“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
191
– Əzilmisiniz? - deyə qızdan soruşdu.
– Elə bir şey deyil. Sadəcə, qolum.... Bir saniyəyə keçib gedər.
Qız elə danışırdı ki, sanki ürəyi bu dəqiqə sinəsindən çıxacaq. Rəngi get-gedə daha da ağarırdı.
– Bir yeriniz zədələnməyib ki?
– Yox, yox. Hər şey qaydasındadır. Yalnız bir az ağrı hiss etdim. O da keçib getdi.
Qız salamat qolunu uzatdı. Uinston qalxmasına kömək etdi. Rəngi bir az üstünə gəlmişdi.
Bayaqkından xeyli yaxşı görünürdü.
– Hər şey qaydasındadır, - qız eyni sözləri təkrar etdi. - Sadəcə, biləyim bir az sərpdi. Sağ olun,
yoldaş!
Qız bu sözləri deyib gəldiyi istiqamətdə yoluna davam etdi. Cəld, inamlı addımlarından
həqiqətən də ciddi bir şey baş vermədiyi sezilirdi. Bütün hadisə yəqin ki, yarım dəqiqədən çox
çəkməmişdi. Hissləri heç vəchlə sifətdə büruzə verməmək artıq instinktə çevrilmiş, vərdiş halını
almışdı. Həm də qız yıxılanda ikisi də teleekranın görmə bucağı altında olmuşdular. Amma arada
elə bir hadisə baş vermişdi ki, Uinston teleekranı aldadaraq heyrət hissini çox böyük çətinliklə
gizlədə bilmişdi. Qolundan yapışıb ayağa qalxmağa kömək elədiyi iki-üç saniyə ərzində qız onun
ovcuna nə isə qoymağa imkan tapmışdı. Bunun düşünülmüş şəkildə edildiyinə şübhə ola
bilməzdi. Ovcundakı kiçik və hamar bir şey idi. Ayaqyolunun qapısından içəri girərkən Uinston
onu yavaşca cibinə sürüşdürüb barmaqlarının ucu ilə yoxlamağa başladı. Dörd bükülmüş kiçik
kağız parçasına oxşayırdı.
Pissuarın qarşısında dayandığı müddətdə cibində kağız parçasını açmağa müvəffəq oldu. Yəqin,
nə isə bir şey yazılmışdı. Uinston əvvəlcə ayaqyolundakı kabinələrdən birinə keçib kağızı
oradaca oxumağı düşündü. Amma tez də bunun dəhşətli ağılsızlıq olacağının fərqinə vardı.
Teleekranın aramsız nəzarəti altında insanın özünü əminlikdə hiss edəcəyi heç bir yer yox idi.
Kabinəsinə qayıdıb oturdu. Kağız parçasını etinasızlıqla masadakı digər sənədlərin üstünə atdı.
Eynəyini taxıb nitqyazarı özünə tərəf çəkdi. “Beş dəqiqə!-deyə yavaşcadan pıçıldadı. - Ən azı
beş dəqiqə gözləmək lazımdır!”. Ürəyi sinəsində qorxunc guppultu ilə döyünürdü.
Xoşbəxtlikdən, qarşısındakı böyük diqqət tələb etməyən adi iş idi. Uzun sütunlar şəklində
yazılmış rəqəmləri dəqiqləşdirmək tələb olunurdu.
Kağız parçasındakı yazının mütləq siyasi xarakter daşıdığını fikirləşirdi. Nə qədər baş sındırsa
da, təsəvvürünə yalnız iki variant gətirə bilirdi. Biri, həqiqətə daha uyğun gələni və Uinstonu
daha çox qorxudanı qızın Fikir Polisinin agenti olması idi. Doğrudur, Fikir Polisinin hansısa
niyyətini həyata keçirməkdən ötrü bu cür qəribə vasitəyə əl atmasının səbəbi qaranlıq qalırdı.
Lakin belə etmişdilərsə, deməli, buna əsas vardı. Kağızdakı sözlər hədə, təhdid, həyatına
intiharla son qoymaq əmri, yaxud ustalıqla qurulmuş başqa tələ də ola bilərdi. Hər vasitə ilə
fikrindən çıxarmağa çalışdığı, lakin heç cür nail ola bilmədiyi başqa, daha ağlasığmaz ehtimal da
vardı. Kağız qətiyyən Fikir Polisindən deyil, hansısa gizli təşkilatdan göndərilmişdi. Bəlkə
həqiqətən də Qardaşlıq cəmiyyəti mövcuddur! Bəlkə qız da onun üzvlərindən biridir! Gəldiyi
qənaətin cəfəngliyinə şübhə ola bilməzdi. Amma barmaqlarının ucu cibindəki dörd bükülmüş
kağız parçasına toxunan anda ağlına ilk gələn fikir bu olmuşdu. Yalnız aradan iki dəqiqə
keçəndən sonra həqiqətə daha çox uyğun görünən variantı tapa bilmişdi. Hətta indi, ağlı və
düşüncəsi ona aldığı sifarişin, çox ehtimal ki, intihar tələbi olduğunu inadla diqtə eləyəndən
sonra da əsassız ümidlərə qapılaraq hec vəchlə gümanının doğruluğuna inanmaq istəmirdi.
Mənasız nikbinlik onu hələ də tərk etməmişdi. Ürəyi şiddətlə döyünürdü. Nitqyazara rəqəmləri
mızıldadığı bu anlarda səsinin titrəməsini çox böyük çətinliklə gizlədə bilirdi.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
192
Üzərində işini başa çatdırdığı vərəqləri lülə şəklində burub pnevmatik boruya qoydu. Aradan
səkkiz dəqiqə keçmişdi. Eynəyini yenidən gözünə taxdı. Dərindən nəfəs alıb ən üstdə qızın
ötürdüyü kağız parçası qoyulmuş sənədləri qarşısına çəkdi. Kağızı hamarlayıb düzəltdi. Orada
hələ tam bişməmiş iri xətlə üç söz yazılmışdı:
Mən sizi sevirəm.
Bir neçə saniyəliyinə özünü elə itirdi ki, hər an cinayət sənədinə çevrilə biləcək kağızı dərhal
yaddaş yuvasına atmağı da yadından çıxardı. Bir şeyə çox maraq göstərməyin təhlükəli olduğunu
anlasa da, üç sözü dönə-dönə oxumaqdan özünü saxlaya bilmir, yazılanın sadəcə gözünə
görünmədiyinə bir daha inanmaq istəyirdi.
Fasiləyə qədər iş ona çox ağır göründü. Diqqətini cansıxan rəqəmlərin üzərində heç cür cəmləyə
bilmirdi. Digər tərəfdən, həyəcanını hər vasitə ilə teleekrandan gizlətməli idi. Ona elə gəlirdi ki,
sanki qarnında tonqal qalanıb. Boğanaq havalı, basırıq və səs-küylü yeməkxanada nahar isə əsl
cəhənnəm əzabına çevrildi. Heç olmazsa, nahar vaxtı bir az tək qalacağına ümid edirdi.
Tərslikdən, kütbeyin Parsons gəlib özünü üzbəüzdəki stula basdı. Dərhal da bədəninin kəskin tər
iyi ilə nahar masasındakı şorbanın qalay tamını üstələyərək, xüsusi canfəşanlıqla bu günlərdə
keçiriləcək Nifrət Həftəsinə hazırlıq işlərindən danışmağa başladı. Tədbir münasibəti ilə
aralarında qızının da olduğu Kəşfiyyatçılar dərnəyi üzvlərinin karton üzərində Böyük Qardaşın
başının iki metrlik təsvirini hazırlamaları onu yamanca riqqətə gətirmişdi. Ən qanqaraldıcı şey
yeməkxanadakı səs-küydən Parsonsun dediklərini çətinliklə eşitməsi, hər dəfə onun əbləh
sözlərini təkrar-təkrar soruşmağa məcbur qalması idi. Anidən qara saçlı qızın zalın uzaq
küncündə iki başqa qızla oturduğunu gördü. O, özünü görməməzliyə vurdu. Uinston bir də
həmin səmtə baxmadı.
Günün ikinci yarısı nisbətən asan keçdi. Nahardan dərhal sonra bir neçə saat vaxtını alan,
başındakı kənar fikirləri bir tərəfə qoymağı, diqqətini cəmləşdirməyi tələb edən çox məsul və
mürəkkəb tapşırığın icrası üzərində işləməli oldu. Daxili Partiyanın indi soyuq münasibət
bəslənilən görkəmli üzvlərindən birini gözdən salmaq üçün iki il əvvəlki istehsalat göstəricilərini
saxtalaşdırmaq tələb olunurdu. Uinston belə işlərin öhdəsindən məharətlə gəlirdi. İki saat ərzində
başı işə elə qarışmışdı ki, qız bir dəfə də yadına düşməmişdi. Sonra adamın ağlını başından
çıxaran dəlicəsinə tənhalıq arzusu ilə birlikdə qızın sifəti də təzədən gözlərinin qabağına gəldi.
Tamam tək qalmayana qədər həyatının yeni, gözlənilməz hadisəsini özü üçün heç cür
aydınlaşdıra bilməyəcəyini başa düşürdü. Üstəlik, axşamı mütləq İctimai Mərkəzdə keçirməli idi.
Yeməkxanada dadsız-tamsız şam yeməyini tələsik içəri ötürdü. Sonra Mərkəzə qaçıb bayağı
təntənə ilə təşkil olunmuş “qrup müzakirəsində” iştirak etdi. İki set stolüstü tennis oynadı. Bir
neçə qədəh cin içdi. “İngsosun şahmata münasibəti” mövzusunda saat yarımlıq cəfəng
mühazirəyə qulaq asdı. Darıxdığından az qala ürəyi partlayırdı. Lakin bu axşam ilk dəfə idi ki,
Mərkəzdən tez qaçıb canını qurtarmaq istəmirdi. “Mən sizi sevirəm” sözləri ürəyində həyatını
bacardıqca uzatmaq istəyi yaratmışdı. Belə bir vaxtda hətta kiçicik ehtiyatsızlıq da Uinstona
ağılsız hərəkət kimi görünürdü. Yalnız gecə saat on birdə mənzilinə qayıdıb yatağına girəndən və
qaranlıqda özünü təhlükəsiz hiss edəndən sonra (əgər bərkdən bir şey danışmırdınsa, teleekran da
qorxulu deyildi) hər şeyi götür-qoy etməyə imkan yarandı.
İndi məsələnin, necə deyərlər, texniki tərəfini həll etmək, qızla hansı yollasa əlaqə yaratmaq və
görüş haqda vədələşmək lazım idi. Özünə qarşı tələ qurulması fikrini artıq başından çıxarmışdı.
Bu mümkün olan şey deyildi. Qızın kağızı ötürərkən keçirdiyi həyəcan niyyətinin
səmimiliyindən xəbər verirdi. Qorxudan özünü tamam itirmişdi. Bu hissləri yamsılamaq isə o
qədər də azan deyildi. Uinston əlinə düşən imkandan imtina etməyi ağlına da gətirmirdi. Vur-tut
beş gün əvvəl qızın başını çaylaq daşı ilə əzmək istədiyini xatırladı. İndi keçmişi qurdalamağın
heç bir əhəmiyyəti yox idi. Onun bir neçə gün əvvəl yuxuda gördüyü lüt, ehtiraslı bədənini
gözləri önünə gətirməyə çalışdı. O zaman, digər cavan qadınlar kimi, bu qızın da yelbeyin
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
193
olduğunu, beynini yalan və nifrətlə doldurduğunu, bədəninin isə buzdan fərqlənmədiyini
fikirləşmişdi. İndi onu itirə biləcəyini, süd kimi ağappaq cavan qız bədəninin əlindən çıxacağını
düşünəndə içindən bir titrətmə keçdiyini hiss etdi. Çox qorxduğu başqa təhlükə də vardı: tezliklə
bir yol tapıb əlaqə yaratmasa, qız fikrini dəyişə bilərdi. Amma intim görüşün təşkili ağlagəlməz
dərəcədə çətin idi. Bu rəqibin mat elanı qarşısında yeni, uğurlu gediş etməyə bənzəyirdi.
