Yer po’sti tuzilishi, turlari va kimyoviy tarkibi

Yer po‘stining “qatlamli” tuzilishi sxemasi.

• 
  Litosfera –Yunon tilida ‘’tosh o’ram ,, ma’nosini anglatadi. Yerning qattiq tosh qobig’i bo’lib,
  
• 
  Yer po’sti va yuqori mantiyaning bir qismini o’z ichiga oladi hamda astenosfera qatlamigacha davom etib, qalinligi 150 – 200 km ni tashkil qiladi.
  

• 
  Litosfera yaxlit bo’lmay, chuqur yer yoriqlari bilan yirik bo’laklar- litosfera plitalariga bo’lingan. Ular astenosfera ustiga yiliga 5- 10 sm tezlikda gorizontal yo’nalishda siljiydi.
  

• 
  Yer po’stining Kimyoviy tarkibini aniqlashda F.V Klark, V.I, Goldshmidt, V.I Vernadskiy, A.N Vinogradovning xizmatlari katta. 1889- yilda Amerikalik olim F.V Klark tog’ jinslaring kimyoviy tahlillaridan 6000 ga yaqinini to’plab, litosferaning o’rtacha tarkibini hisoblaydi.
  
• 
  1939- yilda rus olimi A.Ye.Fersman elementlarning yer po’stidagi yoki biron – bir tizimdagi (masalan, Yer shari, Quyosh atmosferasi va h.k) foizlardagi o’rtacha miqdorini
  <> deb nomlashni taklif qilishgan.
  

Yer po’stining kimyoviy tarkibi
Yer po‘stining kimyoviy tarkibi (birikmalarning og‘irligi bo‘yicha, % hisobida) V.I.Vernadskiy, V.M.Goldshmidt, I.V.Nodak, G.Geveshi va boshqalar ma’lumotlari asosida tuzilgan quyidagi jadvalda keltirilgan.

Kompo-nentlar	F. Klark bo‘yicha	V. Goldshmidt bo‘yicha	A. Beus bo‘yicha	B. Luts bo‘yicha	A. Ronov va A.Yaroshevskiy bo‘yicha
SiO2	60,3	60,5	60,6	63,0	59,3
TiO2	1,0	0,7	1,0	0,6	0,7
Al2O3	15,6	15,7	16,1	15,7	15,0
Fe2O3	3,2	3,3	3,1	2,1	2,4
FeO	3,8	3,5	–	4,0	5,6
MnO	0,1	0,1	0,2	0,1	0,1
MgO	3,5	3,6	5,3	3,6	4,2
CaO	5,2	5,2	3,8	5,0	7,2
Na2O	3,8	3,9	2,2	3,4	2,5
K2O	3,2	3,2	2,0	2,5	2,1
P2O5	0,3	0,3	0,2	–	0,2

Tayyorladi: Yusupov Umidjon

E’tiboringiz uchun rahmat
http://fayllar.org