Yechish jarayonini m odellashtirish


—  bir nccha ycchim i bor masalalar



Yüklə 0,64 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/12
tarix26.10.2023
ölçüsü0,64 Mb.
#161367
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
— 
bir nccha ycchim i bor masalalar;
— mazmuni o‘zgaruvchan masalalar;
— isbotga moMjallangan masalalar;
— mazmuni mantiqiy fikrlashga qaratilgan masalalar.
Ushbu masalalar tizimi amaliy ahamiyatga egadir. Ushbu
masalalar mustaqil fikrlashni tashkil qilish metodlarini tanlashga 
yordam beradi.
K o‘p yechimli masalalar. 
BoshlangMch sin f o ‘quvchilarini 
k o ‘p yechimli m asalalarni yechishga o ‘rgatish orqali ularning
424


m antiqiy tafakkuri o ‘sadi, mustaqil fikr yuritish ko‘nikmasi 
tarkib topadi, matematika faniga boMgan qiziqishi oshadi va 
atrof-m uhitda sodir boMayotgan o ‘zgarishlarga teran nazar bilan 
boqa oladi.
Shu o ‘rinda “K o‘p yechimli masala nima?”, yoki “Qanday 
masala?”, - 
degan savol tugMladi. Talabalarga shu savolni 
berganda, ulardan aksariyat qismi ikki va undan ortiq usul bilan 
yechiladigan masalalarni misol keltirishdi.
Misol qilib quyidagi masalani olsak.
1-masala: Tomonlari 6 sm va 8 sm boMgan to‘g ‘ri to4rt- 
burchakning perimetrini toping.
R=2 (a+b) formulasidan foydalanib, to‘rtburchakning peri- 
metri topiladi. R=28 sm ekanligini o4quvchilar juda oson topadi. 
Endi masalaga boshqacha yondoshsak. Perimetri 28 sm boMgan 
to‘g ‘ri to‘rtburchaklarning tomonlarini toping. Bunda o‘qituvchi 
bergan savol o‘quvchini o‘ylashga majbur qiladi.
a =8sm, b =6sm ligidan a ni 1 sm ga kamaytirib, b ga I sm ni 
qo4shish natijasida bir necha javoblarni topamiz.
Shunga okxshash. a =7 sm, b =7 sm; a =6 sm, b =8 sm; a =5 
sm, b =9 sm;a =4 sm, b =10 sm; a =3 sm, b =11 sm; a =2 sm, b 
= 12 sm; a =1 sm, b =13 sm.
Endi b ni 1 sm ga kamaytirib, a ga 1 sm ni qo‘shish natijasida 
bir necha javoblarni topamiz: a=9sm, b=5sm ni hosil qilamiz. 
Olingan natijalariga 1 ni qo‘shish va ayrish orqali a=10sm, b 
=4sm: a =1 Ism, b =3sm; a =12sm, b =2sm; a =13sm, b =1 sm 
larga ega boMamiz.
Bu yerda o‘quvchilar yigMndisi 14 ni tashkil qiluvchi ikki 
natural sonning yigMndisidan foydalanishadi. Qisqacha aytganda 
masalani jadval shaklida yechsa ancha tushunarli va sodda 
ko‘rinishga keladi.

Yüklə 0,64 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin