilqarlı, anğlı: 
bilincli, anğlayışli, estüü
5
.
 
Ağıllı otur
: ağιllan otur, yığıl otur, toparlan otur, yığış 
otur.
 
Ağıllı     : estüü
 
Ağıllılık 
: sanalık
4
, estilik
4
, ustalık, saklık
7
, 
sağduyu
1
,atikaça
9
.
 
Ağılmaq: yüksəlmək. 
 
ağ su
: axar , dayima axan , gur axan yaydada 
qurumuyan.
 
Ağ tubink
: ağ təpə\şəhər.
 
Ağım
4
 
: axım, şaxa, qol, cərəyan.
 
Ağımçı
9
 
: ağma
9
, tutumsuz, davamsız, qararsız, 
kaypak, kəsinsiz, qaçak.
 
Ağımtıl sarı : 
sarımboz. 
 
Ağın       : çevril.
 
Ağın    :
 
1)
 haydut, zorba 
2)
 pinti, xəsis, kəsmuk
 
Ağın  
: çevril.
 
Ağın sağın: lal kar.
 
Ağın
5 
: dilsiz. 
Ağın
5
 
: ərkək qardaşlar, ağalar
 
Ağındırmak:
 avındırmak, avratmak, dövmək, 
avışdırmaq
8
, incitmək, xorlamak, acıtmaq, 
zəhərləmək
 
Ağınmak:
 avınmak , avramak, avışmaq
8 
( avutmak: 
cuvatmak, yuvatmak
 
Ağır  
: dölək, ağıllı, təmkinli, sakit, dinc, sabit, 
ilqarlı. 
Ağır ayaq: 
1)
 
hamilə, boğaz, qısırdal, iki qat, alkın
9
, 
yüklü  - 
2)
 bəd qədəm
 
Ağır başlı:  a
ğras, üsdü-başlı: üslü-başlı > eslü- 
başlu
5
: ayıq  hissili ; ağıllı adam,  toplu
3
, salmaklı, 
sıylavğa, tuararlık, töpli.
 
Ağır iş  
: qara iş, qın iş.
 
Ağır 
: ağırın
4
, səssiz.
 
Ağır 
: böyük, karan.
  
Ağır 
: kəskin, sərt, çox\ ağır çəri, ağır qoşun: 
kalabalık  
 
 
Ağır-ağır
: karım-davrım.
 
Ağırbaş 
: ağsaqqal\ kırarmaq: saçı ağarmaq\ 
kırcıman: qır saçlı.
 
Ağırın
4
 
: ağır, səssiz.
 
Ağırlamaq: b
astamaq, alçalmaq, enmək, dinmək, 
yatmaq, yavaşlamaq\ dəgərləmək, sayınlamaq, 
saymaq. sayqamaq. sayqı göstərmək.
 
Ağırlıq  
: batman, ağram.
 
Ağırsınmaq: ağır saymaq.
 
Ağırşak 
: çadırın göbəyində yerləşən taxtalı dəlik. 
çadır göbəyi. 
Ağış  
: yüksəliş, yokuş. 
Ağış 
: < ovuc, oğus
5
.
 
Ağış
14      
: həmlə, yağma. 
Ağız  
: akıt, üzdür (ağıdır, ağızıl )
 
Ağız almak: 
yad tutmak, görüqə salmak, yadlamak
 
Ağız bağı:
 ağız boğı 
Ağız bekitüv:
 ağız alma, qıyın altı, qıyım aşma, 
səhər aşma
 
Ağız duruq: l
uqam 
 
Ağız vurmak 
: 
1)
 yalvarmək 
2)
 gəp qaqdırmək, söyüş 
söyləmək, yaman 
 
Ağız 
: < avız < avıs < av: ovıs, ovıç: ovış: oyşuq, 
oyuq, kov: qaynak, mərkəz.....
 
Ağız 
: çıkış giriş. dəlik.
 
Ağızduruq: a
ğızlıq.
 
Ağızlı-burunlu 
adam
: ünlü, şəxsiyyətli
adam
 
Ağızlık 
: söyləyiş. qırtlağ, boğaz, ləhcə
 
Ağızlıq 
: ağızduruq.
 
Ağqabak:
 ağtərək
9.
 
 
Ağqar 
: böyük
 
Ağqurğaş : 
qalay 
 
Ağqurğaş
: galay
 
Ağlaq 
: dağınak, səlçənək, dağınık, ağlık.
 