Addımını atdığın hər yerdə teleekranın nəzarəti altındasan. Qızın ötürdüyü kağızı oxuyandan beş
dəqiqə sonra bütün mümkün görüş imkanları ildırım sürəti ilə beynindən keçmişdi. İndi isə
arxayın fikirləşmək fürsəti yaranandan sonra şahmat taxtası üzərindəki fiqurlar kimi variantları
biri-birinin ardınca diqqətlə nəzərdn keçirirdi.
Aydın məsələdir ki, bu gün səhərki təsadüf bir də təkrarlana bilməz. Əgər qız Sənədləşdirmə
Departamentində işləsəydi, görüş məsələsini bəlkə də nisbətən asan yoluna qoymaq olardı.
Ədəbiyyat Departamentinin binanın hansı hissəsində yerləşməsi haqqında Uinstonun yalnız
dumanlı təsəvvürü vardı. Üstəlik, ora getmək üçün mütləq tutarlı bəhanə lazım idi. Qızın harada
yaşadığını, işdən saat neçədə çıxdığını bilsəydi, evə qayıdanda birtəhər görüşmək olardı. Lakin
kiminsə arxasınca düşüb evinə qədər təqib etmək də təhlükəli idi. Həm də gərək Nazirliyin
qarşısında dayanıb gözləyəydi. Bunu isə mütləq görəcəkdilər. Poçtla məktub göndərməyi,
ümumiyyətlə düşünməyə dəyməzdi. Məktubların açılıb oxunduğu çoxdan heç kimə sirr deyildi.
İndi tək-tük adamlar biri-birləri ilə yazışırdılar. İsmarıc zərurəti yarananda üzərində hazır
ifadələrin uzun siyahısı çap olunmuş poçt açıqcalarını almaq, işinə yaramayan ifadələrin
üstündən xətt çəkərək göndərmək kifayət edirdi. Ünvanı bir yana qalsın, Uinston heç qızın adını
bilmirdi. Çox fikirləşəndən sonra ən etibarlı görüş yerinin yeməkxana olduğu qənaətinə gəldi.
Teleekranın görmə bucağından nisbətən aralıda, otağın ortasında qızla eyni masa arxasında
oturmağa fürsət yaransa, ətrafdan həmişəki kimi səs-küy və uğultu eşidilsə, ikilikdə heç olmazsa
otuz saniyə qalmaq imkanı olsa, yəqin ki, bir neçə kəlmə danışa bilərdilər.
Sonrakı bütün həftəni Uinstonun həyatı səksəkəli yuxu kimi keçdi. Ertəsi gün yalnız nahar
fasiləsinin bitdiyini bildirən fit çalınanda qız yeməkxanaya girdi. Görünür, onu nisbətən gec
başlayan iş növbəsinə keçirmişdilər. Bir-birlərinə baxmadan ötüb keçdilər. Növbəti gün nahara
həmişəki vaxtda gəlmişdi. Lakin üç başqa qadın tanışı ilə, özü də düz teleekranın qarşısında
oturmuşdu. Uzun və dəhşətli görünən sonrakı üç gündə o, yeməkxanaya gəlmədi. Uinstonun
bütün əsəbləri və bədəni gərilmiş simə çevrilmişdi. Vəziyyəti elə idi ki, hər hərəkət, hər səs, hər
ünsiyyət, eşitdiyi və dediyi hər söz sonsuz iztirab mənbəyinə çevrilirdi. Hətta yuxuda da qızın
surəti gözləri önündən çəkilmirdi. Bu müddətdə bir dəfə də olsun gündəliyinə əl vurmamışdı.
Əzablarını yüngülləşdirən yeganə təsəlli iş idi. Başı işə qarışanda Uinston bəzən on-on beş
dəqiqə hər şeyi yadından çıxara bilirdi. Qızın başına nə iş gəldiyi barədə təsəvvürü yox idi. Üz
tuta biləcəyi yol da görünmürdü. Onu buxara çevirə bilərdilər. İntihar edə bilərdi. Okeaniyanın
ən ucqar yerinə göndərilə bilərdi. Ən pisi, ən arzuolunmazı isə, fikrini dəyişər və ondan uzaq
qaçmağa çalışardı.
Nəhayət, növbəti gün qız üzə çıxdı. Qolu daha sarıqlı deyildi. Yalnız biləyinə plastır
yapışdırılmışdı. Uinston içində elə yüngüllük hiss etdi ki, hər şeyi unudaraq bir neçə saniyə
gözlərini onun sifətindən çəkmədi. Səhəri gün az qala danışmaq imkanı yaranacaqdı. Uinston
yeməkxanaya girəndə qız divardan xeyli aralıdakı masada tək oturmuşdu. Hahar fasiləsi təzə
başlandığından yerlərin çoxu boş idi. Növbə irəliləyirdi. Uinston yeməyini götürüb adamların
arasından çıxmaq istəyirdi ki, qabaqdakılar ayaq saxladılar. Kimsə saxarin həbi almadığına görə
etirazını bildirirdi. O, salonun ortasına tərəf gedəndə qız hələ də tək oturmuşdu. Uinston özünü
boş masa axtarırmış kimi göstərərək düz onun oturduğu səmtə üz tutmuşdu. Artıq qızın lap
yaxınlığında idi. Bir neçə saniyədən sonra ikilikdə qala bilərdilər. Lakin elə bu zaman arxadan
kimsə “Smit!”-deyə onu səslədi. Uinston özünü eşitməməzliyə vurdu. “Smit!” - deyə səs bu dəfə
daha ucadan eşidildi. Yox, oyun oynamağın faydası yox idi. Uinston geri çevrildi. Nə vaxtsa
atüstü tanış olduğu, görkəmindən səfehlik yağan Uilşer soyadlı sarışın gənc təbəssümlə onu
masasının arxasındakı boş yerə dəvət edirdi. Boyun qaçırmaq açıq-aşkar ehtiyatsızlıq olardı.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
194
Tanıdığı adamın dəvətindən sonra gedib təkbaşına nahar edən qızın masasında otura bilməzdi.
Bu hərəkət mütləq diqqəti çəkəcəkdi. Üzünə dostcasına təbəssüm ifadəsi verib Uilşerin
göstərdiyi yerdə əyləşdi. Sarışın, səfeh sifət sanki işıqlandı. Uinston ani qarabasma hiss etdi. Ona
elə gəldi ki, kimsə əlindəki baltanı düz sifətinin ortasına çırpır. Bir neçə dəqiqə sonra qızın
yanındakı yerlər tutuldu.
Amma, şübhə yox idi ki, qız Uinstonun ona tərəf gəldiyini görmüş, niyyətini anlamışdı. Ertəsi
gün yeməkxanaya vaxtından tez gəldi. Zənnində yanılmamışdı. Qız təxminən dünənki yerində,
yenə də tək oturmuşdu. Növbədə Uinstondan qabaqda balaca boylu, yastı sifətli, şübhə dolu
gözləri daim qaynaşan böcəyə bənzər adam dayanmışdı. Podnosunu götürüb piştaxtadan
aralananda onun düz qızın oturduğu masaya tərəf yönəldiyini gördü. Ümidləri yenə puça çıxırdı.
Nisbətən aralıdakı masanın arxasında da boş yer vardı. Lakin böcəyəbənzər adamın qırımından
özünü qətiyyən əziyyətə salmaq niyyətində olmadığı, ən yaxın masada, qızla birlikdə oturmaq
istədiyi sezilirdi. Ürəyindən qara qanlar axan Uinston onun dalınca addımlayırdı. Qızla təkbətək
qalmayana qədər heç nə alınmayacağını yaxşı başa düşürdü. Birdən gurultu qopdu. Balacaboy
üzü qoylu döşəmədə uzanmışdı. Podnosu bir kənara sıçramışdı. Qarşısında döşəmənin üstü ilə
iki nazik şırnaq-şorba və qəhvə axırdı. Balacaboy sıçrayıb yerindən qalxdı, hirsli-hirsli Uinstona
baxdı. Yəqin qəfil yıxılmağında onu suçlu sayırdı. Daha nə düşünməyinin əhəmiyyəti yox idi.
