Yazılarınızdan, gerek 2009 yılında Sistem Yayınları’ndan çıkan Kuantum Bilgeliği ve Tasavvuf
Yüklə 187,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yaşantımıza Yansımaları” başlıklı konuşmasıyla Tıbbi Biyoloji Profesörü Tuncay Altuğ’u ağırladı. Tuncay
- Coğrafya Terimlerinde Mitoloji
- Bilgisayar Teknolojisinde Mitoloji
- Resim Sanatında Mitoloji
- Science dergisi, bu yılın en büyük icadının “Kuantum Cihazı” olduğunu açıkladı
- Okuyucu oylamasına göre ilk 10 sıralama şöyle oluştu
- T3 ödüllerine bu yıl Apple damgasını vurdu
- WikiLeaks açıkladığı belgelerle tüm dünyayı sarsmaya devam ediyor
- Liderleri Eski Bir Bilgisayar Korsanı
- Kara Enerji
- Hiçbir Şeyden Çıkan Bir Şey
|
turgutozguney@yahoo.com.tr AYIN KONUĞU : Haluk Berkmen Deniz Tipigil 4 Günlük Yaşamda Mitoloji Prof. Dr. Tuncay Altuğ Vakfımız, 30 Kasım 2010 Salı günü “Mitolojinin Bugünkü Yaşantımıza Yansımaları” başlıklı konuşmasıyla Tıbbi Biyoloji Profesörü Tuncay Altuğ’u ağırladı. Tuncay Altuğ yaptığı sunumla mitolojik tanrıların isimlerinin ve öykülerinin tıp, astronomi, kimya, coğrafya ve diğer birçok bilim ve sanat alanında nasıl yer ettiklerini anlattı. Konuşma metninin ana hatlarını bültenimizin bu sayısında sizler için derledik... Yüzyıllardır dünya milletlerinin edebiyatlarına, sanat eserlerine ilham kaynağı olan mitler günlük yaşantımızın içinde de birçok alanda karşımıza çıkmaktadır. Gittiğimiz bir resim galerisinde ressamın bütün ilhamını, bir operada bestecinin yaptığı bestedeki duyguları, okuduğumuz bir kitabın yazarının konu seçimindeki ipuçlarını buralardan aldığını görebiliriz. Bu yazıda mitolojinin bilim dallarında ve günlük yaşantımızdaki yansımalarını yazının boyutlarının izin verdiği ölçüde ele alacağım.
Yunan ve Latin kaynaklı bilim terminolojisinin gelişimi, Batıda sanayi devriminin ve buna bağlı bilgi üretiminin hızla arttığı döneme rastlamaktadır. Sağlık alanında da büyük gelişmeler oluyordu; her gün yeni tanı ve tedavi prensipleri gelişiyordu. Hastalıklar daha iyi anlaşılır olmuştu. Mikroskop ve antibiyotiklerin bulunuşu bir devrim niteliğindeydi. Tüm bu gelişmeler Amerika ve Avrupa gibi Batı toplumlarında gerçekleşiyordu. Doğal olarak bilimi de onlar yönlendirecekti. Onlar da kendi kültürlerinin kökeni olarak Yunan kültürünü gördükleri için, o kültürden özenle seçtikleri isimleri yıllar içinde şekillendirerek günümüze kadar ulaştırmışlardır.