Ağlamak
: enqirəmək.
 
Ağlamaq:
 yoksamaq.
 

 
sözün özü 
 
 
6
Ağlanğ 
: bitgisiz qum təpə, ağ yer, boş yer.
 
Ağlaşmak: gö
z yaş edişmək. 
Ağlatmaq
qə
: yüksətmək, önə sürmək, uzalatmaq, 
ucatmaq\ savmaq.*
 
Ağlık 
: 
1) 
gümüş pul 
2) 
xələt, ipəkdən qiymətli hidyə, 
ənam 
3)
 görüş(mayna) pulu 
4)
 kəfən.
 
Ağma
9
  
: ağımçı
9
, tutumsuz, davamsız, qararsız , 
kaypak, kəsinsiz, qaçak.
 
Ağmak 
: qalxıb-düşmək, ağnamak, övirilib 
toğalanmaq
8
, ağşanmaq\ yağmalamaq  
Ağmak    : sapmak, kaymak \ ağımçı
9
 : tutumsuz \ 
ağma
9
 : tutumsuz, davamsız, qararsız .  
Ağmaq  
: dönmək\ oyana ağ: oyana dön.
 
Ağmaq 
: ağımaq, axmaq, yağmaq (yağιş ağιr). 
daşmaq, dolup ağmaq\ keçmək: yaşı ağmιş\ 
düşmək: yerə ağmaq. aşmaq: dağι daşι ağdıq, 
duvar ağnadı, dönmək (oyana ağ). devinmək 
yıkılmaq(ağacı ağdır)\ süzmək, tökülmək: çay 
ağdır\ aşmaq , çıkmaq, püskürmək, yüksəlmək
 
Ağman 
: dövrədən görüşən yüksəklik, ağa çıkmak: 
fürsət tapmaq.
 
Ağnamaq
: yığılmaq, yumarlanmaq, çönmək (heyvan 
haqda) \ anlamaq
14
\ ağnat: anlat.
 
Ağram  
: batman, ağırlıq 
 
Ağram 
: böyük qιsm, çokluğ, əksəriyyət: ağramçılık: 
əksəriyyətin tərəfin saklamaq. gecənin ağrami 
keçdi 
 
Ağramaq: ağırlaşmaq 
Ağras  
: üsdü - başlı: üslü - başlı > eslü - başlu
5
: 
ayıq  hissili ağıllı adam, ağır başlı, toplu
3
.
 
Ağrat  
: ağdar, qoğza, ucat, yüksət.
 
Ağratmaq
14
: yeğ tutmaq, yeğləmək, tərcihləmək. 
Ağrı : 
ig
14
 
Ağrık
9
 
: xəstə, kəsil.
 
Ağrılık-silak
9
: xəstəlik, salkın 
Ağrıma  
: bıkçınma
8
, incimə.
 
Ağrımaq
: uşamaq: avnamaq, avınmaq  
Ağru
14
   : yavaş, səssiz. 
Ağruq
14
 : yük, külfət, nökər.
 
Ağruqan:
 xəstəqona 
Ağrιmaq:
 avınmaq, ağınmaq, acınmaq, acı duymaq, 
sızlamaq, zəhərlənmək, avışmak
8
, narahat olmaq
 
Ağsak 
: tuka
9
\ Ağsak-tuğsak: qalxa-düşə.
 
Ağsak: tuka
9
 
Ağsak-tuğsa
k: qalxa-düşə.
 
Ağsır  
: qır, ağ, kül rəngi, çal, açık sarı, ağçıl sarı, 
ak- sarı, sorğılt, boz. 
Ağsırak : 
ulu, mükəmməl.
 
Ağşam ara
: ilk akşam
 
Ağşorba
9
: ətsiz şorba
 
Ağtarma:
 axtarış, açıqlatmaq, parlatmaq, 
parçalamaq, yayraqlama, bayraqlama.
 
Ağtərək
9
: ağqabak.
 
Ağtık 
: artık . 
 
 
Ağtikan
9
: ardıç.
 
Ağ-uka
9 
: böyük-çiçik qardaşlar\ağa-pinqil : ağa bəy 
və qız qardaş 
Ağurşaq(lan)mq
14
: yumrulanmaq 
Ağuş     :
 gögüş 
Ağzama : yaddaş ( ağzamaq : yadavamak\ 
yadavramak : yad avəri ) 
Ağzama 
: yaddaş  (ağzamak: yadavamak, 
yadavramak: yadavəri).
 
Ağzamak:
 demək, aytmaq, yalamaq, dadmaq. 
yavamak
 
Ağzıbaş
8
: boşboğaz.
 
Ağι 
: ağlama, ağlayιş.
 
Ağιl 
: < av. Halqa, girdə, topar, yığmaq, 
hesablamaq işi.\ ağιlla(n) otur: toparlan otur, yığış 
otur\ ağιlιn !: yιğιlιn, halqa qurun\ ay ağιlι: haləsi <: 
alqasi.
 
Ağιl 
: yığmaq, hesablamaq işi.
 
Ağιlιn ! 
: yιğιlιn, halqa qurun 
 
Ağιn 
: taxın, gediş, çəkim, bənzəyiş, tay, kimi, 
tipqi, meyl.
 
Ağιn 
: tay, kimi, tipqi < ağιnmaq: gedmək, 
çəkmək, daşmaq, meyl etmək\ qιnama  kökünə 
ağnıyıb: kökünə çəkib. 
 
Ağιnmaq:
 gaxmaq, edmək, çəkmək, daşmaq, meyl 
etmək\ qιnama, kökünə ağnıyıb: çəkib. 
 
Ağιzrmaq: söyləmək 
Ağιzι yelli
: palvarçı, yalançı, boş boğaz.
 
Ahar
 
: < acar: iti, şüv, zuğ, şüt. 
 
Ahəng 
: həng\  ahəngli: həngli.
 
Ahılık
3
 
: ajlık.
 
Ax(ğ)dar - dö
ndər
: ağan - tökən. bulam - bucar. 
yığan - yumran. qarşık.
 
Axak  
: yatak, kəsim
1,
 məcra.
 
Axan 
: dərə, çay.
 
Axdır 
: ağdır, aşιr, daşιr
 
Axdırmaq
: ağdırmaq, tökmək (göz yaşın axdır), 
yüzdürmək: suya salmaq.
 
Axıçı 
: su qaldıran .
 
Axıl  
: davranış, basıl, hərəkət, gedişat, gediş, 
yeriyiş, rəftar, yörüm - durum
7
, qılık - yoruk
5
.
 
Axım 
: ağım, yönəm, cərəyan\ axımın uğruyla 
üzmək\ hava axımı\ ədəbi axım.
 
Axımçı
9
 
: ağma
9
, tutumsuz, davamsız, qararsız, 
kaypak, kəsinsiz, qaçak.
 
Axın 
: baskın, çapığın < çabılıv < çapılıv, yürtül
5
, 
yürüş  < yürümək, yağırıltu (yağmak, düşmək).
 
Axıntı 
: suyun gətirdigi hər nəsnə\ axıranlamak: 
fırlamak
 
Axıranlamak
: fırlamak, bir  şeyi üzdürmək, axıntı, 
yüzdürülən şey, suyun gətirdigi hər nəsnə.
 
Axız 
: akıt.
 
Axlaq 
: sezim, sana.
 
Axmaq  
: qoymaq, tökmək, yağmaq, saçmaq
 
Axmaq 
: salak,sarang
9
,yengil kəllə
8
 
Axmır etmək
8
: əfsus, təssüf, yazıklar olsun demək
 
Axsak 
: ağsak, ağnak
 
Axsamaq:
 basınmaq, topuk çalmaq 
 
Axşam 
: inğqir, gec
3
.
7.
 
 
Axta  
: biçik, iğdiş, enənmiş, kəsilmiş. 
 
Axtam
9
 
: sürülüp dincələn topraq (axtarma).
 
Axtar 
: ard, ara, axtar.
 
Axtarış  
: ağtarma, yaktarış, arayış, izləmə. 
 

 
sözün özü 
 
 
7
Axtarış 
: açıqlatmaq, ağtarma: parlatmaq, 
parçalamaq, yayraqlama, bayraqlama
 
Axtarma
: qənimət, yığma > yəğma.
 
Axtarmaq
: anqtarmaq
8
, aramaq, izləmək.
 
Axtarmaq
: aramaq, qarιşdιrmaq, əndər döndər 
etmək.
 
Axtarmaq
: ardımlamak, addımlamaq, bir yerin ənin 
boyun biləcək olmak, arıyıb öyrənmək,    
 
Axtarmaq
: ayaklamak, anqtamak, avlamaq, 
haklamak, izləmək, sonlamak 
 
Axtarmaq
: izləmək, anqtarmaq
8.
 
