Bölüm
55
6
YAŞLIDA DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARINA
YAKLAŞIM
Uzun süredir diyabetes mellitus tanısı almış veya ileri yaşta yeni diyabet tanısı alan hastaların,
mevcut komplikasyonları ve gelişmesi muhtemel makro ve mikrovasküler komplikasyonlar açı-
sından değerlendirilmesi gereklidir.
Yaşlı diyabetikler, tüm yaş grupları içinde en yüksek
alt ekstremite amputasyonu, myokard infark-
tüsü, görme kaybı ve son dönem böbrek yetmezliği oranlarına sahiptir. ≥75 yaş ve üstü diyabetikler,
65-74 yaş arasındaki diyabetiklerden çok daha yüksek komplikasyon oranlarına sahiptir. Yaşlı
birey-
lerin yaşam beklentileri ve ko-morbiditeleri göz önüne alınarak tedavi planlanmalıdır. (1)
Makrovasküler komplikasyonlar
A) Koroner arter hastalığı
Yaşlı diyabetikte kardiyovasküler risk faktörleri bireysel bazda değerlendirilmeli,
tansiyon hedef-
leri ve lipid ve aspirin gibi tedaviler yaşam beklentisine ve primer ve sekonder önleme çalışmaları
göz önüne alınarak verilmelidir. Yaşam beklentisi uzun olan hastalarda gençlerle benzer yaklaşım
sergilenebilir. Diyabet, KAH yönünden bağımsız bir risk faktörüdür.
Ayrıca HT, dislipidemi, sigara kullanımı, aile öyküsü (birinci derece akrabalarda<50 yaş KVH
olması) ve obezite (özellikle santral obezite) diğer önemli risk faktörleridir. Yaşlı diyabetikte di-
yabetin süresi uzadıkça artmış ateroskleroza bağlı daha fazla koroner arter hastalığı gelişebilmek-
tedir. Yaşı ≥45 olan erkek ve yaşı ≥50 olan kadın diyabetliler KAH açısından
yüksek riskli kabul
edilmeli ve KV koruma programına dahil edilmelidirler.
Yaşlı diyabetiklerde nöropatiye bağlı ağrı duygusu azalmış olabileceğinden dolayı “sessiz iskemi”
olasılığı göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca yaşla beraber aritmi ve tromboembolik olay ris-
kinde artış olduğu da hatırlanmalıdır. Yaşlı diyabetik hastada glisemik hedefler,
tansiyon hedefleri
ve lipid hedefleri komorbiditeler, beklenen yaşam süresi göz önüne alınarak bireyselleştirilmeli-
dir. ACCORD, VADT, ADVANCE gibi çalışmalar bu durum göz önüne alınmayıp sıkı
kontrol
gerçekleştirildiğinde mortalite oranlarının azalmadığını aksine arttığını göstermiştir.
Yaşlı diyabetik hastaların kardiyovasküler hastalık açısından taranması amacıyla;
Amerikan Diyabet Birliği, ’2016 yılı Diyabetlilerde Standart Bakım Raporu’nda, asemptoma-
tik
diyabetli bireylerde, tedavi açısından sonuçlara etkisi olmadığı için KAH açısından tarama
yapılmasını önermemektedir (A) (2). Ancak özellikle Avrupa ekolü,
diyabetli bireylerde KAH
açısından rutin değerlendirme yapılmasını tavsiye etmektedir.