Örneğin, sağlık bilimlerinde bütün dalların sembollerinde yılan figürü olması konusunu araştırdığımızda, karşımıza Asklepios kültü çıkar. Yılan ve asa Yunan mitolojisinde tıp tanrısı olan Asklepios’un (Latince Aesculap) sembolüdür. Asklepios Apollon’un oğludur. Hekimlik sanatını, doğayla içiçe yaşayan Kentaur’dan (at adam) öğrenmiştir. At adam ona sanatının tüm inceliklerini öğretmiş, bütün şifalı otları ve suları göstermiştir. Heykellerinde yılanlı asa Asklepios’un bir elinde dururken diğer elinde şifa içeren ilacın bulunduğu kutsal tas yer alır. Yılanın zehiri uzun zamandır bir şifa kaynağı olarak görüldüğü için sembole dönüşmüştür. Tapınaklara şifa amacıyla gelen hastaların bazıları, zehiri alınmış bir yılan tarafından ısırtılırdı. İnanca göre yılanın yaladığı yara iyileşiyordu. Asklepios’a göre, hekim yılan gibi sessiz olacak, kimsenin sırrını başkasına söylemeyecek, sabır ve sessizlik içinde iş görecektir. Yılan mevsimsel olarak deri değiştirdiği için ölümsüz kabul edilir. Çünkü sonsuz şekilde yenilenmektedir. Birçok mitolojide hayat ağacını koruyan yılan, aynı zamanda bu ağaçtan beslenir şekilde tasvir edilir. Bu şekilde yılan hem ölümü hem de yaşamı sembolize eden zıtlık içinde görülmektedir. Yunan mitolojisi dışında Gılgamış’la ilgili bir mit daha bulunmaktadır. Gılgamış ölümsüzlük bitkisini arar ama bulduğu anda da otu bir yılan ondan çalar ve yutar. Yılanın bu öyküde olduğu gibi ölümsüzlük otunu yiyen bir canlı olması nedeniyle onun görüntüsünün sağlık amblemi olarak alındığı ileri sürülmektedir. Psikiyatride Mitoloji Psikiyatri terimi Yunanca psykhe ve iatros sözcüklerinin birleşiminden oluşmuştur. Terimin içindeki Psykhe sözcüğü Yunanca’ya mitolojiden girmiştir. Psykhe’nin güzelliğini kıskanan Afrodit, oğlu Eros’tan Psykhe’yi dünyanın en çirkin insanına aşık etmesini ister. Ama Eros kendisi Psykhe’ye aşık olur. Bundan sonra Psykhe’nin ruhsal durumunu alt üst eden birçok olay gelişir.
“Panik” teriminin atası Pan’dır; Pan mitolojide sürülerin ve çobanların tanrısı idi. Pan keçi ayakları ve keçi kuyruğu ile dünyaya geldi. Alnında iki boynuz vardı. Çenesinde bir teke sakalı sarkıyordu. Savaşçı tanrı kimliğiyle Titanlar Savaşı’nda yer almış ve özellikle Zeus’un zaferine katkıda bulunmuştur. Helezon biçimindeki boru çalgısının korkunç sesiyle Titanlar arasına korku ve panik salmıştır. Pan bazen kötü niyetli, korkunç bir yaratık gibi, ıssız yerlerde, dağ başlarında, yolunu şaşıran tek kalan kimselerin gözüne görünür, onların ödlerini koparırdı. Pan’ın yakınlarda olduğunu hisseden hayvanlar duydukları ani gürültüler, beklemedikleri yaygaralar karşısında darmadağın olarak, çıldırmış gibi koşarlardı. Çobanlar bile bu durumdan ürkerler, korkarlar, onlar da düşünmeden kaçarlardı. Bu “Panik”, yani Pan’dan gelen korku ve dehşettir.
“Fobi” terimi Yunanca phobos kelimesinden türetilmiştir. Phobos, Yunan mitolojisinde Ares’in mahiyetindeki korku tanrısıdır. Phobos, savaş tanrısı olan Ares’in yanından hiç ayrılmaz ve korku ile dehşeti simgelerdi. Tanrı Phobos “fobi” olarak modern tıbbın içine girerek yine korku ve dehşet saçmaya devam etmektedir. Fobi kelimesi genel olarak tıpta psikiyatri bölümünde sıkça kullanılan bir terimdir. Birçok sözcüğün sonuna eklenerek yüzlerce terim türetilmiştir. Hatta Thanatofobi (ölüm korkusu) ve Araknofobi (Örümcek korkusu) gibi kelimelerde yan yana iki mitolojik kökenli kelime birleşerek isimlendirme yapılmıştır. Fobi kelimesini ilk olarak Romalılar kullanmışlardır. O devirde hidrofobi sözcüğü kuduz olgularında sudan kaçmayı tanımlayan bir kavram olarak kullanılmıştır. Hipnoz Hypnos Yunan mitolojisinde uyku tanrısıdır. Erebos (karanlık) ile Nyks’in (gece) oğludur. Uyku tanrısının sarayına asla gün ışığı giremezdi. Hypnos yumuşak sedirinde yatar, mağarasında haşhaş tütsüler bulundururdu. Çevresinde ise düşlerin yaratıcısı oğulları yer alırdı. Hypnos günün yorgunluklarını atmak için tüm canlı ve cansızları uyutarak dinlendirirdi. Mitolojiden adını alan hipnoz olayı günümüz sağlık bilimlerinde halen kullanılmaktadır. Elektra Kompleksi Elektra, Yunan mitolojisinde, Agamennon ile Klytaimnestra’nın kızıdır. Babaları, annesi ve onun sevgilisi tarafından öldürüldüğünde, kardeşi Orestes’i uzaklaştırarak onun yaşamını kurtarır. Orestes döndüğünde, annesiyle sevgilisinin öldürülmesinde Elektra’ya yardım eder. Elektra tıpkı Oidipus gibi içerdiği zengin anlamlarla sanat dallarının her alanında sanatçılara ilham kaynağı olmuş ve yeni özellikler kazanıp zenginleşerek günümüze kadar uzanmıştır. Elektra’nın babası nedeniyle annesini öldürmesi, psikanalizde babaya aşırı düşkünlük şeklinde ortaya çıkan olgularla benzerlik kurulmasına yol açmış ve bu terim günümüz tıbbının terimleri arasına katılmıştır.
Özellikle nörolog ve psikiyatristlerin daha çok kullandıkları bir terim olup kişinin derin uyuşuklukta olduğu sürekli ve patolojik uyku durumunu ifade eder. Kişinin kaslarında da tam bir gevşeme vardır. Bu terimin türetilmesinde de iki mitolojik tanrıçanın torununun adından faydalanılmıştır. Bu torunun adı Lethe’dir; Lehte ölüler ülkesinde bir pınar halini almıştır ve suyundan içen huzur içinde uykuya dalmaktadır. Günümüzde sebepsiz uyumalara verilen isim olmuştur. Tıpta isimler bu kadarla bitmemektedir; daha başka birçok organımızın (İris, Atlas omuru, Aşil tendonu, Himen), hastalık ya da semptomların (Priapizm, Caput medusa, Veneryan, Nimfomaniya) ve bakterilerin (Staphilokok, Proteus) adları mitolojik kökenlidir.
Gezegenler tanrılara benzetilerek adlandırılmıştır. En büyük gezegene en büyük tanrının adı Jüpiter (Zeus), en güzel görülen gezegene Venüs (Afrodit), en kızıl görünen gezegene Mars (Ares) denilmiştir. Mars’ın uydularından biri korku tanrısının adı Fobos’dur. Deniz tanrısı Neptün (Poseidon) de gezegen Neptün’ün mavi görüntüsü sayesinde onunla eşleşmiştir. Pluton (Hades) bilindiği gibi yer altı tanrısıdır. Bu tanrı efsanelerde yer üstüne çok az çıkar. Eski dönemlerde gezegen olduğu sanılan ve bugün gezegen olmadığı kabul edilen Pluton güneş sistemimizin en uzak gezegeniydi. İsimlendirilirken Pluton adını almasının nedeni, yeraltı tanrısının Güneşi en az gören tanrı olmasıdır. Coğrafya Terimlerinde Mitoloji Bu alanda da mitoloji kökenli sözcük örnekleri bulunmaktadır. Avrupa kıtasının adı Zeus’un sevgililerinden biri olan Europa’dan, Volkan terimi de en eski Latin tanrılarından biri olan Vulcanus’tan gelir. Sönmüş yanardağ olarak saygı görmüş, sonraları da yanardağların içinde çalıştığına inanılmıştır. Gaia’nın oğlu olan Okeanus yerkürenin çevresindeki devasa ırmağın tanrısıdır. Ayrıca Okeanus mitolojide dünyayı çevreleyen denizi de simgeler. Bu haliyle de yeryüzünün büyük denizlerine yani okyanuslara isim babası olmuştur. Coğrafyada aslında mitolojide bir Titan olan Atlas’ın da önemli yeri vardır. Boreas Trakya’da oturan Kuzey rüzgârı tanrısıdır ve günümüzde kullandığımız Bora rüzgârlarının isim babasıdır.