Axtarmaq
: yaxtarmaq, ışıqlandırmaq, aşmaq, 
açıqlığa gedmək, yol göstərmək\ Axtarış: ağtarma, 
yaktarış, arayış, izləmə. 
 
Axtaş
9
 
: kaymaq daş, albatır.
 
Axur
9
 
: yemlik
 
Ailə        : maşğala
8
 ( başğala ), aylə - üy, cay - üy-işi, 
üy-bala 
Aj           : ac \ az 
 
Ak - sarı
: qır, ağ, kül rəngi, çal, açık sarı, ağçıl sarı, 
ağsır, sorğılt, boz
 
Aka
9
 
: ağa, böyük qardaş  <> uka : çiçik qardaş 
 
Akak 
: yatak, məcra, kəsim
1.
 
Akar 
: akar - çıkar: iş bilən
 
Akbiq   : 
< akbιyιk 
 
Akçalay 
: nəğdən, buruksuz, borcsuz, parailə
 
Akçı 
: su qaldıran 
 
Akçılan 
: kəndisin bəraət edən
 
Akdana 
: kapana
 
Akə 
: ata, baba, amca (yaşca böyük). atake: 
atacık, anake,  annəcik.
 
Ağı 
: comərt 
Akılaşmak: h
alallaşmak, bir birindən hakkını almaq.
 
Akılçı  
: vəkil .
 
Akın       :
 ədip, yazıçı, şair 
Akın 
: şəbixun: < şabılıv < çapılıv, yürtül
5
, 
yağırıltu.
 
Akıray :
 ətrafa bakmak, şaşkın gözlərlə bakmak 
Akırek :
 göğüşün köprücük qısmı 
Akırın
5
 
: yavaş.
 
Akırmaq
15
: kükrəmək, bağırmaq.
 
Akıt  
: zaman ödün\ bir akıt: bir ödün: bir vakıt. bir 
dəfə.
 
Akıtma 
: alın altından buruna doğru enən ağlık, 
fırtıq: axa, ağcam
 
Akıtma
5
 
: ağşar.
 
Akkaşka
9
: ağ bənəkli.
 
Aklamaq
: haklamaq, saklamaq.
 
Ağmalamak:
 gözəddəmək, izərmək, göz qulak 
olmak
 
Aksent  
: çərtik, çaldιrι, çarpı, basιm
 
Aksırmaq: asqırmaq, tınsırmaq 
Aksöyəklilik: p
aktik, aktik, əsilzada, əsillik 
Akşam üstü:
 kişin
3
, kiçin
7
, geştə
4
, keçk urun
6
.
 
Akşam
8
 
: qonaqlıq\  akşam
8
 qonaqlığı: gecə 
qonaqlığı qurmaq(vermək, düzənləmək).
 
Ağtarmak:
 anğtara, tərsinə çevirmək, içini dışarı 
gətirmək.
 
Ağtarmak
4
: dörcələmək
8
: eşələmək, sukılav
4
, 
sokonov
3
, sökmək, qazmaq. qazbalav, aralaştırı
5
, 
kavlamak
6
,
 
Aktarmaq
: götürmək, aparmaq, axıtmaq.
 
Aktırqa 
: yəhərin yan akmaları.
 
 
 
Aqa - iyə
: ata ana
12
. 
 
Aqar altın
:
 gümüş, ağ gümüş.
 
Aqar 
: ağ gümüş, qiymətli şeylər
 
Aqğır 
: ayğır, iti, yeyin, çalt axan su.
 
Aqğırlıq
4
: İste’dad: kabılət, yöndəmlik
5
, bildiklik
3.7
, 
ukıp
8
.  
Aqı
9
 
: mülk, sərvət.
 
Aqıllı 
: anğlı: bilincli, anğlayışlı.
 
Aqın
5
 
: ərkək qardaşlar.
 
Aqırın
4
 
: ağır, səssiz.
 
Aqlanğ 
: bitgisiz qum təpə.
 
Aqlutinativ
: caqaulu
11
, çağlı, toplaşma
2
, yığışma
2
, 
yapışma
2
.
 
Aqraba 
: bir qursak, qursakəş.
 
Aqrın
8
 
: için için, gizlin gizlin, yaşırın, içtən, içnən
5
, 
astırtın
7
.   
 
Aqyaxtık
12
:
 az.
 
Al  
: < alın: ön, qabax, hizur, üzbəüz, məhzər