Beş saniyə sonra ürəyi az qala sinəsindən çıxan Uinston qızla üzbəüz oturmuşdu.
Ona tərəf baxmırdı. Podnosdakı yeməkləri masanın üstünə düzüb tələsə-tələsə yeməyə başladı.
Kimsə yaxınlaşıb boş yerləri tutana qədər mütləq söhbəti qurtarmaq lazım idi. Amma canını
dəhşətli qorxu bürümüşdü. Qızla koridorda ilk qəribə təmaslarının üstündən bir həftə keçmişdi.
Bu müddətdə o, fikrini dəyişə də bilərdi. Bəlkə də dəyişmişdi. Girişdiyi oyunun uğurla sona
çatacağı mümkün olan şey deyildi. Gerçək həyatda belə hadisələrə təsadüf olunmur. Əlində
podnos, ətrafa boylanıb boş yer axtaran Amplfort onların masasına yaxınlaşsaydı, yəqin qızla
danışmaq fikrindən vaz keçəcəkdi. Amplfort nədənsə özünü Uinstona məhrəm sayırdı. İndi də
onu görsəydi, mütləq gəlib yanında oturacaqdı. Sözünü demək üçün bəlkə bir dəqiqədən də az
vaxt qalırdı. Amma qız da, Uinston da başlarını qaldırmadan yeyirdilər. Xörəkləri menyuda raqu
kimi göstərilsə də, əslində, lobya şorbası idi. Nəhayət, Uinston asta səslə sanki dodağının altında
mızıldanırmış kimi danışmağa başladı. Gözlərini qaldırıb bir-birlərinə baxmırdılar. İkisi də
tələsik hərəkətlə şorbanı qaşıqlayıb ağızlarına qoyur, arada yaranan qısa fasilələrdə isə yavaş və
ifadəsiz səslə fikirlərini bölüşürdülər:
– İşdən nə zaman çıxırsınız?
– On səkkiz otuzda.
– Harada görüşə bilərik?
– Qələbə Meydanında. Heykəlin yanında.
– Ora teleekranla doludur.
– Adam çox olanda qorxusu yoxdur.
– Nə isə bir işarə lazımdır?
– Yox. Məni adamların ən gur yerində görməyənə qədər yaxınlaşmayın. Həm də mənə tərəf
baxmayın. Sadəcə yaxınlığımda olmağa çalışın.
– Saat neçədə?
– On doqquzda.
– Oldu.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
195
Amplfort Uinstonu görmədi. Başqa yer tapıb oturdu. Daha heç nə danışmadılar. Eyni masa
arxasında üzbəüz əyləşən iki adamın bir-birinə baxmaması qeyri-mümkün olsa da, nəzərlərini
hər vasitə ilə yayındırırdlar. Qız tələsik naharını qurtarıb masadan qalxdı. Uinston siqaret
çəkmək üçün bir az ləngidi.
Qələbə Meydanına danışdıqları vaxtdan tez gəlmişdi. Yuxarısında Böyük Qardaşın heykəli
ucalan nəhəng fleytaya bənzər sütunun yanında dayanıb tamaşa edirdi. Heykəlin nəzərləri Birinci
Uçuş Zolağı uğrunda savaşda Avrasiya aviasiyasının (bir neçə il əvvəl söhbət İstasiya
aviasiyasından gedirdi) darmadağın edildiyi cənub səmasına zillənmişdi. Qarşı tərəfdəki küçədə
hamının nədənsə Oliver Kromvel zənn etdiyi atlı heykəli ucalırdı. Danışdıqları vaxtdan beş
dəqiqə keçmişdi. Qız hələ də görünmürdü. Uinston yenə qorxuya düşmüşdü. Düşünürdü ki,
gəlməyibsə, deməli, fikrini dəyişib. Yavaş-yavaş meydanın şimal səmtinə tərəf addımladı.
Zəngləri çalındığı zamanlar “Qaytar mənə üç fartinq!”-deyə səs-küy salan San Martin kilsəsini
dərhal tanımasından az da olsa məmnunluq duydu. Eyni anda heykəlin postamenti qarşısında
dayanıb ora yapışdırılmış plakata baxan, bəlkə də özünü baxırmış kimi göstərən qızı gördü.
