YeniDOĞan sariliği doç. Dr. Ayşegül Zenciroğlu Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı Hastalıkları
Yüklə 1,04 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yenidoğan Sarılığının En Sık Görülen Sebepleri nelerdir Fizyolojik (normal) sarılık
- Yetersiz anne sütü alımına bağlı sarılık
- Anne sütüne bağlı sarılık
- Bebeğinizin sarılık olduğunu nasıl anlarsınız
- Bilirubin yükseldikçe bebekte ne gibi belirtiler oluşur
- Hangi bebekler sarılık açısından daha dikkatli takip edilmelidir
- Bebeğinizde sarılık olduğunu fark ederseniz ne yapmalısınız
- Sarılığın Tedavisi nasıl yapılır
- Kan değişimi
|
YENİDOĞAN SARILIĞI
Doç. Dr. Ayşegül Zenciroğlu Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yenidoğan Kliniği Yaşamın ilk 28 gününe "yenidoğan dönemi" denir. Bu dönemde en sık karşılaşılan sorunlardan birisi de sarılıktır. Cilde sarı rengi veren bilirubin isimli maddedir. Doğumdan sonraki ilk haftada hemen her bebekte bir miktar sarılık olur. Yenidoğan bebeklerde görülen sarılıkların çoğu "fizyolojik sarılık”tır; yani belli bir tehlike sınırını aşmaz ve bir iki haftada kendiliğinden geçer. Yıkılan alyuvarlar (kırmızı kan hücreleri), vücutta oluşan bilirubinin en önemli kaynağıdır. Normal bir bünyede bilirubin, karaciğerde işlenerek, vücuttan atılacak biçime getirilir. Bebeğin karaciğerinin, aşırı miktarda üretilen biluribinin kandan temizlenmesini karşılayamadığı durumda, vücuttan yeteri kadar atılamayan bilirubin, dokularda ve kanda birikmeye başlar. Bebeğin derisine nüfus eden bilirubin, bebeğin sarı renkli bir görünüm almasına ve yenidoğan sarılığına neden olur. Yenidoğan Sarılığının En Sık Görülen Sebepleri nelerdir?
Bebeğinizin sarılık olduğunu nasıl anlarsınız? Sarılık önce yüzde başlar, kandaki bilirubin seviyesi arttıkça sırayla göğse, karna, kol ve bacaklara doğru ilerler. Göz akı da sararır. Ciltteki sarı renk en iyi gün ışığında ya da florasan lamba altında görülür. Parmakla hafifçe burun ya da karın cildine bastırılıp kaldırıldığında sarı renk daha net bir şekilde belirlenebilir. Bilirubin yükseldikçe bebekte ne gibi belirtiler oluşur? En başta bebeğin cildindeki sarılık giderek koyulaşıp belirginleşir. Bebek daha çok uyur, emmesi azalır (bu durum sarılığı daha da arttırır). Bilirubin yükselmesi tehlikeli olabilir mi? Eğer bilirubin çok yükselip beyni etkilemişse (kernikterus), o zaman bebek tiz sesle ağlamaya başlar, başını geriye atar, havale de geçirebilir. Bu durumdaki bir bebekte ileriki yaşlarda çoğunlukla zekâ ve motor gelişim geriliği, işitme, görme sorunları oluşur. Hangi bebekler sarılık açısından daha dikkatli takip edilmelidir?
Bebeğinizde sarılık olduğunu fark ederseniz ne yapmalısınız? Bebeğinizde sarılık farkeder farketmez, bir sağlık kuruluşuna başvurmanız çok önemlidir. Sağlık kuruluşlarında sarılıklı bebeklerde ne gibi tetkikler yapılır? Doktor, anne ve bebeğin kan gruplarını değerlendirerek ve yapacağı muayene ile izlem konusunda sizi yönlendirecektir. Anne ve bebeğinin kan gruplarının bilinmesi çok önemlidir. Eğer önceden bilinmiyorsa veya herhangi bir yasal yazılı kayıt yoksa her ikisinden de kan alınarak kan gruplarının değerlendirilmesi gerekir. Bebeğin bilirubin değerinin de saptanması için bu esnada ayrıca kan alınması gerekebilir. Doktor, muayenesi esnasında, diğer tetkiklerin gerekip gerekmediğine de karar verir. Ör; bazı diğer kan ve idrar tetkikleri istenebilir. Sonuçlara göre bebeğin yatırılması veya ayaktan belli aralıklarla (12 saatte bir, günde bir gibi) takibi gerekebilir. Ayaktan takiplerde doktor kararına göre bebeğin kan bilirubin düzeyleri ölçülebilir ya da “bilirubinometre” denen ve ciltten sarılık değerlendirmesi yapabilen bir cihaz kullanılabilir. Bu cihaz takiplerde kolaylık sağlasa da, cilt rengi gibi bazı diğer nedenlerden etkilenebileceği unutulmamalı, gerekirse kandan bilirubin düzey ölçümüne gidilmelidir. Eğer doktor bebekte fizyolojik sarılık olduğunu düşünüyorsa, bazen, kan almadan da izleme alabilir. Ancak bu izlemlere uyulması çok önemlidir.
Yenidoğan sarılıklarının çoğu iki hafta içinde kendiliğinden düzelir. Fakat bu dönemin doktor tarafından takibi önemlidir. Fototerapi: Kanda yüksek olan bilirubin maddesinin düzeyini düşürerek, beyne zarar vermesini önleyen bir yöntemdir. Bilirubin seviyesi yüksek ise bebeğe, özel lambalarla "fototerapi" denilen ışık tedavisi uygulanır. Bu ışık, bilirubini suda eriyebilecek bir şekle sokarak vücuttan atılmasını sağlar. 
Fototerapi dikkatli kullanıldığında bebeğe herhangi bir zarar vermez. Eğer ışık kaynağı bebeğin üzerinde ise bebeğin gözlerinin ışıktan zarar görmemesi için kapatılması gerekir. Bazen yan etki olarak ciltte kırmızı döküntüler, bronzlaşma veya sık ve sulu dışkılamaya neden olabilir. Aralıklarla bebeğin kanı alınarak bilirubin düzeyinin güvenli sınıra düşüp düşmediği kontrol edilir. Tedavisi sonlandırıldıktan bir iki-gün sonra bilirubin seviyesi genellikle tekrar yükselebileceği için, bu dönemde de doktor kontrolü önerilir. Bebeğin, sarılık süresince ve tedavi esnasında iyi beslenmesi çok önemlidir, çünkü bilirubin önemli ölçüde dışkı ile vücuttan atılır. Kan değişimi Kan grubu uyuşmazlığı olup da bilirubin düzeyi çok yükselmiş hastalarda kan değişimi yapılır. Işık tedavisi ve/veya kan değişiminden hangisinin uygulanacağına bebeğin gebelik haftası, birlikte olan diğer hastalıkları, doğumdan sonra kaç günlük olduğu ve bilirubin seviyesi gibi durumlar göz önünde bulundurularak karar verilir. Kan değişimi işlemi göbek damarları kullanılarak yapılır. Kan değişimi yapılan hastalara öncesinde ve sonrasında da fototerapi gerektiği sürece uygulanır. Sonuç olarak;
Yüklə 1,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|