Kimya biliminde de mitoloji en fazla elementin isimlendirilmesinde kullanılmıştır. Phosphoros, sabah yıldızının Yunan mitolojisindeki adıdır. Sabah yıldızının parlaklığı fosfor elementini isimlendirmiştir. Selenyum elementi yandığında parlak bir alev oluşturur. Bu görüntü elementin adını mitolojide Ay’ın simgesi olan Selene’den almasını sağlamıştır. Cıva bir yere döküldüğü zaman sağa sola dağılacak biçimde hareket eder ve toplaması oldukça zordur. Batı dillerinde cıvaya “mercure” denir. Bu isim Romalıların Mercirus adını verdikleri Hermes’ten gelmektedir. Hermes mitlerde anlatıldığı gibi daha doğduğunun ertesi gününden başlayarak ele avuca sığmayan hareketler yapmıştır. Onun bu ele avuca sığmayan hareketleri cıva metaliyle benzerlik kurulmasına neden olmuştur. Müzikte Mitoloji Müzisyenler de en az ressamlar kadar mitolojiden ilham almıştır. Hatta bizzat “müzik” sözcüğü de mitolojiden kökenlenmiştir. Yunanca musiki anlamına gelen “mousikos” sözcüğünün mitolojideki Mousalar’la ilgili olduğu, bu sözcüğün ayrıca şiir ve öteki sanatları da kapsadığı ileri sürülmektedir. Zeus ile Mnemosyne’nin hepsi bakire dokuz kızı olan Mousalar “esin ve sanat perileri ya da tanrıçaları” olarak nitelendirilirler. Mousalar’ın başı olarak adlandırılan Kalliope lirik şiirin esin perisidir. Erato ise koro halinde söylenen aşk şiirlerine esin kaynağı olmuştur. Mitolojinin müzik eserlerinin konularını etkilemesini ise barok dönemle birlikte görüyoruz. Tarihteki ilk operalar Orfe ve Euridice’nin acıklı öykülerinden kaynaklanmıştır. Beethoven ise Prometheus’un Yaratıkları adlı bale yapıtını yazmıştır. Müzik alanında daha birçok besteci mitolojik öykülerden esinlenmiştir. Müzik alanına sadece Yunan mitolojisi esin kaynağı oluşturmamıştır. Örneğin, Wagner eski Alman, Sibelius ise Fin mitolojilerinden esinlenmişlerdir. Bilgisayar Teknolojisinde Mitoloji
Oldukça yeni sayılabilecek bir olgu olmasına rağmen, halen bilgisayar teknolojisinin buluşlarında da mitolojik öykü kökenli isimler kullanılmaktadır. Örneğin, bilgisayarda bir güvenlik programı olan Kerberos, adını ölüler ülkesinin kapısını bekleyen üç başlı bir köpek olan Kerberos’tan almıştır. Bu konuyu incelerken Trojanları da unutmamamız gerekir.
Bir dönem sinemada peşpeşe konusunu mitolojiden alan filmler çevrilmiştir. Bunlar içerisinde Herkül filmleri ön sırayı tutmaktadır. Truva savaşları defalarca filmlere konu olmuştur. Oidipus ve Elektra mitleri hem sinemada hem de tiyatroda yine çok sık ele alınmıştır. Resim Sanatında Mitoloji Ortaçağdan beri birçok ressam tablolarını mitolojik öykülerden esinlenerek yapmıştır. Bu alanda sınırlı satırlarda sayamayacağımız kadar çok eser bulunmaktadır. Bunlar içinde bekli de en ünlüsü Botticelli’nin “Venüsün Doğuşu” adlı tablosudur. Bülten Künye Yayın Adı Düşünüyorum • İmtiyaz Sahibi Şeyma Bobaroğlu Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Ekrem Genç İdare Adresi
Bayar Cad Papatya Apt. 22/11 Erenköy İstanbul 0216 382 81 73 Basım Yeri Pınarbaşı Matbaacılık (Hülya Pınarbaşı) Alemdar Mah. Molla Fenari Sokak Molla Fenari Çıkmazı Birol İş Merkezi No:10/1 34110 Cağaloğlu İstanbul Tel.: 0212 511 11 82 Yayın Süresi
Aylık • Dili
Türkçe • Türü
İlmi, Fenni, Edebi • Alanı
Yerel Yazı İşleri Kurulu Arzu Cengil, Deniz Demirdöven, Deniz Tipigil, Ekrem Genç, Hatice Uzun Çoban, İzzet Erş, Nurgül Demirdöven, Selin Erş, Sevgi Genç E-posta bulten@anadoluaydinlanma.org Web www.anadoluaydinlanma.org 5 2010 Yılının Öne Çıkan Teknoloji Haberleri Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN), aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 5 ülkenin asil üye adaylık başvurusunu kabul etti CERN’ün, sosyal paylaşım sitesi Twitter’da yayımladığı açıklamaya göre, kurumun 157. kuruluna katılan delegeler, Türkiye’nin yanısıra Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, İsrail, Sırbistan ve Slovenya’yla da üyeliğe giden adaylık sürecinin başlamasını benimsedi. Tüm aday ülkelerin, resmi görüşmelerin yapılacağı 3 yıllık bir sürecin ardından CERN’e asil üye olması öngörülüyor. 12 Avrupa Devleti tarafından 1954’te kurulan CERN’ün bugün 20 üyesi bulunuyor. Science dergisi, bu yılın en büyük icadının “Kuantum Cihazı” olduğunu açıkladı Çıplak gözle görülebilen ve dünyanın en ufak cihazı olan “Kuantum Cihazı”, Science dergisi tarafından “2010 yılında geliştirilen dünyanın en önemli buluşu” olarak gösterildi. Science dergisinin her yıl yaptığı araştırmalara dayanarak belirlediği dünyanın en büyük icadı listesine bu yıl “Kuantum Cihazı” damgasını vurdu. Bu aletin klasik mekanik yasalarına göre hareket etmeyen ilk yapay obje olduğunu ifade eden makalede, söz konusu objenin bir atom ya da molekül gibi tepki verdiği ve sürekli hareket ettiği bildirildi.
Amerikan haber dergisi Time’ın okuyucuları tarafından yılın kişisi olarak Wikileaks’in kurucusu Julian Assange seçilmesine rağmen editörlerin tercihi farklı oldu. Editörler, okuyucuların yaptığı oylamada 10. sırada yer alan Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg’i yılın kişisi olarak seçti. Başbakan Tayyip Erdoğan da okuyucuların oylarıyla belirlenen sıralamada ikinci olmuştu. Okuyucu oylamasına göre ilk 10 sıralama şöyle oluştu: 1. Julian Assange 3. Lady Gaga 4. Jon Stewart ve Stephen Colbert 5. Glenn Beck 6. Barack Obama 7. Steve Jobs 8. Şilili maden işçileri 9. Amerikalı işsizler 10. Mark Zuckerberg
Her yıl düzenlenen ve en yenilikçi, en kullanışlı cihazları ödüllendiren T3 ödüllerine bu yıl Apple damgasını vurdu. Özellikle Apple’ın çok ses getiren tableti iPad en önemli iki ödülü birden alarak geceye damgasını vurdu. İletişim cihazları ödülünü iPhone
aldı. Yılın bilgisayarı ödülü ise Macbook Pro’ya gitti. Cihazların yanısıra perakende mağazalarının konsepti ve başarısı sayesinde de ödüllendirilen Apple, Apple Store için de bir ödüle layık görüldü.
Fakat Apple için T3’teki en önemli ödüllerden biri olan yılın telefonu ödülünde iPhone 4 birinciliğe ulaşamadı. Apple’ın bu dalda ikinciliğe razı olmasına neden olan cihaz ise HTC’den geldi. Bu alanda HTC Desire yılın telefonu ödülünü almayı başardı. WikiLeaks açıkladığı belgelerle tüm dünyayı sarsmaya devam ediyor Şimdiye kadar açıkladığı toplam bir milyon civarında gizli yazışma ile diplomaside depreme yol açan WikiLeaks, İsveç merkezli uluslararası bir oluşum.
2006 yılında kurulan WikiLeaks’in bünyesinde Amerikalı, Avrupalı, Tayvanlı, Avustralyalı, Güney Afrikalı gazeteciler, Çinli muhalifler, matematikçiler, teknoloji alanında uzman isimler bulunuyor. Sayıları 800 civarında olduğu tahmin edilen bu isimler gönüllü çalışıyor.
Oluşumun lideri eski bir bilgisayar korsanı olan Avustralyalı gazeteci Julian Assange...
Amaçları ise gizli belgeleri kamuoyu ile paylaşmak. WikiLeaks’e ulaşan bilgiler, uzmanlar tarafından teker teker değerlendiriliyor. Çok gizli bazı belgeler, dedikodular, yorumlar ayıklanıyor, sadece belge niteliğinde olanlar yayınlanıyor. Yayınlanan belgeler “çok gizli” değil, sadece “gizli” sınıfında yer alan belgeler.
Oluşum, Washington’ın çeşitli ülkelerdeki Amerikan büyükelçilikleri ve konsoloslukları ile gizli yazışmaları internet sitesinde yayınlamasıyla dikkatleri çekti. denizdemirdoven@gmail.com TEKNOLOJİ Derleyen: Deniz Demirdöven BİZİM SAHAF Hazırlayan: İzzet Erş Buda’nın Öğretisi Thich Nhat Hanh Yayınevi: Okyanus Yayınları 295 sayfa Günümüzde milyonlarca insan tarafından dinsel bir tapınç haline getirilen Budacılık, özünde İ.Ö. 500 yıllarında Buda Sakyamuni tarafından ortaya konulmuş bir yaşam felsefesi, bir yaşam yoludur. Bir tek amacı vardır öğretinin o da Buda’nın aydınlandıktan sonra öğretisini yaymaya başladığında tekrar tekrar söylediği şu sözlere, şu anlayışa dayanır: “Ben sadece acıyı ve onu nasıl yok edeceğinizi öğretiyorum.” Vietnamlı Budacı Keşiş Thich Nhat Hanh Buda’nın Öğretisi adlı bu kitapta başta Budacı öğretinin özü olmak üzere, Dört Yüce Gerçek, Sekiz Aşamalı Yüce Yol, Özgürleşmenin Üç Kapısı, Üç Dharma Mührü, Altı Paramita gibi Budacı öğretinin temel sacayaklarını şiirsel bir dille ve açık bir anlatımla en ince ayrıntısına kadar anlatıyor. Acının doğasındaki bilgeliği ve acının şefkat, sevgi ve neşenin yaratılmasındaki önemli rölünü gesteriyor. Budacı öğretiyi bütünüyle kuşatan ve öğretinin yüreğinden seslenen bu son derece etkileyici kitabı okuyucularımızın değerlendirmesine sunuyoruz. Dalai Lama Thich Nhat Hanh için şöyle demiştir: “Thich Nhat Hanh bize kendi içimizde yaratacağımız içsel huzurla dünyada yaratacağımız barış, esneklik, huzur arasındaki paralelliğin ne kadar önemli oldğunu gösteriyor” Thich Nhat Hanh
6 Kara Enerji “Kara enerji” nedir? Aslında en basit cevap, bilmiyor olduğumuz. Öyle görünüyor ki o, evrenin işleyişine ilişkin anlayışlarımızın çoğu ile çelişiyor.
Hepimiz biliyoruz ki, ışık dalgaları, başka bir deyişle radyasyon (ışınım), enerji taşır. Sıcak bir yaz gününde dışarıya adım atar atmaz o enerjiyi hissedersiniz.
Einstein’ın meşhur denklemi, E=mcô, bize madde ile enerjinin birbirine dönüştürülebilir olduğunu, aslında ikisinin de aynı şeyin farklı formları olduğunu öğretti. Gökyüzünde buna dair devasa bir örneğimiz var: Güneş. Güneş, gücünü kütleyi enerjiye dönüştürmekten alır.
Fakat, ister maddeden ister ışınımdan olsun, enerjinin bir kaynağı olması gerektiği kabul edilmektedir. Buradaki nosyon, uzayın madde ve ışınımın tümünden yoksun iken dahi, arta kalan bir enerjisinin olduğudur. İşte bu “uzay enerjisi”, kozmik bir ölçekte ele alındığında, kâinatın genişlemesini arttıran bir kuvvete yol açar.
Belki de kara enerji, atomdan da küçük ölçekteki parçacıkların garip davranışlarının bir sonucudur. Kuantum mekaniği denilen çok küçük parçaların fiziği, sadece çok kısacık anlar için olsa bile, enerjinin de maddenin de yokluktan ortaya çıkmasına izin veriyor. Maddenin sürekli anlık görünüş ve yokoluşları, aksi takdirde boş olan uzaya enerji veriyor olabilir.
Olası ki kara enerji, kâinat sadece belli bir büyüklüğe ulaştığında etkisini göstermeye başlayacak olan yeni ve temel bir kuvvet yaratıyor. Bilimsel teoriler böylesi kuvvetlerin olasılığına imkân tanıyor. Bu kuvvet, önce zayıflayıp sonra tamamen ortadan kaybolmadan önce kâinatın milyarlarca yıl boyunca ivmelenmesine neden olacak geçici bir kuvvet olabilir.
Ya da belki de cevap, uzun zamandır çözülmeden bekleyen bir problemin altında yatıyor: Büyük ve çok küçük parçaların fiziğini nasıl uzlaştırabiliriz?.. Einstein’ın “genel görelilik” olarak adlandırılan çekim teorisi, gezegenlerin hareketinden kara deliklerin fiziğine kadar her şeyi açıklayabilse de, atomları oluşturan parçacıklar ölçeğinde uygulanamaz görünüyor. Parçacıkların nasıl davranabileceklerini öngörebilmek için, kuantum mekaniği teorisine ihtiyacımız var. Kuantum mekaniği parçacıkların işlevselliğini açıklıyor, fakat bu teori de atomdan daha büyük ölçeklerde uygulanamıyor. Bu iki teoriyi bir araya getirerek ulaşılabilecek anlaşılması zor çözüm, kara enerji için doğal bir açıklama sağlayabilir. Yüklə 187,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|