Postamentin dörd yanında teleekranlar quraşdırılmışdı. Qəflətən sol tərəfi bürümüş insan
kütləsinin arasından uğultu keçdi, ardınca da yük maşınlarının boğuq səsi eşidildi. Hamı
meydandan çıxıb səs gələn tərəfə qaçmağa başladı. Qız da tələsik postamenti dövrəyə almış şir
heykəllərinin yanından keçib kütləyə qoşuldu. Uinston onu gözdən itirməməyə çalışaraq
arxasınca yüyürdü. Ətrafda eşidilən qırıq-kəsik kəlmələrdən əsir avrasiyalıların harasa
aparıldıqlarını anladı.
Adamlar sıx cərgələrlə meydanın cənub tərəfini tamam tutmuşdular. Adi vaxtlarda kütlədən uzaq
durmağı üstün tutan Uinston indi, nəyin bahasına olursa-olsun, özünü adamların ən sıx yerinə
vurmağa çalışırdı. Qız artıq lap yaxında idi. İstəsə əli ilə toxuna bilərdi. Lakin son anda
vücudunun ağlagəlməz ölçüləri ilə heyrət doğuran nəhəng bir prol və özü kimi yekəpər qadın
(görünür, arvadı idi) qızla Uinston arasında ətdən çəpər çəkdilər. Çox fikirləşmədən var gücü ilə
özünü onların arasına vurdu. Bir anlığa ortasına düşdüyü ət məngənəsində sıxılıb xəşilə
dönəcəyini düşündü. Amma yüngülcə tərləsə də, prolların əhatəsindən çıxa bildi. İndi qızla
yanbayan dayanmışdı. İkisi də hərəkətsiz nəzərlərlə düz qarşılarına baxırdılar.
Yük maşınları küçədən az qala sürünə-sürünə keçirdilər. Avtomobillərin banlarının hər küncündə
sifətləri daş kimi ifadəsiz avtomatlı əsgərlər dayanmışdı. Onların arasında isə köhnə, yaşıl
uniformalı sarı və balacaboy adamlar cərgə ilə diz çöküb oturmuşdular. Ensiz cizgini xatırladan
monqol gözləri ilə heç nəyə maraq göstərmədən avtomobillərin alçaq banından ətrafa kədərli
nəzərlərlə baxırdılar. Yük maşını atıb-tutanda metal cingiltisi eşidilirdi. Hamısının ayaqlarına
qandal vurulmuşdu. Əsirlərlə dolu maşınlar biri-birinin ardınca keçib gedirdilər. Uinston sadəcə
onların uğultusunu eşidirdi. Adamların başı üzərindən əsirləri çətinliklə görmək olurdu. Qızın
çiyni və əlləri ona sıxılmışdı. Sifəti o qədər yaxında idi ki, istiliyini hiss edirdi. Nahar vaxtı
yeməkxanada olduğu kimi yenə təşəbbüsü ələ aldı. Az qala dodaqlarını tərpətmədən o günkü
kimi ifadəsiz səslə danışırdı. Onun pıçıltısı ətrafdakı gurultuya və avtomobillərin uğultusuna
qarışıb yox olurdu.
– Məni eşidirsiniz?
– Eşidirəm.
– Bazar günü günorta boş vaxtınız var?
– Aha.
– Onda diqqətlə qulaq asın. Dediklərimi yadınızda saxlayın. Əvvəlcə Paddinqton Vağzalına
getməlisiniz...
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr. Romanlar. Povestlər”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
196
Qız Uinstonu heyrətə salan hərbi dəqiqliklə bütün marşrutu izah etdi. Yarım saat qatarla getməli,
stansiyadan sola dönməli idi. Sonra torpaq yolla iki kilometr məsafə qət etmək lazım gələcəkdi.
Qarşısına üst dirəyi olmayan darvaza çıxacaqdı. Orada taladan keçən cığıra düşməli idi. Bir
azdan sonra yanı üstə yıxılmış çürük ağac görəcəkdi. Təsvir olunan yerlərin xəritəsi elə bil qızın
beyninə həkk edilmişdi.
– Hər şey yadınızda qaldı?- o, sözünü qurtarıb pıçıldadı.
– Aha.
– Əvvəlcə sola dönürsünüz, sonra sağa, sonra yenə sola. Diqqətli olun - darvazanın üst dirəyi
yoxdur.
– Yadımdan çıxmaz. Saat neçədə?
– Təxminən 15-də. Bəlkə bir az gözləməli oldunuz. Mən başqa yolla gələcəyəm. Hər şeyi dəqiq
xatırladığınıza əminsiniz?
– Əlbəttə.
– Onda mümkün qədər tez məndən aralanın.
Əslində, bu sözləri deməyə ehtiyac yox idi. Amma kütlənin əhatəsindən çıxmaq asan deyildi.
Avtomobillər aramsız keçib gedirdilər. Adamlar gözləri önündə açılan mənzərəyə acgözlüklə
baxırdılar. Bir neçə yerdən fit səsləri və qışqırtılar eşidildi. Canlanma yaratmaq istəyənlər Partiya
üzvləri idilər. Lakin tezliklə onlar da sakitləşdilər. Kütləyə hakim kəsilən hiss adi maraq idi.
Avrasiyadan, yoxsa İstasiyadan olduqlarını bilmədikləri əcnəbilər onların nəzərində əcaib
heyvandan o qədər də fərqlənmirdilər. Əsirləri çıxmaq şərtilə, heç kəs ömründə əcnəbi
görməmişdi. Əsirlərə isə yalnız bir anlıq baxmaq mümkün olurdu. Hərbi cinayətkar kimi dar
ağacından asılan bir neçə nəfərdən başqa, qalanların başına nə gəldiyindən heç kimin xəbəri
olmurdu; izsiz-soraqsız yoxa çıxırdılar. Yəqin, icbari əmək düşərgələrində qul kimi işlədirdilər.
Dəyirmi monqol üzləri tədricən öz yerini Avropa tipli sifətlərə verirdi. Onların da üzləri tüklü,
üst-başları çirk içərisində idi. Gözlərindən qorxu və həyəcan yağırdı. İri almacıq sümükləri
arxasından güclə görünən bu gözlərdən biri hərdən Uinstona zillənir, bir neçə saniyə inadla
baxır, sonra başqa səmtə yönəlirdi. Avtomobil karvanının sonu yaxınlaşmaqda idi. Axırıncı yük
maşınında Uinston bütün sifətini bomboz tük basmış yaşlı adamı gördü. O, dik dayanmış,
qollarını qarnının üstündə çarpazlamışdı. Sanki bu pozada donub qalmışdı. Sonuncu maşın
keçəndə bir-birlərindən aralandılar. Kütlə hərəsini bir tərəfə atmamışdan əvvəl, Uinston son anda
fürsət tapıb qızın əlini yavaşca sıxa bildi.
Bu cəmisi bir neçə saniyə çəkmişdi. Lakin onlara elə gəldi ki, çoxdan əl-ələ tutublar. Bir neçə
saniyənin içərisində Uinston qızın əlinin hər cizgisini öyrənməyə macal tapmışdı. Uzun
barmaqlarına, dırnaqlarının hamar, dəyirmi səthinə, ağır işdən qabar bağlayıb düyünlənmiş
ovcuna, biləyinin yumşaq dərisinə toxuna bilmişdi. Barmaqlarını təması ilə hiss etdiyi bu əli indi
görünüşündən də tanıya bilərdi. Qızın gözlərinin rəngini öyrənməyə imkan tapmadığını düşündü.
Yəqin qonura çalır. Amma qara saçlı adamların gözləri bəzən mavi rəngdə də olur. Yenidən
başını çevirib qıza baxmaq ağılsızlıq olardı. Onlar hər iki tərəfdən kütlənin arasında sıxılaraq
kimsənin diqqətini çəkmədən əl-ələ tutmuşdular. Düz qabaqlarına baxırdılar. Pırtlaşıq saçlı
başlar üzərindən Uinstona avtomibildəki yaşlı əsirin kədər dolu gözləri zillənmişdi.
II fəsil
|